Đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các quốc gia trên thế giới. Hệ thống y tế quá tải, đã khiến các dịch vụ sức khỏe sinh sản ít được quan tâm; gia tăng tình trạng bạo lực trên cơ sở giới. Bên cạnh đó, phụ nữ cũng bị ảnh hưởng nặng nề về kinh tế; trẻ em phải nghỉ học... Chính vì vậy, chủ đề của Ngày Dân số thế giới năm nay là: “Đẩy lùi COVID-19: Cách thức bảo vệ quyền và sức khỏe của phụ nữ, trẻ em gái trong bối cảnh hiện tại”.

Bác sỹ Bệnh viện Đa khoa tỉnh chăm sóc trẻ sơ sinh trong lồng kính.

Theo nghiên cứu gần đây của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), nếu trong 6 tháng tới, các quốc gia tiếp tục thực hiện cách ly xã hội và các dịch vụ y tế bị gián đoạn, sẽ có 47 triệu phụ nữ ở các quốc gia thu nhập thấp, thu nhập trung bình không tiếp cận được với các biện pháp tránh thai hiện đại. Hệ quả của nó là, 7 triệu trường hợp mang thai ngoài ý muốn và dự kiến có khoảng 31 triệu vụ bạo lực trên cơ sở giới. Cùng với đó, gần 60% phụ nữ trên thế giới làm việc trong khu vực kinh tế phi chính thức, có nguy cơ rơi vào nghèo đói cao hơn. Việc đóng cửa trường học, cùng với nhu cầu gia tăng của người cao tuổi khiến cho khối lượng công việc chăm sóc không được trả lương của phụ nữ cũng gia tăng...

Trong thời gian dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, thực hiện quy định về cách ly xã hội, song công tác chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em trên địa bàn tỉnh ta vẫn được duy trì, với những hình thức phù hợp. Trong đó, chú trọng công tác tuyên truyền, với nhiều thức: Tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; trên hệ thống phát thanh, truyền thanh của huyện, xã và hệ thống loa truyền thanh của các bản. Nội dung tuyên truyền tập trung vào các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác dân số và phát triển; hướng dẫn phương pháp tự chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho phụ nữ có thai, trẻ em và các thành viên trong gia đình; các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, nhất là dịch COVID-19; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh; giảm thiểu tảo hôn, kết hôn cận huyết thống; chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho phụ nữ, thanh niên, vị thành niên...

Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh tiếp tục duy trì hoạt động hiệu quả của các mô hình dân số: Giảm thiểu tảo hôn và kết hôn cận huyết thống tại 35 xã và 12 trường phổ thông dân tộc nội trú trong toàn tỉnh; 70 câu lạc bộ tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân, can thiệp giảm tỷ lệ bệnh tan máu bẩm sinh; mô hình tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số-KHHGĐ cho vị thành niên/thanh niên; mô hình thí điểm kiểm soát dân số vùng biên tại 5 xã: Chiềng Khương, Mường Cai (Sông Mã); Mường Và, Nậm Lạnh (Sốp Cộp); Lóng Sập (Mộc Châu)... Theo thống kê, trong 6 tháng đầu năm nay, toàn tỉnh giảm 0,52% số cặp tảo hôn so với năm 2019; có 27.908 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại; 424 trẻ sơ sinh được tầm soát dị dạng, bệnh tật sơ sinh (131 trẻ được chẩn đoán thiếu men G6PD, 1 trường hợp chẩn đoán xác định bệnh suy giáp trạng bẩm sinh)... Chi cục Dân số -KHHGĐ tỉnh và trung tâm y tế các huyện, thành phố phối hợp, lồng ghép việc tư vấn, truyền thông và đáp ứng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ cho nhân dân. Đồng thời, đã và đang triển khai chiến dịch “Truyền thông, vận động lồng ghép cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ đến các vùng có mức sinh cao, vùng khó khăn” tại 100 xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa của tỉnh. Theo thống kê, đến hết tháng 6, toàn tỉnh có 27.908 cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ thực hiện các biện pháp tránh thai hiện đại.

Bên cạnh đó, thực hiện Đề án: “Tăng cường tư vấn cung cấp dịch vụ dân số-KHHGĐ/chăm sóc sức khỏe sinh sản cho vị thành niên/thanh niên”, trung tâm y tế các huyện, thành phố đã tổ chức tuyên truyền lồng ghép các nội dung: Giáo dục giới tính, bình đẳng giới, dân số/KHHGĐ vào các môn học của các trường trung học phổ thông trong toàn tỉnh. Đồng thời, tiếp tục duy trì sinh hoạt câu lạc bộ bạn gái tiêu biểu tại 34 trường trung học phổ thông trên địa bàn 12 huyện, thành phố, với các hình thức sinh hoạt ngoại khóa, sinh hoạt chuyên đề, lồng ghép tuyên truyền trong các buổi giao lưu văn nghệ... giúp các em hiểu thêm về hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; những tác hại của việc mang thai ở tuổi vị thành niên; hệ lụy của mất cân bằng giới tính khi sinh... Ngoài ra, còn thông tin tới lứa tuổi vị thành niên, thanh niên về các phương tiện tránh thai; giải đáp những thắc mắc về Luật Hôn nhân và gia đình, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên...

Các thông điệp trong Ngày Dân số thế giới năm nay: “Nam giới có trách nhiệm chia sẻ với nữ giới trong việc thực hiện KHHGĐ và nuôi dạy con cái”; “Không mang thai ở tuổi vị thành niên vì sức khỏe, hạnh phúc và tương lai của bạn”; “Hãy chọn cho mình một biện pháp tránh thai phù hợp để tránh mang thai ngoài ý muốn”... đã và đang được các cấp, các ngành, các gia đình trong toàn tỉnh hiện thực hóa, góp phần chăm sóc, bảo vệ tốt sức khỏe cho phụ nữ, trẻ em gái nói riêng và hướng tới mục tiêu: “Dân số ổn định, xã hội phồn vinh, gia đình hạnh phúc”.