Trở lại xã Nặm Păm (Mường La) sau một năm xảy ra trận lũ lịch sử. Ngay từ đầu xã, đã không còn những lán trại tạm bợ, các hộ bị thiệt hại về nhà cửa được huyện bố trí nhà ở lắp ghép và di dời đến các điểm tái định cư mới an toàn. Được Nhà nước quan tâm hỗ trợ cây giống, vật nuôi, bà con đã trồng mới trên 150 ha cây ăn quả, thực hiện các mô hình chăn nuôi hiệu quả, như: Nuôi dê, bò sinh sản, mô hình gà lông màu... Cuộc sống nơi rốn lũ Nặm Păm đang hồi sinh mạnh mẽ.

Nhân dân bản Bâu, xã Nặm Păm (Mường La) tiếp nhận cây giống cấp bù trồng thay thế.

Điểm đến đầu tiên của chúng tôi là bản tái định cư Huổi Liếng, nằm cách bản cũ chừng 2 km. Trước mắt chúng tôi là công trình nhà văn hóa bản được xây dựng khang trang vừa được đưa vào sử dụng. Công trình được đầu tư xây dựng từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới và vốn xã hội hóa do Tập đoàn Vincom hỗ trợ. Đến thăm gia đình ông Lò Văn Sương, một trong những hộ hiến đất tiêu biểu trong bản. Gia đình ông đã hiến gần 5.000 m2 ruộng bậc thang của gia đình để san ủi nền, mặt bằng, bố trí tái định cư cho 14 hộ mất nhà ở và 24 hộ trong vùng sạt lở phải di dời. Trong ngôi nhà sàn được dựng lại ở nơi ở mới, ông Sương xúc động: Hiện nay gia đình đang được Nhà nước hỗ trợ 15 kg gạo/người/tháng. Do đã hiến toàn bộ đất trồng lúa, gia đình tôi đang thực hiện khai hoang khoảng 1.000 m2 ruộng bậc thang, vụ tới là có thể thu hoạch được.

Ông Cà Văn Lọc, Phó Trưởng bản Huổi Liếng cho biết: 100% hộ mất nhà cửa được huyện bố trí nhà ở lắp ghép, các hộ trong vùng nguy cơ sạt lở được di dời đến nơi ở mới an toàn và được đầu tư xây dựng các công trình cơ bản. Mừng nhất là bản đã được đầu tư công trình nước sinh hoạt, có nước sinh hoạt hợp vệ sinh phục vụ đời sống hằng ngày. So với những ngày đầu chuyển đến tái định cư đời sống của bà con đã cơ bản ổn định.

Điểm đến tiếp theo là bản Bâu, đúng dịp bà con đang nhận cấp bù giống bưởi da xanh trồng thay thế. Nhớ lại thời điểm này năm ngoái chúng tôi đến bản, nhiều hộ dân mất nhà, mất đất sản xuất, để các hộ sớm ổn định cuộc sống, Ban quản lý bản đã họp, thống nhất chia lại đất sản xuất, san sẻ, cùng nhau vượt qua khó khăn. Lần trở lại này, thấy những vườn cây ăn quả sinh trưởng phát triển tốt. Anh Cà Văn Triệu, bản Bâu chia sẻ: Sau lũ, gia đình tôi được hỗ trợ trồng bưởi da xanh, bà con được cán bộ khuyến nông huyện hướng dẫn tỉa quả, cách chăm sóc, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trừ sâu bệnh hại, cây sinh trưởng, phát triển khá tốt và bắt đầu ra quả. Tuy nhiên có một số cây bị sâu bệnh chết, hôm nay, tôi đến đây để nhận bù cây giống trồng thay thế. Ngoài ra, gia đình còn duy trì chăn nuôi đại gia súc, cải tạo 2.000 m2 đất trồng lúa, thu hoạch được 1 tấn thóc, cơ bản đảm bảo lương thực tại chỗ.

Từ các nguồn vốn Nhà nước hỗ trợ, vốn khắc phục hậu quả thiên tai của huyện và nguồn vốn ủng hộ của các tổ chức, cá nhân trong cả nước, huyện Mường La đã thực hiện các dự án bố trí, sắp xếp ổn định dân cư các bản Hốc, Bâu, Hua Nậm, Huổi Liếng, Piệng - Huổi Sói - Nà Ten, tổng mức đầu tư 107 tỷ đồng. Huyện đã bố trí tái định cư cho 342 hộ, trong đó, làm nhà ở lắp ghép cho 175 hộ bị cuốn trôi nhà ở hoàn toàn, cơ bản các điểm tái định cư đã được đầu tư đường nội bản, công trình nước sinh hoạt và nhà văn hóa bản. Đồng thời, huyện quan tâm, chỉ đạo Trạm Khuyến nông, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn tiêm phòng, phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm; hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trong chăm sóc vườn cây ăn quả và cấp bổ sung cây giống trồng thay thế. Các dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, như: Trạm Y tế xã, sửa chữa trụ sở làm việc xã và cụm trường học, xây dựng trường Tiểu học Nặm Păm, ngầm rọ thép qua suối Nặm Păm đảm bảo giao thông đi xã Ngọc Chiến... huyện đôn đốc các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành đưa vào sử dụng đúng tiến độ đề ra. Ngoài ra, xây dựng các hệ thống thống tưới ẩm cho trên 100 ha cây ăn quả tại các bản Piệng, Bâu, Hốc, Huổi Sói, Hua Nậm, Huổi Liếng, Huổi Hốc, với tổng mức đầu tư trên 6,8 tỷ đồng. Hiện nay, toàn xã có 173 ha cây ăn quả các loại, trong đó, trên 50 ha xoài đã cho quả, mở ra hướng phát triển kinh tế mới ở Nặm Păm. Ngoài ra, bà con cải tạo đất trồng mới 75 ha sắn; khôi phục 4,5 ha ao nuôi cá; duy trì chăn nuôi đại gia súc trên 2.000 con trâu, bò và 845 con dê.

Khôi phục đời sống, sản xuất sau mưa lũ còn nhiều khó khăn, nhưng với sự quan tâm của Nhà nước, sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân, đời sống của bà con vùng lũ Nặm Păm đang từng bước ổn định.