Từ sáng sớm, con đường dẫn vào các bản Ta Mo, Hua Bó, Đông Luông… nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Người cắt, người gánh, người lựa chọn, đóng thùng, tất cả đều khẩn trương, hối hả để kịp những chuyến xe của thương lái đang chờ sẵn, không khí sôi động khắp một vùng.

Để có được những mùa quả ngọt như hôm nay, người dân bản Đông Luông, xã Mường Bú, luôn nhắc đến ông Cà Văn Hặc, người tiên phong đưa cây vải về trồng tại bản. Dẫn chúng tôi thăm khu vườn rộng 1 ha với hơn 150 cây vải đã cho thu hoạch 12 năm qua, ông Hặc chia sẻ: Năm 2001, khi còn làm việc tại Lâm trường Mường La, nhận thấy cây vải phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây, tôi đã mạnh dạn trồng thử 15 cây. Qua thời gian chăm sóc, cây phát triển tốt, quả ngọt, năng suất ổn định. Nhận thấy đây là loại cây trồng phù hợp, tôi ngày càng mở rộng diện tích trồng. Hiện nay, mỗi cây lớn cho thu trên 1 tạ quả, cây nhỏ từ 30 - 40 kg. Vụ này, gia đình tôi đã thu khoảng 6 tấn. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, vải có quả to, mọng nước, hạt nhỏ, đầu vụ bán được giá 25.000–30.000 đồng/kg. 

Từ năm 2016, ông Hặc bắt đầu nhân giống, cung cấp cây giống và hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ trong bản. Nhờ đó, nhiều gia đình ở bản Đông Luông đã mạnh dạn chuyển đổi đất dốc kém hiệu quả sang trồng vải. Đến nay, bản có trên 8 ha vải. Anh Lò Văn Thâng chia sẻ: Trước đây đất của gia đình chủ yếu chỉ trồng ngô, sắn. Năm 2016, được ông Hặc bán giống và hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, gia đình tôi quyết tâm chuyển sang trồng 2ha vải. Hiện gia đình thuê thêm 8 lao động địa phương để thu hoạch vải. Từ đầu vụ đến nay, đã thu khoảng 8 tấn vải, thu về hơn 200 triệu đồng. Ngoài bán cho thương lái, gia đình còn tận dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo để quảng bá, thu hút khách đến tham quan, trải nghiệm hái vải tại vườn.

Không chỉ ở bản Đông Luông, cây vải đã lan rộng ra nhiều bản khác trong xã, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Ông Quàng Văn Hươi, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Ta Mo, cho biết: Bản có khoảng 10 ha vải, đời sống người dân nay đã khá hơn trước. Nhờ được xã định hướng, tập huấn kỹ thuật và sản xuất theo hướng an toàn, chất lượng quả vải được nâng cao. Năm nay được mùa, được giá, bà con có thu nhập tốt, cuộc sống ngày càng cải thiện.

Mặc dù đầu năm thời tiết có phần khô hạn, nhưng nhờ sự chủ động trong việc áp dụng khoa học kỹ thuật, đảm bảo nguồn nước tưới tiêu và chăm sóc đúng quy trình, nên vụ vải năm nay vẫn được sản lượng cao. Ai nấy đều phấn khởi bởi vải không chỉ được mùa, mà còn có mẫu mã đẹp, chất lượng đảm bảo.

Xã Mường Bú hiện có hơn 30 ha vải, sản lượng ước đạt trên 250 tấn. Để đảm bảo đầu ra ổn định, xã chủ động kết nối thương lái, hợp tác xã đến thu mua tận vườn. Ông Lò Văn Quý, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Cây vải đang mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp người dân tăng thu nhập và góp phần thay đổi diện mạo nông thôn. Xã phối hợp với các cơ quan chuyên môn tổ chức tập huấn kỹ thuật từ trồng, chăm sóc, tỉa cành đến phòng trừ sâu bệnh. Vận động người dân sản xuất theo hướng an toàn, khuyến khích người dân liên kết trong sản xuất và tiêu thụ vải.

Cây vải ngày càng khẳng định hiệu quả kinh tế và là hướng đi đúng trong việc lựa chọn cây trồng ở Mường Bú, góp phần đa dạng bức trang nông nghiệp ở địa phương, giúp người dân vươn lên làm giàu chính đáng, xây dựng quê hương, bản làng giàu đẹp, no ấm.