Huyện Sông Mã đã triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ về nguồn nhân lực, vốn, kỹ thuật, quản lý điều hành, giúp các hợp tác xã áp dụng công nghệ vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Trên địa bàn huyện có 1 liên hiệp hợp tác xã (HTX) và 75 HTX, với hơn 780 thành viên, hoạt động chủ yếu trên lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp, tổng vốn điều lệ gần 100 tỷ đồng. Doanh thu ước đạt 1 tỷ đồng/HTX/năm. Thu nhập bình quân thành viên đạt 50 triệu đồng/người/năm. Nộp ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2023 hơn 330 triệu đồng.

Ông Nguyễn Tiến Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện, thông tin: Huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, HTX. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn hỗ trợ các HTX quảng bá sản phẩm, tiêu thụ nông sản. Công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, minh bạch hóa việc tiếp cận các chủ trương, chính sách, nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất, làm cơ sở phát triển kết cấu hạ tầng, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh cho các HTX. Tổ chức hội nghị đối thoại tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp, HTX trong sản xuất, kinh doanh...

Giai đoạn 2021-2024, huyện đã hỗ trợ 7 HTX thực hiện chuẩn hóa các sản phẩm OCOP; 10 HTX thành lập mới; 4 HTX tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại các hội nghị, hội chợ triển lãm; hỗ trợ bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc sản phẩm cho 30 lượt HTX và kết nối các HTX với các đơn vị thực hiện xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ... theo Nghị quyết số 128/2020/NQ-HĐND ngày 28/2/2020 của HĐND tỉnh, tổng kinh phí trên 3 tỷ đồng.

Sông Mã là một trong 4 địa phương của tỉnh có mô hình liên hiệp HTX. Ông Đào Ngọc Bằng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Liên hiệp HTX phát triển cây ăn quả Sông Mã, bản Khong Tở, xã Chiềng Khoong, cho biết: Thành lập tháng 3/2018, Liên hiệp HTX có 6 thành viên, hoạt động trên các lĩnh vực trồng cây ăn quả, chế biến rau quả, cung ứng cây giống và thông tin thị trường sản phẩm nông nghiệp. Năm 2024, do thời tiết khắc nghiệt nên sản lượng quả nhãn tươi của HTX đạt 120 tấn, chỉ bằng 20% so với mọi năm; giá bán trung bình 40.000 đồng/kg, doanh thu đạt gần 5 tỷ đồng, giải quyết việc làm cho 120 lao động địa phương với mức thu nhập bình quân từ 4 triệu đồng/người/tháng.

HTX rau củ quả Hải Nhung, xã Chiềng Sơ, thành lập năm 2020, với 12 thành viên, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến rau, củ, quả các loại. Ngoài ra, HTX còn mở rộng liên kết với hơn 40 hộ dân ở các xã lân cận, như Mường Lầm, Yên Hưng để trồng ngô ngọt, bí, khoai tây... giúp bà con nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống. Năm 2024, sản lượng rau, củ, quả của HTX đạt 500 tấn, tiêu thụ chủ yếu ở các chợ đầu mối tại một số tỉnh phía Bắc. Tổng doanh thu đạt hơn 5 tỷ đồng. HTX đã tạo việc làm thường xuyên cho 60 lao động, với mức thu nhập bình quân từ 6 triệu đồng/người/tháng.

Gia đình ông Lường Văn Nọi, bản Huổi Púng, xã Yên Hưng, là một trong những hộ tham gia liên kết trồng bí đao với HTX rau củ quả Hải Nhung. Ông Nọi chia sẻ: Ngoài việc được cung cấp giống, phân bón và bao tiêu sản phẩm, chúng tôi còn được HTX hướng dẫn quy trình trồng, chăm sóc, thu hái và bảo quản đúng cách. Với 5.000 m2 bí đao, mỗi năm gia đình trồng gối 2 vụ, sản lượng đạt hơn 25 tấn/vụ, giá bán trung bình từ 8.000-13.000 đồng/kg, trừ chi phí thu trên 300 triệu đồng/năm.

Đến nay, toàn huyện Sông Mã có 50 HTX sản xuất quả an toàn theo quy trình VietGAP, với diện tích 981 ha, sản lượng đạt trên 14.400 tấn. Các HTX hoạt động hiệu quả góp phần cùng huyện được cấp 50 mã vùng trồng, trong đó, 12 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Mỹ; 25 mã vùng trồng nhãn, xoài xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc; 13 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Úc, New Zealand, tổng diện tích trên 710 ha.

Thúc đẩy kinh tế HTX phát triển, huyện Sông Mã tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền về mô hình HTX kiểu mới. Hướng dẫn, hỗ trợ chuyển đổi, thay đổi phương án sản xuất, kinh doanh đối với các HTX, tổ hợp tác hoạt động không hiệu quả. Tăng cường bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản trị, điều hành cho đội ngũ cán bộ, quản lý và đào tạo, nâng cao tay nghề, kỹ thuật cho thành viên, người lao động trong các HTX. Tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng ưu đãi và các chính sách hỗ trợ của tỉnh cho HTX. Đồng thời, tổ chức tổng kết các mô hình hoạt động hiệu quả để đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng, nhằm thúc đẩy phát triển sản xuất ở nông thôn, nâng cao đời sống của nhân dân.