Những ngày cuối năm, chúng tôi đến thăm Trường THCS Mường Bám, huyện Thuận Châu. Ngôi trường 2 tầng khang trang, sạch đẹp, trồng nhiều loại hoa, cây cảnh, thật đẹp mắt. Dẫn chúng tôi đi thăm các lớp học, thầy giáo Nguyễn Thành Trung, Hiệu trưởng, phấn khởi nói: Từ năm 2020 đến nay, trường được đầu tư 2 nhà lớp học 2 tầng, với 18 phòng học và các công trình phụ trợ, tổng kinh phí 15 tỷ đồng. Các phòng ăn, ở bán trú cũng được xây dựng kiên cố, đáp ứng nhu cầu của học sinh bán trú. Năm học 2023-2024, trường có 754 học sinh, 100% là con em dân tộc thiểu số. Bây giờ học sinh ở xa được ăn ở nội trú tại trường.

Năm học này, 6 xã vùng cao của huyện Thuận Châu là Mường Bám, Co Tòng, Pá Lông, Long Hẹ, É Tòng và Co Mạ có 20 trường, với 8.756 học sinh. Từ năm 2020 đến nay, huyện huy động nguồn vốn của các chương trình, dự án và xã hội hóa để đầu tư cho các trường xây dựng, sửa chữa, hoàn thiện về cơ sở vật chất, nhà ăn bán trú, với tổng kinh phí trên 40 tỷ đồng.

Ông Nguyễn Đức Tôn, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Thuận Châu, chia sẻ: Trước đây, ở các xã vùng khó khăn, tỷ lệ học sinh bỏ học diễn ra khá phổ biến, nhưng khi các phòng học, phòng ăn, ở bán trú được xây dựng khang trang, tỷ lệ học sinh bỏ học giảm hẳn. Chất lượng giáo dục vùng cao có nhiều khởi sắc. Riêng năm học 2022-2023, các trường ở Long Hẹ, Co Tòng, Mường Bám, É Tòng đã có học sinh đoạt giải tại cuộc thi khoa học kỹ thuật; học sinh với ý tưởng khởi nghiệp cấp tỉnh, huyện; thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp huyện.

Tiếp tục cuộc hành trình, chúng tôi về thăm Trường tiểu học Lóng Phiêng B, huyện Yên Châu. Nhà trường thường xuyên phát động các phong trào thi đua, các cuộc vận động: Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực; Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo. Năm học 2022-2023, tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%; tỷ lệ học sinh học lực khá, giỏi trên 70%; 13 học sinh đạt giải cấp huyện đấu trường toán học; 19 học sinh đạt giải cấp huyện Trạng nguyên Tiếng Việt. Trường có 20 phòng học, ở địa bàn xã biên giới, có nhiều học sinh dân tộc thiểu số, nhưng với sự nỗ lực của thầy cô giáo và học sinh, trường đã đạt chuẩn quốc gia mức độ II từ năm học 2019-2020 và là điểm sáng về chất lượng giáo dục mũi nhọn và đại trà bậc tiểu học trên địa bàn huyện.

Thăm thư viện nhà trường có nhiều học sinh đang đọc sách. Chúng tôi gặp em Trần Thị Mai Linh, lớp 5A1. Linh kể: Nhà em ở bản Yên Thi, từ nhỏ, em luôn nỗ lực học tập. 4 năm liên tục em đều đạt học sinh giỏi của trường và đoạt các giải khuyến khích, giải ba tại các cuộc thi toán học, Trạng nguyên Tiếng Việt cấp huyện.

Có thể nói, ngành GD&ĐT luôn quan tâm  bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục vùng sâu, vùng xa, biên giới. Mô hình bồi dưỡng thường xuyên, liên tục, ngay tại trường, hoặc trực tuyến với sự hỗ trợ của đội ngũ giáo viên cốt cán, cán bộ quản lý cốt cán và giảng viên sư phạm chủ chốt của các trường đại học sư phạm. Các phòng GD&ĐT huyện, thành phố cũng chủ động tham mưu cho UBND huyện, thành phố cử cán bộ quản lý, giáo viên vùng sâu, vùng xa đi học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Bố trí, sắp xếp hoặc bổ sung hợp lý đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục có trình độ chuyên môn giỏi, tâm huyết cho các trường vùng đặc biệt khó khăn.

Trao đổi về vấn đề này, ông Quàng Văn Lâm, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, cho biết: Từ sự quan tâm, đầu tư cho giáo dục vùng khó khăn về cơ sở vật chất trên địa bàn tỉnh khá đồng bộ. Toàn tỉnh đã có 97% số phòng học kiên cố, bán kiên cố; tỷ lệ trường chuẩn quốc gia chiếm gần 60%; số lượng trường chuẩn quốc gia thuộc các xã vùng sâu, xa, vùng đặc biệt khó khăn ngày càng tăng; một số xã vùng khó khăn đã có trường chuẩn quốc gia mức độ II.

Với sự chăm lo chu đáo của các cấp, ngành, địa phương, khoảng cách giáo dục giữa các vùng sâu, vùng xa, biên giới đang ngày càng được thu hẹp; học sinh đều bình đẳng tiếp cận với giáo dục một cách tốt nhất. Đó là hành trang kiến thức để mỗi học sinh vùng sâu, vùng xa, biên giới, viết tiếp những ước mơ tri thức, mở ra cánh cửa tương lai tươi sáng hơn.