Chiều 17/12, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 40, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về chủ trương xây dựng chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước (KTNN) giai đoạn 2020-2030 và tầm nhìn đến 2035.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày báo cáo thẩm tra (Ảnh: daibieunhandan.vn)

Tờ trình Chiến lược phát triển Kiểm toán nhà nước đến năm 2030 (giai đoạn 2020-2030) và tầm nhìn đến năm 2035 do Tổng Kiểm toán nhà nước Hồ Đức Phớc trình bày đã nhấn mạnh đến sự cần thiết xây dựng “Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2030 (giai đoạn 2020-2030) và tầm nhìn đến năm 2035” (sau đây gọi tắt là Chiến lược).

Ông Hồ Đức Phớc cho biết, việc xây dựng và phê duyệt Chiến lược không những có ý nghĩa quan trọng và cấp bách trong việc hoàn thiện và nâng cao hiệu lực hoạt động của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho KTNN hoạch định các kế hoạch dài hạn, trung hạn và hàng năm, khắc phục những bất cập và hoàn thành tốt hơn chức năng, nhiệm vụ được Ðảng, Nhà nước giao.

Trình bày Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính - Ngân sách, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, việc xác định chiến lược phát triển cho Kiểm toán Nhà nước trong giai đoạn tới là cần thiết và phù hợp thực tiễn. Tuy nhiên, để thống nhất với kết cấu của Chiến lược phát triển KTNN đến năm 2020 đã ban hành và phù hợp với khoản 18, Điều 10 Luật Kiểm toán Nhà nước là UBTVQH chỉ phê duyệt "chiến lược", không phê duyệt "tầm nhìn", Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị xem xét, ban hành Chiến lược phát triển Kiểm toán Nhà nước đến năm 2030, không nên đề cập thêm tầm nhìn đến năm 2035.

Về mục tiêu, cơ quan thẩm tra cơ bản thống nhất với mục tiêu chung và một số mục tiêu cụ thể của Dự thảo Chiến lược. Tuy nhiên, đề nghị KTNN cần rà soát để bảo đảm hoạt động của KTNN không chồng chéo với hoạt động của Thanh tra Chính phủ, thanh tra chuyên ngành, nâng cao trách nhiệm giải trình của các tổ chức sử dụng tài sản công, tài chính công; phù hợp với định hướng phát triển của KTNN - một cơ quan do Quốc hội thành lập và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Cơ quan thẩm tra cũng nhấn mạnh, mục tiêu của Chiến lược mới chỉ dừng lại ở việc kiện toàn và nâng cao bộ máy của KTNN, ứng dụng CNTT trong hoạt động kiểm toán mà chưa đề cập đến mục tiêu cung cấp, công khai toàn diện kết quả kiểm toán để đáp ứng yêu cầu quản lý của các cơ quan nhà nước và nhu cầu tiếp cận thông tin phục vụ giám sát của xã hội, người dân.

Đáng chú ý, cơ quan thẩm tra lưu ý, việc đưa ra mục tiêu thực hiện kiểm toán tối thiểu 2 năm/lần đối với quyết toán NSNN các bộ, cơ quan trung ương và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là chưa bám sát với quy định của Luật và bối cảnh hiện tại. Theo Điều 71 của Luật NSNN năm 2015 quy định “KTNN thực hiện kiểm toán báo cáo quyết toán ngân sách điều phối trước khi gửi HĐND tỉnh xem xét, phê chuẩn”, điều đó có nghĩa là KTNN cần phải tăng cường và tiến tới kiểm toán thường xuyên Báo cáo quyết toán của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để thực hiện tốt quy định trên, bảo đảm đánh giá, xác nhận số liệu quyết toán trước khi phê chuẩn. Đồng thời, hàng năm KTNN mới kiểm toán được một phần ngân sách các Bộ, ngành, địa phương đặc biệt là việc kiểm toán quyết toán ngân sách cấp huyện, cấp xã và các đơn vị dự toán cấp dưới còn khá hạn chế. “Đây là những nội dung quan trọng để hoàn thiện kiểm toán tài chính, thực hiện chức năng đánh giá, xác nhận của KTNN quy định tại Điều 9 của Luật KTNN với mục tiêu cuối cùng là đánh giá, xác nhận quyết toán NSNN” - Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị, dự thảo Chiến lược cần đề cập đến các nội dung để đáp ứng yêu cầu của Luật KTNN, Luật sửa đổi một số điều của Luật KTNN, đặc biệt là tính chính xác, đúng đắn của các kết luận, kiến nghị kiểm toán trong điều kiện bổ sung quyền khiếu nại, khởi kiện cho đơn vị được kiểm toán và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; việc tăng cường kiểm soát để phòng, chống tham nhũng trong cơ quan KTNN; việc hoàn thiện hạ tầng CNTT để cung cấp thông tin và công khai kết quả kiểm toán... 

Qua thảo luận, UBTVQH hoan nghênh sự chủ động xây dựng Chiến lược của KTNN và đánh giá đây là đề án có chất lượng tốt. Cơ bản nhất trí với quan điểm KTNN đã nêu trong dự thảo Chiến lược song các ý kiến UBTVQH cho rằng những giải pháp đưa ra trong dự thảo Chiến lược còn chung chung, cần đưa ra định hướng và giải pháp cụ thể cho từng nội dung của chiến lược. Đồng thời, KTNN cần đánh giá và xác định nguồn lực để thực hiện Chiến lược này, bảo đảm tính khả thi khi Chiến lược được quyết định.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển yêu cầu, KTNN tiếp tục nghiên cứu, rà soát và hoàn thiện dự thảo Chiến lược, làm rõ mục tiêu tổng quát, quan điểm lớn và các nội dung chiến lược cụ thể theo hướng tinh gọn, chất lượng, minh bạch, hội nhập quốc tế... Cùng với đó, KTNN cần tiếp tục cập nhật tinh thần của các dự thảo nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII, đối chiếu với các nghị quyết, chủ trương của Đảng liên quan đến sắp xếp lại bộ máy hành chính nhà nước, nhằm hoàn chỉnh dự thảo Chiến lược để trình UBTVQH xem xét, quyết định./.