Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) thống nhất trình Quốc hội xem xét chuyển 3 dự án cao tốc Bắc-Nam từ đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công.

Phiên họp 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. (Ảnh: quochoi.vn)

Thực hiện Chương trình làm việc Phiên họp thứ 45, chiều ngày 01/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, UBTVQH cho ý kiến (lần 2) về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.

Nội dung này đã được cho ý kiến một lần tại phiên họp tháng 5, khi đó UBTVQH không đồng ý với đề xuất chuyển cả 8 dự án sang đầu tư công, đồng thời đề nghị xin ý kiến cấp có thẩm quyền.

Chính phủ đề xuất 3 phương án

Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, Chính phủ đã xây dựng các phương án điều chỉnh hình thức đầu tư theo thứ tự ưu tiên như sau:

Phương án 1: Chuyển đổi sang đầu tư công toàn bộ 08 dự án.

Phương án 2: Chuyển đổi sang đầu tư công 05 dự án, gồm: 04 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45, Quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu và Phan Thiết - Dầu Giây) và 01 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); 03 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP.

Phương án 3: Chuyển đổi sang đầu tư công 03 dự án, gồm: 02 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây) và 01 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết); 05 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP.

Trình bày báo cáo thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, UBTVQH đã kết luận không tán thành với Phương án 1 và phương án 2 cũng không phù hợp với yêu cầu tại Kết luận Phiên họp thứ 45. Về phương án 3 hiện vẫn có 3 loại ý kiến. Trong đó, đa số ý kiến nhất trí chỉ chuyển đổi tối đa 03 dự án thành phần, đồng thời đề nghị xem xét lựa chọn thứ tự ưu tiên dự án chuyển đổi theo nguyên tắc mà UBTVQH đã nêu tại Phiên họp thứ 45. Cụ thể: dự án không có nhà đầu qua vòng sơ tuyển (Vĩnh Hảo - Phan Thiết); có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển nhưng khả năng đấu thầu không thành công; không bố trí bổ sung số vốn đầu tư công lớn. Ngoài ra, cũng cần quan tâm hạn chế đến mức thấp nhất tác động tiêu cực đến các nhà đầu tư đã qua vòng sơ tuyển khi phải hủy kết quả sơ tuyển để chuyển sang đầu tư 100% vốn đầu tư công.

Chỉ chuyển đổi 3 dự án

Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết: Việc điều chỉnh này đã được xin ý kiến của Bộ Chính trị. Theo đó, Bộ Chính trị cũng đã có kết luận là không đồng ý về việc điều chỉnh cả 8 dự án sang đầu tư công mà xem xét một số dự án sang đầu tư công và giao cho Ban cán sự Đảng của Chính phủ và Đảng đoàn của Quốc hội bàn bạc, thống nhất.

Theo tinh thần trên, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đồng ý với việc chọn phương án 3 và thống nhất với Ủy ban Kinh tế của Quốc hội là không để số vốn thực hiện dự án sang nhiệm kỳ sau. Dự án không có nhà đầu qua vòng sơ tuyển (Vĩnh Hảo - Phan Thiết) thì chắc chắn là phải chuyển đổi sang đầu tư công. Còn 2 dự án Mai Sơn - Quốc Lộ 45 và dự án Phan Thiết - Dầu Giây có nối với Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đều có lưu lượng xe đi lại rất lớn. Hai dự án này có nguồn vốn đầu tư của Nhà nước ít mà huy động nguồn vốn của đối tác tư nhân nhiều nên nhà đầu tư còn e ngại trong vấn đề vốn để thi công nên có thể điều chỉnh chuyển từ đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng và Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cũng cho rằng, việc chọn 3 dự án như phương án 3 là phù hợp.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển khẳng định: Sau khi nghe Tờ trình của Chính phủ việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 đã cho thấy, Chính phủ đã có sự thay đổi so với quan điểm trước đây là chuyển cả 8 dự án còn 3 dự án theo phương thức PPP sang đầu tư công.

Trên cơ sở Tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra Ủy ban Kinh tế, UBTVQH thống nhất theo phương án thứ 3 của Chính phủ là ngoài dự án Vĩnh Hảo - Phan Thiết thì có thêm 2 dự án Mai Sơn - Quốc Lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây là sẽ sử dụng ngân sách của Nhà nước để đầu tư.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển yêu cầu Chính phủ trình lại Tờ trình với một quan điểm chọn một phương án thống nhất chứ không nên đưa cả 3 phương án. Các dự án khi chuyển đổi sang đầu tư công vẫn phải thực hiện các thủ tục đấu thầu theo quy định. Theo Luật Quản lý tài sản công, tất cả các khoản đầu tư của Nhà nước đều phải thực hiện thu phí để thu hồi vốn do Nhà nước đầu tư.

Trên cơ sở đó, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội thẩm tra lại Tờ trình để trình Quốc hội xem xét tại đợt họp trực tiếp của kỳ họp thứ 9 tới đây./.