HĐND tỉnh khóa XIII, nhiệm kỳ 2011-2016 được cử tri trong tỉnh bầu ra gồm 70 đại biểu. Kế thừa và phát huy những kinh nghiệm của HĐND các nhiệm kỳ trước; tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND là nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt trong cả nhiệm kỳ, bảo đảm triển khai toàn diện chức năng, nhiệm vụ của HĐND theo luật định và đã đạt được những kết quả hết sức quan trọng.

 Đại biểu HĐND tỉnh khóa XIII tiếp xúc cử tri xã Chiềng Dong (Mai Sơn).    

Là nhiệm kỳ có những dấu mốc quan trọng, thời điểm Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh ta tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và là năm đầu tiên triển khai thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011-2020 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011-2015. Trước yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, tập thể Thường trực HĐND, các Ban HĐND và mỗi đại biểu HĐND tỉnh luôn nỗ lực, tập trung trí tuệ để thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch trong cả nhiệm kỳ đặt ra.

Nổi bật trong thực hiện đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh trong nhiệm kỳ 2011-2016 là việc tổ chức kỳ họp. Thường trực HĐND tỉnh đã chú trọng đổi mới việc xây dựng chương trình, tổ chức, điều hành và thông tin về kỳ họp; phối hợp chặt chẽ với UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các cơ quan hữu quan; tổ chức tốt các hoạt động khảo sát thực tế, tiếp xúc cử tri kết hợp lấy ý kiến cử tri đối với các nội dung được xem xét, quyết định tại kỳ họp; nâng cao chất lượng thẩm tra các nội dung trình kỳ họp; rút ngắn thời gian trình bày các văn bản, dành thời gian thỏa đáng cho việc thảo luận, chất vấn, báo cáo giải trình việc giải quyết kiến nghị của cử tri; tài liệu kỳ họp được gửi trước cho đại biểu từ 5-7 ngày để các Tổ đại biểu nghiên cứu, thảo luận; tạo điều kiện để đại biểu HĐND thực hiện vai trò, trách nhiệm tại kỳ họp HĐND. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay HĐND tỉnh đã tổ chức 19 kỳ họp (trong đó có 12 kỳ họp thường kỳ, 7 kỳ họp chuyên đề), thực hiện giám sát tại kỳ họp và xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương theo đúng thẩm quyền được luật quy định và yêu cầu thực tiễn của tỉnh.

Phát huy dân chủ, tập trung trí tuệ, tại các kỳ họp HĐND tỉnh đã xem xét và quyết định nhiều chủ trương, giải pháp quan trọng nhằm phát huy tối đa các nguồn lực để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, không ngừng cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Trong nhiệm kỳ 2011-2016, HĐND tỉnh đã quyết nghị thông qua 281 nghị quyết, trong đó có 12 nghị quyết về quy hoạch, kế hoạch phát triển của tỉnh; 90 nghị quyết về lĩnh vực kinh tế - ngân sách; 102 nghị quyết về tổ chức và lĩnh vực xây dựng chính quyền; 5 nghị quyết về lĩnh vực quốc phòng, an ninh; 14 nghị quyết về chính sách dân tộc; 40 nghị quyết về lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa và 18 nghị quyết về chương trình khảo sát, giám sát, chương trình ban hành nghị quyết năm của HĐND tỉnh. Các nghị quyết đã đi vào cuộc sống, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân các dân tộc trong tỉnh. Điển hình như chính sách hỗ trợ đầu tư xây dựng đường giao thông nông thôn theo Nghị quyết số 40/2012/NQ-HĐND, Nghị quyết số 41/2013/NQ-HĐND; chính sách hỗ trợ tổ chức nấu ăn cho trường phổ thông có học sinh bán trú theo Nghị quyết số 61/2013/NQ-HĐND; chính sách hỗ trợ cho phụ nữ, trẻ em gái học chương trình xóa mù chữ và giáo dục tiếp tục sau khi biết chữ; hỗ trợ phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; chính sách phòng, chống và kiểm soát ma túy... Bên cạnh việc quyết định các vấn đề quan trọng tại kỳ họp, trong thời gian giữa hai kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh đã tham gia giải quyết 464 nội dung UBND tỉnh trình giữa hai kỳ họp và báo cáo kết quả với HĐND tỉnh tại kỳ họp gần nhất; góp phần giải quyết kịp thời, hiệu quả các vấn đề của địa phương.

Nét nổi bật trong nhiệm kỳ 2011-2016 của HĐND tỉnh là thực hiện tốt chức năng giám sát theo hướng thiết thực, hiệu quả. Việc xây dựng nội dung, chương trình giám sát hàng năm đảm bảo khoa học, toàn diện, phù hợp với thực tiễn và đáp ứng được yêu cầu thực tế của địa phương; hạn chế được sự trùng lắp về nội dung, đối tượng và thời gian giám sát; tạo sự chủ động cho Thường trực HĐND, các ban, đại biểu HĐND và các cơ quan, tổ chức hữu quan tham gia hoạt động giám sát; kết quả giám sát đã tác động tích cực, thúc đẩy chuyển động mạnh mẽ trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở. Nhiệm kỳ 2011-2016, Thường trực HĐND và các Ban của HĐND tỉnh đã tiến hành 120 cuộc khảo sát, giám sát, trong đó có 45 cuộc khảo sát, giám sát theo chương trình, kế hoạch hàng năm được HĐND tỉnh thông qua; 75 cuộc khảo sát, giám sát theo yêu cầu của cấp có thẩm quyền và nhiệm vụ phát sinh. Sau khảo sát, giám sát, đã báo cáo xin ý kiến Ban Thường vụ tỉnh ủy và được Ban Thường vụ tỉnh ủy ban hành kết luận để lãnh đạo tập trung giải quyết.  Hoạt động giám sát tại kỳ họp HĐND thông qua việc xem xét báo cáo công tác của Thường trực HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân, Cục Thi hành án tỉnh được tiến hành nghiêm túc, theo định kỳ; tập trung nêu lên những thiếu sót, bất cập trong hoạt động của các cơ quan chịu sự giám sát, đưa ra những ý kiến, kiến nghị và đề xuất các giải pháp để các cơ quan thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Hoạt động thẩm tra các nội dung trình kỳ họp đã được các ban của HĐND tỉnh thực hiện theo đúng quy trình; đã tổ chức thẩm tra 458 văn bản trước khi trình các kỳ họp. Các ban đã chủ động, kết hợp linh hoạt các phương thức nghiên cứu tài liệu, khảo sát, giám sát chuyên đề; tăng cường vai trò của chuyên trách các ban trong hoạt động khảo sát thực tế, tham gia từ khâu soạn thảo dự thảo nghị quyết; tổ chức các hội nghị tư vấn về các nội dung trình kỳ họp; chất lượng báo cáo thẩm tra được nâng cao, có tính phản biện, thể hiện rõ quan điểm, cung cấp nhiều thông tin và phương pháp tiếp cận nhiều chiều làm cơ sở cho đại biểu HĐND nghiên cứu, thảo luận. Bên cạnh đó, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tiếp tục được tăng cường, cách thức tiến hành chất vấn có nhiều đổi mới, thể hiện sự linh hoạt, dân chủ. Nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề bức xúc, liên quan trực tiếp đến sản xuất, đời sống của nhân dân địa phương. Sau phiên chất vấn, có thông báo kết luận của chủ tọa kỳ họp, trong đó, nêu rõ các yêu cầu, giải pháp và thời gian thực hiện, trách nhiệm của người trả lời chất vấn và cơ quan, tổ chức hữu quan; phân công Ban của HĐND tổ chức khảo sát, giám sát việc thực hiện. Trong nhiệm kỳ, HĐND tỉnh đã tổ chức chất vấn trực tiếp tại 10 kỳ họp HĐND và 1 phiên chất vấn giữa hai kỳ họp với 79 câu hỏi chất vấn tập trung vào các lĩnh vực tài chính, giao thông - vận tải, giáo dục - đào tạo, tài nguyên và môi trường...

Nhiệm kỳ 2011-2016, lần đầu tiên HĐND tỉnh tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu. Việc lấy phiếu tín nhiệm đã được triển khai nghiêm túc theo đúng nội dung, quy trình, thủ tục, quy định. Toàn bộ quy trình lấy phiếu được tiến hành dân chủ, công khai, minh bạch để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát. Năm 2013, có 10/17 người được lấy phiếu tín nhiệm, năm 2014 có 6/11 người được lấy phiếu tín nhiệm, có trên 50% tổng số đại biểu HĐND đánh giá “tín nhiệm cao”; không có người được lấy phiếu tín nhiệm có tỷ lệ phiếu “tín nhiệm thấp” trên 50% ở cả hai lần nên HĐND tỉnh không phải tiến hành thủ tục bỏ phiếu tín nhiệm. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm đã phản ánh chân thực tình hình thực tế, là nguồn thông tin, đánh giá để giúp cho người được lấy phiếu tín nhiệm thấy được mức độ tín nhiệm của mình để tiếp tục phấn đấu, rèn luyện phẩm chất, nâng cao năng lực, hiệu quả công tác.

Hoạt động tiếp xúc cử tri trong nhiệm kỳ qua cũng được đánh giá cao, Thường trực, các tổ đại biểu và đại biểu HĐND tỉnh thực hiện tốt các quy định về tiếp xúc cử tri và đôn đốc, giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri. Thường xuyên nghiên cứu, đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động tiếp xúc cử tri; tăng cường tiếp xúc cử tri theo chuyên đề (kết hợp tham vấn ý kiến của cử tri đối với các nội dung được xem xét, quyết định tại kỳ họp). Trong nhiệm kỳ, các tổ đại biểu đã tổ chức 478 đợt tiếp xúc cử tri; Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức 10 cuộc tiếp xúc cử tri theo chuyên đề kết hợp với tham vấn ý kiến cử tri về nội dung kỳ họp; đã chuyển 1.128 kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Công tác tiếp dân, tiếp nhận và xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân đã được tổ chức thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định của pháp luật; thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc giải quyết của cơ quan đã nhận chuyển đơn từ Thường trực HĐND tỉnh.

Khép lại nhiệm kỳ 2011-2016 với sự tập trung trí tuệ, không ngừng đổi mới, sáng tạo, hoạt động của HĐND tỉnh ngày càng chuyên sâu và toàn diện trên tất cả các lĩnh vực. Kết quả của quá trình đổi mới mạnh mẽ về phương thức làm việc của HĐND, năng lực hoạt động của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND và đại biểu HĐND tỉnh; sự phân công trách nhiệm rõ ràng, sự phối hợp chặt chẽ với UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các cơ quan hữu quan đã tạo nên những dấu ấn quan trọng, khẳng định là cơ quan đại diện cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương.