“Tẳng cẩu” là phong tục có từ lâu đời và trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng của phụ nữ dân tộc Thái. Phụ nữ Thái khi đi lấy chồng thường búi tóc lên trên đỉnh đầu, theo tiếng Thái gọi là “tẳng cẩu”. Tuy nhiên, để chấp hành Luật Giao thông đường bộ, thì việc vừa tẳng cẩu vừa đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy khiến chiếc mũ chông chênh, lỏng lẻo, không thể bảo vệ phần đầu nếu không may xảy ra tai nạn.

Chiếc mũ bảo hiểm thiết kế đặc biệt này giúp phụ nữ dân tộc Thái bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông.

Bà Lò Thị Mai Cương, giáo viên Trung tâm giáo dục thường xuyên tỉnh, bản thân là một phụ nữ dân tộc Thái, thấy việc đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông của chị em phụ nữ dân tộc mình rất bất cập và không đảm bảo an toàn, bà đã có ý tưởng và thiết kế mũ bảo hiểm dành cho người phụ nữ dân tộc Thái, bà Cương cho biết: Để thuận tiện trong việc đội các mũ bảo hiểm hiện có mặt trên thị trường, tôi đã thử khoét bớt lớp xốp bên trong sâu thêm 5 cm để khi đội bớt chòng chành, giúp một phần nào đó an toàn hơn. Từ ý tưởng đó, năm 2007, tôi đã liên hệ, phối hợp với các nhà thiết kế, sản xuất mũ bảo hiểm có một phần nhô lên giữa đỉnh đầu. Mục đích của thiết kế này nhằm ôm phần tóc búi trên đỉnh đầu, khi đội vừa đảm bảo an toàn vừa đẹp. Đến nay, chiếc mũ đã được đưa vào sử dụng thí điểm tại một số xã, phường trên địa bàn Thành phố, bước đầu mang lại rất nhiều thuận tiện cho người sử dụng.

Bà Cương cho biết thêm: “Tôi đã gửi mẫu vẽ đến các nhà sản xuất, nhưng chỉ nhận được câu trả lời sản xuất rất tốn kém trong khi số phụ nữ đồng bào dân tộc Thái cần mũ bảo hiểm không nhiều. Thế là ý tưởng về một chiếc mũ bảo hiểm “tẳng cẩu” tạm gác lại. Chỉ đến khi Ủy ban ATGT Quốc gia cho thí điểm sản xuất mũ bảo hiểm đi xe máy cho phụ nữ dân tộc thiểu số phía Bắc, thì chiếc mũ bảo hiểm “tẳng cẩu” vừa giữ được phong tục truyền thống của dân tộc Thái vừa đảm bảo an toàn cho người sử dụng tham gia giao thông mới trở thành hiện thực”.

Lần đầu tiên một mẫu mũ bảo hiểm dành riêng cho phụ nữ dân tộc Thái đã được ra mắt tại “Ngày hội an toàn giao thông đồng bào các dân tộc khu vực Tây Bắc” diễn ra ngày 31/10/2015 do Ủy ban ATGT Quốc gia phối hợp với UBND tỉnh Sơn La tổ chức. Mũ bảo hiểm dành riêng cho phụ nữ có búi tóc tẳng cẩu này có 3 bộ phận gồm vỏ, hấp thụ xung động, quai đeo. Mũ che được 3/4 đầu, phần chóp nhọn được thiết kế chiều cao 8-9 cm để búi tóc riêng cho chị em; có kính chắn gió, chắn côn trùng bay trên đường, hấp thụ xung động theo đúng quy chuẩn Việt Nam.

Hội Liên hiệp phụ nữ xã Chiềng Ngần là một trong 5 xã được Ủy ban ATGT Quốc gia cấp phát mũ bảo hiểm dành cho người tẳng cẩu cho 11 chị em trên địa bàn xã dùng thử, sau một năm sử dụng, nhiều chị em nhận thấy an toàn khi tham gia giao thông và phù hợp với phong tục tập quán của dân tộc mình.

Bà Cà Thị Thương, bản Tam, xã Chiềng Đen (Thành phố) phấn khởi: “Phụ nữ Thái chúng tôi lấy chồng phải búi tóc cao, khi đội mũ bảo hiểm rất bất tiện và không đảm bảo an toàn. Do búi tóc cao nên tôi phải nối thêm dây cài để đội mỗi khi ra đường. Khi được biết có mũ bảo hiểm dành riêng cho chúng tôi, tôi thấy rất phấn khởi, thiết kế phù hợp khi búi tóc cao lại đảm bảo an toàn khi chẳng may có va chạm. Tôi mong rằng mũ sẽ được sản xuất nhiều hơn để có nhiều chị em dân tộc Thái được sử dụng khi tham gia giao thông.

Hiện nay, việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ của đại đa số phụ nữ dân tộc Thái ngày càng được nâng cao, vì thế nhiều chị em mong rằng nhà sản xuất nên đưa vào sản xuất mũ bảo hiểm dành cho phụ nữ tẳng cẩu đại trà hơn, sản xuất theo các kích cỡ đa dạng hơn để thuận tiện cho chị em khi tham gia giao thông.

Có thể nói, chiếc mũ bảo hiểm thiết kế đặc biệt này đã góp phần giúp phụ nữ dân tộc Thái giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống và bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông.