Những năm qua, việc phát triển mô hình kinh tế hợp tác xã (HTX) trên địa bàn huyện Yên Châu đang từng bước phát huy hiệu quả, khẳng định vai trò của Nhà nước trong hỗ trợ nông dân phát triển kinh tế nông nghiệp, cải thiện đời sống.

Thành viên HTX hoa quả Quyết Tâm trao đổi kỹ thuật trồng mận ở xã Phiêng Khoài.

Toàn huyện Yên Châu hiện có 13 HTX với 342 thành viên, trong đó, 11 HTX nông nghiệp và dịch vụ nông nghiệp với 295 thành viên; có 2 HTX phi nông nghiệp với 47 thành viên. Theo đánh giá, các HTX trên địa bàn huyện đều xây dựng phương án sản xuất kinh doanh - dịch vụ phù hợp với cơ chế thị trường; tổ chức bộ máy ban quản lý gọn nhẹ, có con dấu và hoạt động theo đúng Luật Hợp tác xã; đã huy động các nguồn lực xã hội vào sản xuất, kinh doanh, tạo thêm việc làm, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế chung của huyện. Sản phẩm rau, quả của các HTX được kiểm soát chất lượng từ chất lượng đất, nước, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cho đến quá trình chăm sóc, thu hái và tiêu thụ sản phẩm, được người tiêu dùng đánh giá cao. Ngoài việc đảm nhận các khâu dịch vụ nông nghiệp giá rẻ, trước mỗi vụ sản xuất, HTX đều hướng dẫn nông dân lựa chọn giống cây trồng phù hợp, vận động bà con xuống giống đồng loạt, đúng thời vụ, tạo thuận lợi cho việc chăm sóc, hạn chế được sâu bệnh, nâng cao năng suất trên đơn vị diện tích canh tác. Ngoài ra, HTX thực hiện bao tiêu sản phẩm, giúp bà con nông dân yên tâm sản xuất.

Theo đánh giá, nhiều HTX đang hoạt động hiệu quả, như: HTX hoa quả Quyết Tâm (xã Tú Nang), HTX dịch vụ chế biến chè Phiêng Khoài (xã Phiêng Khoài), HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Nà Khái, HTX Hương Xoài (xã Tú Nang), HTX nông nghiệp Phương Nam, HTX sản xuất vật liệu xây dựng Tà Vàng (xã Lóng Phiêng), HTX rau sạch Chiềng Phú (xã Chiềng Pằn), HTX Sơn Lâm (xã Yên Sơn)... Thu nhập thành viên của mỗi HTX đạt từ 30 đến 45 triệu đồng/người/năm. Hiện nay, các sản phẩm rau, củ, quả của HTX nông nghiệp Chiềng Phú (Chiềng Pằn), HTX hoa quả Quyết Tâm (Tú Nang) đã được cấp Giấy chứng nhận VietGap. 

Tuy nhiên, trên địa bàn huyện vẫn còn 5 HTX hoạt động sản xuất, kinh doanh còn nhiều hạn chế và bất cập như: quy mô nhỏ, ít vốn, cơ sở vật chất nghèo nàn, sản phẩm không đủ sức cạnh tranh trên thị trường... Một số hợp tác xã chưa đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; xã viên chưa hoàn toàn yên tâm và chưa toàn tâm đóng góp xây dựng hợp tác xã; cá biệt có HTX ở xã Viêng Lán mới thành lập nhưng đã tạm ngừng hoạt động. Nguyên nhân là do năng lực của ban quản lý các HTX còn yếu, thiếu kinh nghiệm trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, chưa chủ động tìm kiếm thị trường, còn ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Việc tổ chức huy động vốn của các xã viên chưa đủ đáp ứng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh...

Ông Nguyễn Văn Điện, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, cho biết: Thời gian tới, huyện tiếp tục vận động, hướng dẫn thành lập mới HTX, nhất là các xã thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới để đạt tiêu chí số 13; giúp các HTX trong việc đăng ký kinh doanh và hướng dẫn các HTX hoạt động theo đúng các quy định của Luật HTX. Năm 2017, phấn đấu thành lập mới 4 hợp tác xã. Bên cạnh đó, sẽ xây dựng mô hình điểm về HTX, các tổ chức và cá nhân làm kinh tế giỏi, chú trọng các lĩnh vực dịch vụ, ngành nghề truyền thống. Quân tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho cán bộ HTX, thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ về vốn. Thường xuyên kiểm tra, nắm bắt tình hình hoạt động của các HTX, tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; đề xuất các giải pháp, chính sách hỗ trợ cho các HTX... để giúp cho hoạt động của các HTX trên địa bàn ngày càng ổn định và phát triển, từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.