Yên Châu từ lâu được biết đến với những sản phẩm nổi tiếng xoài thơm, chuối ngọt, những ngày qua, vùng đất này thêm sôi động bởi Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019 và công nhận nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu”. Nhiều hoạt động tổ chức trong chương trình không chỉ là sự tôn vinh những sản phẩm đặc trưng của địa phương, mà đã và đang khẳng định một bước tiến vượt bậc, tạo cơ hội mới cho các mặt hàng nông sản của tỉnh Sơn La chinh phục thị trường trong và ngoài nước.

Các đại biểu cắt băng khởi hành lô hàng sản phẩm xoài Sơn La

xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Anh, Australia và Trung Quốc năm 2019.

Nổi bật nhất trong chuỗi các hoạt động của Ngày hội là Lễ công bố sản phẩm xoài Sơn La xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Anh, Australia và Trung Quốc năm 2019 đã thu hút sự quan tâm rất lớn của các nhà đầu tư trong và ngoài nước đến với Yên Châu, Sơn La, qua đó xây dựng và ký kết những hợp tác giữa người trồng xoài với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh để sản xuất, kinh doanh các sản phẩm từ quả xoài. Theo báo cáo đánh giá, năm 2019, sản xuất xoài trên địa bàn tỉnh Sơn La tiếp tục đạt được kết quả tích cực, diện tích xoài cho thu hoạch dự kiến 15.700 ha, sản lượng xoài dự kiến khoảng 35.500 tấn, trong đó đủ điều kiện xuất khẩu khoảng 7.500 tấn. Vùng nguyên liệu xoài trên địa bàn tỉnh tiếp tục phát huy được ưu thế trái vụ so với các vùng trồng xoài trong nước và các nước lân cận. Qua công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm xuất khẩu, sản phẩm xoài của tỉnh Sơn La được đánh giá có chất lượng tốt, đặc trưng riêng về mẫu mã, hương vị. Đặc biệt, chất lượng xoài năm 2019 của tỉnh Sơn La được đánh giá có tiến bộ vượt bậc so với các năm trước do các hộ gia đình, HTX trồng xoài đã áp dụng khoa học kỹ thuật trong canh tác (rải vụ, bao trái, áp dụng quy trình quản lý chất lượng nông sản theo tiêu chuẩn VietGAP...), quản lý chất lượng, đăng ký chất lượng, đăng ký cấp mã vùng trồng. Sau hơn 20 ngày tiêu thụ sản phẩm xoài (từ đầu vụ), đến hết tháng 5, toàn tỉnh đã tiêu thụ khoảng 15.000 tấn xoài, đạt trên 40% kế hoạch năm 2019 (trong đó xuất khẩu trên 2.500 tấn), giá xoài cao hơn năm 2018 từ 30-50%. Riêng huyện Yên Châu hiện có trên 1.560 ha xoài (trong đó: 23 ha được cấp mã số vùng trồng đủ điều kiện vào thị trường Mỹ, Australia, Anh, Trung Quốc; 130 ha được cấp giấy chứng nhận VietGAP); diện tích cho sản phẩm 520 ha, ước sản lượng đạt 5.965 tấn (1.310 tấn thuộc chuỗi sản xuất quả an toàn đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào các thị trường).

Đại diện Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) trao nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu” cho huyện Yên Châu.

Tại Lễ công bố sản phẩm xoài Sơn La xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Anh, Australia và Trung Quốc năm 2019, đồng chí Hoàng Văn Chất, Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã khẳng định: Việc công bố sản phẩm xoài Sơn La xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Anh, Australia và Trung Quốc năm 2019 đánh dấu sự kiện quan trọng đối với sản phẩm nông sản huyện Yên Châu, cũng như của tỉnh Sơn La, tạo tiền đề để quả xoài của Sơn La nói riêng, cũng như các sản phẩm nông sản an toàn của Sơn La nói chung có thể thâm nhập vào các thị trường khó tính khác trên thế giới, cũng như phục vụ người tiêu dùng trong nước.

Trao đổi với phóng viên các nội dung liên quan trong Lễ công bố sản phẩm xoài Sơn La xuất khẩu sang thị trường Mỹ, Anh, Australia và Trung Quốc năm 2019, đồng chí  Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam nhận xét: Tôi đánh giá rất cao tỉnh Sơn La đã chủ động phối hợp với các doanh nghiệp tổ chức sự kiện này; khẳng định chất lượng và thương hiệu của trái cây Việt Nam đối với thị trường thế giới bởi chúng ta đã và đang ứng được đầy đủ các yêu cầu khắt khe, nghiêm ngặt của các nước. Những năm vừa qua, tỉnh Sơn La đã có nhiều chương trình, việc làm để phát triển ngành nghề trái cây rất nhanh và rất ổn định. Đó là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ việc chỉ đạo điều hành và tổ chức thực hiện rất bài bản, tỉnh đã xác định các vùng trồng và các loại trái cây rất phù hợp để phát triển...   Bà Phùng Thị Thu Hương, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại và xuất nhập khẩu Green Path Việt Nam, cho biết: Công ty chúng tôi đã xác định xây dựng vùng trồng là khâu mấu chốt cho các sản phẩm xuất khẩu chính, hai năm qua, chúng tôi đã xây dựng trên địa bàn Sơn La, gồm 2 huyện Yên Châu và Mai Sơn hệ thống điện tử thể hiện quá trình chăm sóc nên chất lượng rất đồng đều, chúng tôi rất tự tin có thể cung cấp sang thị trường Hoa Kỳ  sản phẩm thanh long và xoài.

Cùng với đặc sản xoài, sản phẩm chuối Yên Châu cũng đang tiếp tục hành trình xây dựng thương hiệu và trở thành một trong những cây trồng chủ lực của huyện. Trong dịp này, huyện Yên Châu đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) trao nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu” cho huyện Yên Châu. Huyện Yên Châu đang có trên 500 ha chuối, trong đó diện tích cho sản phẩm 387 ha (25 ha được cấp giấy chứng nhận VietGAP), ước sản lượng đạt 6.175 tấn (trong đó 120 tấn thuộc chuỗi sản xuất quả an toàn đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vào các thị trường). Sự kiện công nhận nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu” là dấu mốc quan trọng trong phát triển nông nghiệp ở huyện Yên Châu. Là động lực để cấp ủy, chính quyền địa phương, các hộ gia đình tiếp tục duy trì, phát triển thương hiệu chuối Yên Châu; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, bảo tồn giống để nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng diện tích theo quy hoạch… góp phần đưa sản phẩm nông nghiệp của người dân trở thành hàng hóa tiêu biểu, đặc trưng của huyện... Ông Efram Nahum, Chuyên gia tập đoàn Nông nghiệp xanh Isarel cho biết: Tôi rất ấn tượng về các nông sản của huyện Yên Châu. Tuy nhiên, huyện Yên Châu không chỉ chú trọng phát triển một hai sản phẩm như cây xoài hoặc cây chuối, mà phải trồng đa dạng các loại cây ăn quả. Trước khi trồng, cần tiếp tục tìm hiểu kỹ thị trường các nước nhập khẩu để chủ động đầu ra, có như vậy ngành nông nghiệp của địa phương sẽ ngày càng phát triển ổn định...

Khởi hành xuất khẩu lô hàng sản phẩm xoài sang thị trường các nước.

Nằm trong chuỗi Chương trình Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019 và Công nhận nhãn hiệu chuối Yên Châu còn có nhiều các hoạt động văn hóa, thể thao sôi động và ấn tượng, như: Chương trình nghệ thuật đặc sắc “Về Yên Châu”. Với 3 chương: “Về Yên Châu”, “Yên Châu hội nhập và phát triển”, “Viết tiếp truyền thống anh hùng” được dàn dựng công phu đã khắc họa sinh động một hình ảnh nhân dân các dân tộc Yên Châu đoàn kết xây dựng cuộc sống mới. Chương trình như một bức tranh muôn màu về vẻ đẹp của vùng đất, con người Yên Châu anh hùng và mến khách. Trong không gian Lễ khai mạc Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019 và Công nhận nhãn hiệu chuối Yên Châu tại sân vận động huyện ngập tràn lời ca, tiếng hát của các ca sĩ, diễn viên; rộn ràng tiếng pí, tiếng trống chiêng, tiếng khèn bè ngọt ngào nâng cánh cho lời ca bay cao, bay xa. Khép lại chương trình nghệ thuật là “Vòng xòe đoàn kết” thu hút đông đảo nhân dân và du khách.

Chương trình văn nghệ khai mạc Ngày hội xoài Yên Châu và công nhận nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu”.

Phần thi hái xoài tại Ngày hội.

Trong Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019 còn có Chương trình biểu diễn, diễu hành đường phố với khoảng 200 diễn viên, nghệ nhân cùng nhiều xe hoa lộng lẫy đã biến khu vực thị trấn Yên Châu thành một sân khấu nghệ thuật sôi động, náo nhiệt, tạo cho du khách và người dân địa phương một trải nghiệm đường phố đặc biệt cuốn hút. Tại chương trình, các diễn viên, nghệ nhân đoàn nghệ thuật quần chúng các xã: Chiềng Khoi, Chiềng Pằn, Sặp Vạt, Viêng Lán và thị trấn Yên Châu trong trang phục đại diện các dân tộc Thái, Kinh, Khơ Mú, Mông, Xinh Mun... đã biểu diễn các điệu múa xòe truyền thống trên tuyến đường, bắt đầu từ Di tích lịch sử Bác Hồ về thăm Yên Châu (tiểu khu 5, thị trấn Yên Châu), đi bộ dọc theo tuyến quốc lộ 6, đến ngã tư trung tâm huyện thì tổ chức múa xòe đoàn kết... Tuy trời mưa, nhưng hai bên đường, rất đông người dân và du khách cùng hòa mình trong không khí Lễ hội Carnaval đường phố náo nhiệt, tận mắt chiêm ngưỡng những diễn viên, nghệ nhân trong trang phục dân tộc, đánh chống, đánh chiêng, gõ phách, múa khèn, múa xòe, múa ô, múa au eo...

Không nhiều màu sắc như các chương trình nghệ thuật, nhưng Cuộc thi hái xoài năm 2019 được tổ chức tại xã Chiềng Pằn (Yên Châu) cũng diễn ra đầy ấn tượng với người dân và du khách. Trên khu vườn rộng 1,5 ha, gồm 120 cây xoài trồng từ năm 2000, các cây xoài đều sai quả đang vào vụ thu hoạch, các đội thi đến từ các xã Chiềng Pằn, Chiềng Sàng, Sặp Vạt, Viêng Lán, Chiềng Khoi, Chiềng Hặc với trang phục dân tộc truyền thống, thực hiện hái xoài bằng sào trong thời gian 15 phút, với quy định không được trèo, rung cây, bẻ cành, đập quả, gây hại cho cây và chất lượng quả. Trong tiếng hò reo cổ vũ của khán giả, sự nhanh nhẹn của các đội hái xoài, hòa trong tiếng trống, tiếng chiêng rộn rã làm cho cuộc thi diễn ra vô cùng sôi động. Trong khuôn khổ Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019, còn tổ chức thi các môn thể thao dân tộc, các hoạt động du lịch trải nghiệm vườn xoài, hang động, di tích danh lam thắng cảnh của huyện... mang lại cho người dân và du khách những trải nghiệm thật thú vị.

Chia tay Ngày hội xoài Yên Châu 2019, chúng tôi và rất nhiều những du khách vẫn còn lưu giữ mãi về những hình ảnh đẹp vùng đất chuối ngọt, xoài thơm; những khung cảnh sơn thủy, hữu tình với hồ Chiềng Khoi trong xanh, dòng suối Vạt uốn lượn bên những vườn xoài trĩu quả, những hàng chuối xanh ngát trải khắp trên khắp sườn đồi... Ngày hội xoài Yên Châu năm 2019 và Công nhận nhãn hiệu chứng nhận “Chuối Yên Châu” được tổ chức thành công, ấn tượng, đã khẳng định sự đoàn kết, năng động, quyết tâm đổi mới trong chương trình phát triển nông sản của tỉnh Sơn La nói chung, huyện Yên Châu nói riêng, tiếp tục có những bước đi vững chắc, phù hợp cho các sản phẩm nông sản đặc trưng, chủ lực của các vùng, miền, để thương hiệu và sản phẩm nông sản của Sơn La tiếp tục vươn cánh bay xa, tiếp cận với  thị trường trong nước và quốc tế.

Phong Lưu - Đình Thành - Thanh Huyền