Với điều kiện khí hậu, đất đai thuận lợi để phát triển các loại cây ăn quả giống mới, cùng với sự cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm đã giúp các hộ dân bản Văng Lùng, xã Chiềng Hặc (Yên Châu) thoát nghèo, vươn lên làm giàu; thu nhập bình quân 14,3 triệu đồng/người/năm, giảm tỷ lệ hộ nghèo còn 18,5% theo tiêu chí mới.

Nhân dân bản Văng Lùng, xã Chiềng Hặc (Yên Châu) kiểm tra xoài trước khi xuất bán.

Ông Hà Văn Tiền, Trưởng bản Văn Lùng, cho biết: Trước năm 2008, nhân dân trong bản chủ yếu trồng ngô, sắn trên đất đồi, hiệu quả kinh tế thấp; một số diện tích đất cằn cỗi không canh tác được, vì vậy, bản có trên 60% số hộ nghèo và cận nghèo. 9 năm trở lại đây, Ban Quản lý bản đã tuyên truyền, vận động bà con chuyển đổi diện tích đất trồng cây lương thực hiệu quả thấp sang trồng cây ăn quả theo hướng sản xuất hàng hóa. Trong quá trình đó, bản đề nghị xã cử cán bộ khuyến nông về bản hướng dẫn bà con thực hiện ghép nhãn, xoài giống mới trên các gốc cây ăn quả lưu niên; hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch để nâng cao năng suất, chất lượng các loại quả. Đồng thời, hướng dẫn bà con thủ tục vay vốn của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, với số dư hơn 250 triệu đồng đầu tư trồng cây ăn quả.

Cùng với việc cải tạo vườn tạp, các hộ trong bản còn trồng vải chín sớm, nhãn ghép, nhãn chín muộn, xoài Đài Loan, xoài Úc, xoài Thái. Hiện 65/65 hộ dân trong bản trồng cây ăn quả, mỗi gia đình trồng từ 5.000 m2 đến 3 ha, cả bản có 70 ha cây ăn quả, trong đó 35 ha đã cho thu hoạch, sản lượng hằng năm hơn 70 tấn quả các loại. Giá bán quả nhãn và xoài ghép ở bản Văng Lùng ổn định, đến mùa thu hoạch, thương lái đến tận vườn thu mua. Nhờ trồng cây ăn quả, nhiều gia đình trong bản có thu nhập từ 150 - 200 triệu đồng/năm như: Gia đình ông Hà Văn Bia, Hà Văn Nam, Hà Thị Thủy, Hà Văn Yến...

Tại vườn cây ăn quả của gia đình, ông Hà Văn Yến, bản Văng Lùng kể: Năm 2011, gia đình tôi chuyển 1 ha đất trồng ngô năng suất thấp sang trồng 500 cây nhãn ghép, sau đó trồng thêm 200 gốc xoài Đài Loan, đến nay gia đình đã có 3 ha cây ăn quả. Năm 2016, gia đình tôi thu 8 tấn nhãn, 3 tấn xoài, giá bán trung bình từ 18 - 20 nghìn đồng/kg, thu nhập hơn 200 triệu đồng. Vụ này gia đình ước thu khoảng 5 tấn xoài, 10 tấn nhãn.

Bản Văng Lùng còn xây dựng được một số mô hình giúp nhau vay vốn, giống cây, phân bón; thành lập các nhóm phát triển kinh tế, giúp các hộ nghèo, hộ mới tách khẩu như: Tổ phụ nữ tiết kiệm giúp nhau làm kinh tế gia đình; đoàn viên giúp nhau phát triển kinh tế… bước đầu mang lại hiệu quả. Là một trong những hộ được vay vốn từ nhóm đoàn viên giúp nhau phát triển kinh tế của Chi đoàn bản Văng Lùng, năm 2012, anh Hà Văn Nam đã vay 10 triệu đồng của nhóm, đầu tư ghép hơn 200 cây nhãn chín muộn, trồng 300 cây xoài Đài Loan, 100 cây vải chín sớm. Anh Nam cho biết: Sau 3 năm vườn cây cho thu hoạch, vụ đầu tiên sản lượng đạt 2 tấn xoài, 3 tấn nhãn, thu gần 100 triệu đồng. Năm nay, dự tính thu hơn 5 tấn xoài, trên 7 tấn nhãn, 2 tấn vải.

Thực tế cho thấy, trồng cây ăn quả ở bản Văng Lùng đã mở ra hướng thoát nghèo bền vững. Song, để duy trì và phát triển diện tích cây ăn quả, ngoài sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương, nhân dân trong bản rất mong các cơ quan chuyên môn hỗ trợ kỹ thuật về phương pháp cải tạo, chọn lọc giống, nhằm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, cũng như mở rộng thị trường, nâng cao thu nhập cho người dân.