Ở vùng sâu, vùng xa, do chưa có công nhân thu gom rác tập trung nên rác thải sinh hoạt các gia đình tự xử lý, vì vậy tiềm ẩn gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, ở thôn Kim Chung 2, xã Phiêng Khoài (Yên Châu) đã xây dựng được mô hình lò xử lý rác thải hộ gia đình tự đốt, do Chi hội Phụ nữ thôn thực hiện, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường.

Lò xử lý rác thải gia đình tự đốt ở thôn Kim Chung 2, xã Phiêng Khoài (Yên Châu) phát huy hiệu quả.

Chị Bùi Thị Thủy, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ, thôn Kim Chung 2, xã Phiêng Khoài (Yên Châu) không giấu niềm vui từ việc thực hiện xây dựng lò xử lý rác thải gia đình tự đốt. Chị cho biết: Thôn Kim Chung 2 có 103 hộ, với 400 nhân khẩu, thuộc xã vùng 3 biên giới giáp với nước CHDCND Lào. Trước đây, rác thải sinh hoạt do các hộ tự xử lý vì thôn không có người thu gom hoặc điểm đổ rác. Lượng rác hằng ngày thải ra khá lớn, hầu hết các hộ tự xử lý bằng nhiều cách khác nhau, có hộ xây bể đựng rác hay cho vào thùng phuy, có gia đình gom thành đống cạnh vườn rồi đốt. Những cách làm trên đều không đem lại hiệu quả vì rác gặp độ ẩm, thiếu ô xy nên khó cháy, tạo khói mù mịt, có khi cháy từ 2 đến 3 giờ đồng hồ, gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Nhiều hộ thiếu ý thức còn vứt rác ra đường hay xuống cống rãnh, làm mất cảnh quan và gây ô nhiễm môi trường.

Trước thực tế trên, Chi hội Phụ nữ thôn Kim Chung 2 được Hội LHPN xã Phiêng Khoài triển khai mô hình điểm về xây dựng lò đốt rác gia đình. Để tạo sự đồng thuận trong thực hiện, cuối năm 2017, Chi hội phối hợp với Ban Quản lý thôn và các đoàn thể của thôn thống nhất xây dựng 5 lò đốt rác thí điểm, từ nguồn kinh phí của thôn theo bản thiết kế được giao. 5 lò đốt rác được xây dựng tại ngã ba, khu tập trung các hộ dọc tuyến đường của thôn. Qua sử dụng, lò đốt rác thải đã phát huy hiệu quả rõ rệt, tiện lợi, không gây ô nhiễm môi trường, từ đó được các hội viên đồng tình ủng hộ và nhân rộng, đến nay trong thôn đã có 20 lò đốt rác đảm bảo xử lý rác thải trong thôn.

Tìm hiểu được biết, lò đốt rác được thiết kế xây dựng khá đơn giản, không chiếm nhiều diện tích, chiều cao 1,2m, rộng 80 cm x 80 cm, hình cái phễu, gồm: Cửa thông khí rộng 20 cm, giàn sắt để đựng rác dưới đáy. Để xây dựng hoàn chỉnh một lò đốt rác cần chuẩn bị 220 viên gạch, 100 kg xi măng, một xe rùa cát, 6 thanh sắt phi 12 làm giàn, tổng kinh phí khoảng 700.000 đồng. Một lò đốt rác đáp ứng xử lý rác thải từ 3-5 hộ, gồm các loại rác thải phát sinh của gia đình từ việc nấu ăn, túi ni lon hay cành, lá cây rụng ngoài vườn. Với ưu thế có lỗ thông khí, nên các loại rác được đốt cháy nhanh, không gây ô nhiễm môi trường.

Nói về tiện lợi của lò xử lý rác thải gia đình tự đốt, chị Bùi Thị Nhụt, thôn Kim Chung 2 phấn khởi: Trước khi có lò xử lý rác thải, mấy hộ gia đình ở gần nhau đã góp tiền xây dựng bể chứa rác ở ngoài đường, khi rác gom được nhiều thì mới đốt. Tuy nhiên, rác để lâu ngày nên ẩm ướt rất khó cháy, khi đốt tạo nhiều khói gây ô nhiễm môi trường. Từ khi có lò xử lý rác thải gia đình tự đốt, không ảnh hưởng đến môi trường. Ngoài ra, chúng tôi còn tận dụng tro từ đốt rác thải để bón cho cây trồng.

Cũng nói về lò xử lý rác thải gia đình tự đốt, anh Vũ Văn Giăng, thôn Kim Chung 2 nói: Tuy có lò xử lý rác thải hộ gia đình tự đốt của thôn, nhưng rác thải của gia đình lớn, nên nhà tôi dự kiến sẽ tự xây dựng riêng một lò trên cơ sở bản thiết kế có sẵn này. Từ khi có lò xử lý rác thải hộ gia đình, cảnh quan môi trường được cải thiện rõ rệt, không còn tình trạng vứt rác bữa bãi.

Có thể nói, mô hình điểm về xây dựng lò xử lý rác thải gia đình tự đốt ở thôn Kim Chung 2, xã Phiêng Khoài đã đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường, hạn chế dịch bệnh phát sinh từ rác, phù hợp với nhiều địa phương trong tỉnh, nhất là những địa bàn chưa có người thu gom rác thải hằng ngày.