Những năm qua, cấp ủy, chính quyền xã Chiềng Pằn (Yên Châu) luôn quan tâm kiện toàn, phát huy vai trò các tổ hòa giải ở cơ sở, kịp thời giải quyết những mâu thuẫn nảy sinh trong cộng đồng dân cư, giữ gìn tình đoàn kết bản làng, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân trên địa bàn.

Cán bộ tư pháp - hộ tịch xã Chiềng Pằn phối hợp với Tổ hòa giải bản Thàn tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân.

 Theo anh Mè Văn Hùng, cán bộ tư pháp - hộ tịch xã Chiềng Pằn, xã hiện có 12 tổ hòa giải tại 12 bản, mỗi tổ hòa giải có 4 - 5 hòa giải viên, hầu hết là người có uy tín, hiểu biết pháp luật, đại diện ban công tác mặt trận, trưởng bản, bí thư chi bộ... Từ năm 2018 đến nay, các tổ đã hòa giải thành công 7 vụ việc mâu thuẫn phát sinh trong cộng đồng, như mâu thuẫn vợ chồng, tranh chấp đất đai, gây rối trật tự  công cộng...

Tiếp xúc với những người làm công tác hòa giải ở cơ sở mới hiểu hết những vất vả của công việc được xem là “vác tù và hàng tổng”; họ không nề hà giờ giấc, cứ có người dân trong bản nhờ cậy là các hòa giải viên lại có mặt để giải quyết các vụ việc ngay tại cơ sở. Tham gia công tác hòa giải được 5 năm, chị Mè Thị Thu, tổ trưởng tổ hòa giải bản Thàn, chia sẻ: Bản Thàn có 56 hộ, hơn 300 nhân khẩu, người dân chủ yếu làm nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ..., trong cộng đồng tổ, bản thỉnh thoảng lại xảy ra những mâu thuẫn, xích mích; để làm tốt công tác hòa giải, các thành viên trong tổ phải tìm hiểu thêm về pháp luật, nhất là những bộ luật liên quan đến các sự việc thường gặp như: Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Đất đai... để tuyên truyền, giải thích cho người dân. Đồng thời, tích cực tuyên truyền, vận động người dân sống và làm việc theo pháp luật; thực hiện tốt quy ước, hương ước của bản; đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, tránh gây mâu thuẫn trong bản làng, ảnh hưởng đến trật tự xã hội địa phương.

Vụ hòa giải thành công gần đây nhất phải kể đến, đó là hòa giải tranh chấp đất giữa hai anh em ở bản Ngùa, góp phần hàn gắn tình cảm, quan hệ gia đình thân thiết. Được biết, năm 2017, gia đình ông Hoàng Văn M. có cho 2 con trai mỗi người 1.000 m2 ruộng (con út là con nuôi); nhưng con trai cả không đồng ý, muốn đòi lại mảnh đất đó cho mình và làm đơn gửi lên xã giải quyết. Sau khi nhận được thông tin, cán bộ tư pháp xã phối hợp với tổ hòa giải bản Ngùa tìm hiểu tình hình thực tế, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của 2 gia đình, phân tích rõ sự việc..., dần dần người con trai cả hiểu ra vấn đề, rút lại đơn kiện, không đòi đất nữa; mâu thuẫn giữa hai gia đình đã được hóa giải, anh em trong gia đình lại đoàn kết, vui vẻ, chung sức làm ăn...

Để công tác hòa giải đạt hiệu quả, hằng năm, Chiềng Pằn quan tâm tổ chức bồi dưỡng nâng cao kiến thức pháp luật, nghiệp vụ hòa giải các mâu thuẫn cho các hòa giải viên. Ban Tư pháp xã phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam và các ban, ngành, đoàn thể thường xuyên kiểm tra, đôn đốc hoạt động của các tổ hòa giải trên địa bàn; theo dõi, thống kê các vụ việc, kịp thời biểu dương, khen thưởng tổ chức, cá nhân có cách làm hay, hiệu quả để nhân rộng. Khi có vụ việc xảy ra, các tổ hòa giải trưng tập các hòa giải viên cùng họp bàn, đưa ra giải pháp xử lý hiệu quả nhất; hướng dẫn, giúp đỡ các bên tự nguyện giải quyết với nhau trước sự chứng kiến của các hòa giải viên, không để mâu thuẫn phát sinh gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội; vận động nhân dân giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn trong gia đình, khu dân cư bằng biện pháp hoà giải; phát huy vai trò của những cá nhân có uy tín, có chuyên môn và nhiều kinh nghiệm hòa giải tham gia...       

Nhờ phát huy vai trò của các tổ hòa giải mà vụ việc vi phạm pháp luật, tranh chấp ở xã Chiềng Pằn ít xảy ra, hạn chế đơn thư khiếu nại vượt cấp. Các hoạt động hòa giải ở cơ sở đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức mỗi cá nhân về chấp hành pháp luật, góp phần gắn kết tình làng nghĩa xóm, các hộ thường xuyên giúp nhau phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo. Mặt khác, nhờ làm tốt công tác hòa giải, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” trên địa bàn xã Chiềng Pằn có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư, nhiều gia đình được công nhận danh hiệu gia đình văn hóa.