Những năm trước đây, trung bình một năm xã Chiềng On (Yên Châu) có từ 10-11 trường hợp tảo hôn. Những đứa trẻ sinh ra trong gia đình “nhí” có sức khỏe không tốt, gia đình rơi vào cảnh đói nghèo. Trước thực tế trên, xã đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Cán bộ chuyên trách dân số-KHHGĐ xã Chiềng On (Yên Châu) tuyên truyền,

vận động nhân dân thực hiện công tác dân số-KHHGĐ.

Theo rà soát, tình trạng tảo hôn xảy ra trên địa bàn xã chủ yếu là do phong tục, tập quán của người dân; nhiều gia đình có con trai, muốn con lấy vợ sớm để có thêm lao động. Ở những bản vùng sâu, một bộ phận người dân không thạo tiếng phổ thông nên hạn chế trong việc tiếp cận các chính sách, pháp luật về dân số - KHHGĐ. Hơn nữa, các trường hợp tảo hôn nếu bị phát hiện cũng chỉ nhắc nhở, chưa có trường hợp nào bị xử phạt hành chính... Để giảm thiểu tình trạng tảo hôn, xã Chiềng On đã thành lập Ban Chỉ đạo công tác dân số-KHHGĐ xã, gồm các cơ quan, các tổ chức đoàn thể như: Trạm Y tế, mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội phụ nữ, Văn hóa xã hội, Tư pháp. Ban được chia thành các tổ công tác phối hợp với ban quản lý các bản hằng tháng tổ chức tư vấn, sinh hoạt nhóm, tuyên truyền về chính sách về dân số - KHHGĐ, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Pháp lệnh dân số, tác hại của việc tảo hôn, tập trung các đối tượng ở lứa tuổi từ 10-18. Trong các năm học, Trường PTDT bán trú THCS Chiềng On  phối hợp với Trung tâm Dân số-Kế hoạch hóa gia đình huyện Yên Châu tổ chức ngoại khóa tuyên truyền chính sách dân số-KHHGĐ, tác hại của tảo hôn… cho hơn 300 học sinh trong trường. Chỉ đạo ban quản lý các bản làm tốt công tác theo dõi, kịp thời ngăn chặn các trường hợp có ý định tảo hôn trên địa bàn. Đưa nội dung dân số - kế hoạch hóa gia đình, trong đó có cam kết không tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vào quy ước, hương ước của bản để bà con thực hiện. Bên cạnh đó, xã còn phát huy vai trò những người có uy tín trong cộng đồng để tuyên truyền, vận động và rà soát những đối tượng có khả năng tảo hôn để có biện pháp tiếp cận, tuyên truyền, thuyết phục kết hợp răn đe, xử phạt đối với những trường hợp cố tình vi phạm... Trong 6 tháng đầu năm nay, xã đã mời 4 gia đình có khả năng tảo hôn lên trụ sở UBND xã để thuyết phục từ bỏ việc lấy vợ, lấy chồng sớm cho con... Nhờ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, tình trạng tảo hôn  ở Chiềng On đã có xu hướng giảm, đơn cử như năm 2012 có 11 cặp tảo hôn, năm 2017 giảm còn 6 cặp.

Cùng cán bộ chuyên trách dân số-KHHGĐ xã Chiềng On đến thăm gia đình em Vì Thị Quý, bản Trạm Nặm (Chiềng On). Trong căn nhà nhỏ trống hoác không có vật dụng đáng giá, Quý chia sẻ: Chúng em thấy thích nhau, thương nhau rồi lấy nhau, gia đình 2 bên không phản đối, khi đó em 14 tuổi, vừa học hết lớp 7. Vợ chồng em đã sống chung với nhau được gần 1 năm nay, kinh tế phụ thuộc hoàn toàn vào nhà chồng. Bây giờ, nhìn các bạn cùng trang lứa đi học, em mới thấy mình thiệt thòi khi lấy chồng quá sớm.

Để tiếp tục giảm thiểu tình trạng tảo hôn, thời gian tới, xã Chiềng On đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách dân số-KHHGĐ giúp người dân nâng cao nhận thức để chuyển đổi hành vi dân số. Cùng với đó, tiếp tục đưa nội dung công tác dân số - KHHGĐ, trong đó có nội dung không tảo hôn, không kết hôn cận huyết thống vào quy ước, hương ước của bản. Trong quá trình thực hiện, Chiềng On phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong việc không để con, cháu, người thân kết hôn sớm. Xã còn chỉ đạo Trường PTDT bán trú THCS Chiềng On tăng cường tổ chức hoạt động ngoại khóa về nội dung tảo hôn để học sinh nhận thức được hệ lụy của tảo hôn, từ đó nâng cao nhận thức về công tác dân số.