Cách đây 29 năm, ngày 16/2/1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 19-CP thành lập BHXH Việt Nam trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống Lao động - Thương binh & Xã hội và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Cùng với đó, BHXH tỉnh Sơn La được thành lập theo Quyết định số 66/QĐ-BHXH ngày 22/7/1995 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Từ ngày thành lập đến nay, BHXH tỉnh đã triển khai thực hiện hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, góp phần quan trọng đảm bảo an sinh xã hội ở địa phương.

BHXH tỉnh phối hợp tốt với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu trình Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tổ chức, thực hiện chính sách BHXH, BHYT theo hướng phù hợp đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương. Tham mưu Tỉnh ủy chỉ đạo các huyện ủy, thành ủy tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh; tham mưu UBND tỉnh kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN; hằng năm, tổ chức hội nghị giao chỉ tiêu phát triển người tham gia và ký cam kết giữa Chủ tịch UBND các huyện, thành phố với Chủ tịch UBND tỉnh về thực hiện chỉ tiêu BHXH, BHYT. Đồng thời, phối hợp tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh ban hành các nghị quyết về quy định chính sách hỗ trợ đối với một số đối tượng tham gia BHYT, BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo các đơn vị sử dụng lao động thực hiện nghiêm Luật BHXH, BHYT; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN...

Ông Thiều Quang Ngãi, Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh, cho biết: BHXH tỉnh có 9 phòng nghiệp vụ, 11 BHXH huyện, trên 250 công chức, viên chức. Phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN, luôn được BHXH tỉnh chú trọng, chủ động đổi mới, đa dạng, linh hoạt nội dung, hình thức, phương pháp truyền thông; huy động sự tham gia vào cuộc của cả hệ thống chính trị các cấp, bảo đảm người dân tiếp cận kịp thời, dễ dàng thông tin về chính sách BHXH, BHYT, BHTN.

Hết năm 2023, toàn tỉnh có 165.856 người tham gia BHXH, trong đó, 123.893 người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 16,3% lực lượng lao động; 41.963 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 5,5% lực lượng lao động, tăng 140.321 người so với năm 1995; có 1.287.316 người tham gia BHYT, tỷ lệ bao phủ đạt 97% dân số có mặt tại tỉnh, tiệm cận mục tiêu là BHYT toàn dân, tăng 1.239.949 người so với năm 1995 lên; số thu BHXH, BHYT, BHTN đạt hơn 2.480 tỷ đồng...

Việc giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT luôn được BHXH tỉnh quan tâm giải quyết kịp thời, đúng, đủ; quyền lợi khám chữa bệnh của người có thẻ BHYT ngày càng được mở rộng, hàng loạt các dịch vụ kỹ thuật cao, có chi phí lớn được quỹ BHYT chi trả, giảm khó khăn về tài chính cho người tham gia, nhất là với đối tượng người nghèo, người dân tộc thiểu số ở vùng khó khăn, các đối tượng chính sách xã hội và trẻ em dưới 6 tuổi, tạo niềm tin đối với nhân dân. Trong năm 2023, ngành BHXH tỉnh đã giải quyết các chế độ BHXH, BHTN cho 20.231 người; hằng tháng, chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH cho trên 32.800 người, với  số tiền hơn 1.840 tỷ đồng; giám định chi phí khám chữa bệnh BHYT cho khoảng 1.051.198 lượt, với chi phí khoảng 878.474 triệu đồng, ước thực hiện 92,1% dự toán giao.

Công tác chuyển đổi số được triển khai quyết liệt, việc ứng dụng công nghệ thông tin được áp dụng trong tất cả các hoạt động nghiệp vụ của ngành, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung; chú trọng triển khai các chỉ tiêu Đề án 06 theo đúng lộ trình; hướng tới mục tiêu phục vụ tốt nhất quyền lợi của người tham gia, đơn vị, doanh nghiệp. Hiện nay, tất cả các thủ tục hành chính của ngành BHXH đều được thực hiện trên không gian số; 100% dịch vụ công của ngành được thực hiện ở mức độ 4; tỷ lệ số người hưởng các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp nhận qua tài khoản ATM tại vùng đô thị đạt 63,6%; có 59.470 người đăng ký, cài đặt ứng dụng BHXH số VssID. Đã xác thực trên 1.171.700 thông tin nhân khẩu có trong cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; có trên 1.159.800 người tham gia BHXH, BHYT được đồng bộ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là, đạt tỷ lệ trên 97%. Phối hợp với ngành Y tế triển khai việc sử dụng CCCD gắn chíp trong khám, chữa bệnh BHYT tại 228/228 cơ sở khám, chữa bệnh BHYT, với 519.217 lượt bệnh nhân tra cứu thành công...

Ngoài ra, BHXH tỉnh chủ động phối hợp với các sở, ngành liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành, nhất là thanh tra đột xuất tại các đơn vị chậm nộp BHXH, BHYT, BHTN. Trong năm 2023, đã thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 121 đơn vị, đã phát hiện 103 lao động chưa đóng hoặc đóng BHXH, BHYT, BHTN thiếu thời gian, thiếu mức quy định, truy thu hơn 352 triệu đồng; xử phạt gần 62,5 triệu đồng đối với 3 đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN; thu hồi về quỹ BHYT hơn 606 triệu đồng chi phí khám, chữa bệnh BHYT sai quy định...

Với mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ, BHXH tỉnh tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan tích cực tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Chủ động xây dựng, triển khai các giải pháp, kịch bản điều hành tổ chức thực hiện thích ứng với diễn biến, tình hình thực tế. Đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp truyền thông đa dạng, linh hoạt; phát huy ưu thế của các hình thức, phương pháp truyền thông hiện đại, đa phương tiện, trên các ứng dụng internet. Chú trọng giải quyết chế độ, chính sách BHXH, BHYT kịp thời, đúng, đủ; nâng cao chất lượng cung ứng dịch vụ, đảm bảo tốt nhất quyền lợi và tăng mức độ hài lòng của người tham gia BHXH, BHTN, BHYT... Phấn đấu năm 2024, tỷ lệ người tham gia BHXH đạt 18,8% lực lượng lao động; tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 96,1% dân số.