Những năm qua, thành phố Sơn La đã triển khai nhiều giải pháp như: Phục dựng các lễ hội, xây dựng những mô hình văn hóa, du lịch cộng đồng, bảo tồn giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch.

Đều đặn vào tối thứ 7 hằng tuần, các thành viên của CLB văn hóa dân tộc Thái bản Phung, phường Chiềng Sinh tập trung tại nhà văn hóa cộng đồng để cùng nhau tập luyện múa, hát các làn điệu dân ca Thái. Thành viên đến đây với tinh thần tự nguyện, người già nhất đã 68 tuổi, người trẻ nhất 8 tuổi đều say mê ca hát. Trong ngôi nhà sàn, giọng hát ấm và truyền cảm của các thành viên trong CLB hòa với những nhạc cụ như kèn, trống, chiêng rộn rã.

Ông Cà Văn Phơn, Chủ nhiệm CLB Dân ca Thái bản Phung, phường Chiềng Sinh chia sẻ: Các làn điệu dân ca của đồng bào dân tộc Thái, có nguy cơ bị mai một. Tôi và nhiều người có chung niềm đam mê ca hát đã tập hợp thành lập CLB. Lúc đầu có hơn chục thành viên, đến nay CLB đã có hơn gần 30 thành viên. Những người đi trước có kinh nghiệm đã truyền lửa cho các thành viên trẻ trong CLB, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa của dân tộc Thái trên địa bàn.

Ông Trần Công Chính, Phó Chủ tịch UBND thành phố Sơn La, cho biết: Thành ủy Sơn La đã ban hành Đề án số 04 -ĐA/TU ngày 20/8/2020 của Thành uỷ về giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thành phố, mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc tiểu vùng Tây Bắc giai đoạn 2020 – 2025. UBND Thành phố đã xây dựng kế hoạch thực hiện đề án, xác định rõ trách nhiệm, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các phòng, ban, đơn vị, các xã, phường, hướng tới mục tiêu bảo tồn, khôi phục các phong tục tập quán tốt đẹp và phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của cộng đồng các dân tộc mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế du lịch trên địa bàn. 

Với trên 106.000 người, 12 dân tộc cùng sinh sống; trong đó, dân tộc Thái chiếm trên 52% dân số. Hiện nay, Thành phố có 180 đội văn nghệ quần chúng ở các tổ, bản; thành lập 8 CLB văn hóa dân tộc Thái ở các xã, phường: Chiềng Xôm, Chiềng Cọ, Chiềng An, Chiềng Cơi, Chiềng Sinh với hàng trăm thành viên tham gia duy trì các hoạt động nghiên cứu, sưu tầm, bảo tồn, phát huy, giới thiệu quảng bá bản sắc văn hóa dân tộc Thái; tổ chức tập luyện các chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Các hội viên thường xuyên giao tiếp bằng tiếng dân tộc khi ở nhà, duy trì nghề làm thổ cẩm, chế biến các sản phẩm dân tộc để truyền dạy cho thế hệ trẻ.

Thành phố còn phát động phong trào mặc trang phục dân tộc tại các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn được đông đảo cán bộ, công chức, viên chức và giáo viên, học sinh nhiệt tình hưởng ứng, duy trì đều đặn vào các dịp lễ, sinh hoạt dưới cờ… tạo nét đẹp văn hóa mới nơi công sở. Mở các lớp tập huấn phổ cập các điệu xòe Thái cho 161 cán bộ, công chức thuộc Thành ủy, các cơ quan khối đoàn thể, các phòng, ban, đơn vị Thành phố và giáo viên phụ trách công tác đội của các trường THCS. Bên cạnh đó, đã xây dựng 7 nhà nghỉ du lịch cộng đồng tại xã Chiềng Cọ, Hua La, Chiềng Xôm, Chiềng An; 1 bản du lịch cộng đồng bản Hùn, xã Chiềng Cọ; xây dựng mô hình phát triển du lịch hồ bản Mòng, du lịch nghỉ dưỡng suối nước nóng bản Mòng; du lịch sinh thái, hang động bản Co Pục, Chiềng Ngần...

Bà Lù Thị Đoàn, Trưởng Phòng Văn hóa và Thông tin Thành phố, cho biết: Từ đầu năm đến nay, Thành phố đã tổ chức nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ mừng Đảng mừng xuân, như: Hội Xuân dâng Bác được tổ chức vào mồng 4 Tết âm lịch năm 2023, đã thu hút hàng nghìn diễn viên, nghệ nhân quần chúng tham gia, với các hoạt động đặc sắc, như: chương trình nghệ thuật; đánh trống múa xòe và trình diễn tác phẩm “Vũ điệu kết đoàn”, các trò chơi dân gian dân tộc… Các cụm thi đua đã tổ chức giao lưu chào mừng tại các cụm xã, phường như: Giao lưu văn nghệ, các môn thể thao dân tộc, các trò chơi dân gian tại các xã, phường, tổ, bản tiểu khu… làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân và giữ gìn phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc. Hiện nay, Thành phố đang chuẩn bị cho Lễ hội ‘‘Mùa Hoa Ban’’ và Hạn Khuống được tổ chức vào trung tuần tháng 3/2023.

Với những giải pháp cụ thể, Thành phố phát huy vai trò, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và xã hội trong việc bảo tồn và phát huy các lễ hội truyền thống, nghi lễ tín ngưỡng dân gian; các làn điệu dân ca, dân vũ; những nét sinh hoạt văn hóa truyền thống, nghề truyền thống.. Quan tâm bồi dưỡng cho thế hệ trẻ giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc địa phương vào các tiết học và các hoạt động ngoại khóa, để nâng cao ý thức và trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc kế thừa, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh tinh thần của dân tộc.