Ở độ tuổi đã gần 70, ông Lý Văn Chin, tổ dân phố Liên Hợp, phường Vân Sơn, thị xã Mộc Châu vẫn miệt mài nghiên cứu văn hóa Dao Tiền. Am hiểu về văn hóa truyền thống, là “thầy cúng” uy tín trong cộng đồng người Dao Tiền. Ông luôn nhiệt tình với các hoạt động truyền dạy văn hóa dân tộc cho thế hệ trẻ, là “cố vấn” tận tình cho các đội văn nghệ khi phục dựng, trình diễn lễ hội của dân tộc. Ông Chin còn tích cực tham gia công việc của tổ dân phố, tuyên truyền bà con thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, là nhân tố tích cực trong phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.

Ông Chin tâm huyết nói: Còn sức, tôi còn tiếp tục đồng hành tham gia các phong trào văn hóa, văn nghệ tại cơ sở, nhất là những hoạt động truyền dạy văn hóa, phục dựng bảo tồn lễ hội truyền thống. Qua đó, giúp tạo mối liên hệ, gắn kết cộng đồng, khơi dậy tinh thần, trách nhiệm của bà con, nhất là thế hệ trẻ với việc bảo tồn văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.

Không chỉ có những già làng, người uy tín có trách nhiệm với xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Hiện nay, nhiều người trẻ tại các bản làng cũng là nhân tố tích cực trong phong trào. Tiêu biểu, chị Dừ Thị Dông, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Văn hóa dân gian dân tộc Mông với 50 thành viên thuộc các thế hệ của bản Phiêng Ban và Lốm Khiêu, thị trấn Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai.

Chị Dông chia sẻ: Tôi mong muốn phụ nữ dân tộc Mông có thể vượt qua rào cản quan niệm về phụ nữ của dân tộc, có ý chí vươn lên, nỗ lực thay đổi bản thân. Tôi đã dành nhiều tâm huyết cho phong trào văn hóa, văn nghệ, đây là hoạt động giúp kết nối phụ nữ các thế hệ, tạo cơ hội để học hỏi, trao đổi kinh nghiệm cuộc sống, xây dựng gia đình hạnh phúc. Từ đó, tự tin tham gia các hoạt động xã hội, cùng xây dựng một cộng đồng đoàn kết, đời sống văn minh hơn. Ghi nhận những đóng góp trong xây dựng đời sống văn hóa, tôi đã được bầu là Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ bản, là đảng viên nữ gương mẫu.

Hiện nay, toàn tỉnh có 2 nghệ nhân nhân dân, 27 nghệ nhân ưu tú, hơn 70 nghệ nhân dân gian trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể; hơn 2.000 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số; hơn 2.300 đội văn nghệ quần chúng tại các tổ, bản, trường học; hơn 500 câu lạc bộ thể thao... Đây là minh chứng cụ thể về những hạt nhân nòng cốt trong cộng đồng dân cư đã và đang hoạt động, đóng góp bằng những việc làm thiết thực, ý nghĩa cho xã hội, nhất là thúc đẩy phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.

Ông Phạm Hồng Thu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Hằng năm, Sở tổ chức các lớp tập huấn cho các hạt nhân văn nghệ cơ sở, tập huấn đội văn nghệ mẫu và mời nghệ nhân ưu tú truyền dạy dân ca, dân vũ, dân nhạc. Các huyện, thị xã, thành phố duy trì việc cử cán bộ văn hóa về xã, bản hướng dẫn biên đạo múa, tổ chức chương trình biểu diễn. Qua đó, giúp xây dựng đội ngũ hạt nhân nòng cốt, là “đầu tàu” dẫn dắt và phát triển phong trào văn hóa, văn nghệ ở cơ sở, góp phần nâng cao đời sống tinh thần nhân dân.

Năm 2024, toàn tỉnh 78,8% số hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, tăng 2,9% so với năm 2023; có 53,9% bản, tổ dân phố đạt bản, tổ dân phố văn hóa; tỷ lệ hộ gia đình thể thao đạt 23,4%. Kết quả này, có sự đóng góp không nhỏ của những hạt nhân nòng cốt tại cơ sở, thúc đẩy phong trào xây dựng đời sống văn hóa, giúp lan tỏa giá trị, ý nghĩa của phong trào này trong cuộc sống.