Cứ đúng 19 giờ, sau một ngày tất bật với việc nương rẫy, nhà cửa, những học viên lớp xóa mù chữ của bản Huổi Pá, xã Mường Lạn, huyện Sốp Cộp, lại tập trung tại lớp để học chữ. Những bàn tay chai sạn lóng ngóng cầm bút tập viết từng con chữ trên trang sách, tiếng đọc bài vang lên, phá tan không gian im ắng của núi rừng.

Chúng tôi về bản Huổi Pá, cách trung tâm xã Mường Lạn khoảng chục cây số, thật may mắn, trời nắng cả ngày nên con đường đất gập ghềnh về bản không bị trơn trượt, song vẫn còn một số đoạn bùn đất khiến chúng tôi gặp khó khăn trong lúc di chuyển.

Đến Huổi Pá lúc trời vừa nhá nhem tối, Trung tá Tòng Văn Xum, cán bộ Đồn Biên phòng Mường Lạn đang chuẩn bị bài giảng. Lác đác một vài học viên đã có mặt từ sớm đang luyện viết chữ; một số học viên mang theo cả con nhỏ đến lớp. Anh Xum bảo: Lớp học xóa mù chữ này chỉ mở được buổi tối, bởi dân bản phải lên nương rẫy cả ngày. Cuối chiều về họ lại chuẩn bị cơm nước cho con rồi mới đến lớp được.

Lớp học có 49 học viên, được tổ chức từ tháng 4 năm nay. Trung tá Xum chia sẻ thêm: Nhiều học viên ở xa lớp học, đường đất dốc khó đi nên phải sau 15-30 phút nữa lớp học mới đông đủ. Hầu hết họ là trụ cột của gia đình nên để vận động họ đến lớp thực sự rất khó. Với quyết tâm cao của chỉ huy đơn vị, cấp ủy, chính quyền địa phương, chúng tôi đã vận động toàn bộ số người mù chữ đến lớp thường xuyên.

Học viên ở nhiều lứa tuổi khác nhau, từ 12 đến 51 tuổi. Nhiều người đã làm ông, làm bà, nhưng họ vẫn kiên trì đến lớp đều đặn, với mong muốn biết đọc, biết viết. Là người nhiều tuổi nhất lớp, từ ngày tổ chức lớp học đến nay, nhưng chị Giàng Thị Pặng chưa bỏ một buổi học nào. Chị Pặng cho biết: Mặc dù công việc gia đình rất vất vả, ngày nào cũng phải lên nương, nhưng tôi vẫn cố gắng sắp xếp thời gian để đến lớp. Bây giờ tôi đã biết viết, biết đọc và biết làm những bài toán đơn giản.

Còn em Hạng A Thái, 16 tuổi, chia sẻ: Tham gia lớp học, em còn được phát miễn phí sách vở, bút viết và mỗi buổi còn được hỗ trợ 10 nghìn đồng. Em mong muốn biết được đọc, biết viết để học hỏi cách trồng cây ăn quả, cách chăn nuôi hiệu quả, sớm thoát nghèo.

Chương trình xóa mù chữ do Đồn Bộ đội Biên phòng Mường Lạn phối hợp với các đơn vị trường học đã cung cấp cho học viên những kiến thức, kỹ năng cơ bản, cần thiết, giúp học viên bước đầu hình thành các năng lực chung, phát triển năng lực ngôn ngữ ở tất cả các kỹ năng đọc, viết, nói và nghe với mức độ căn bản.

Không chỉ dạy chữ, cán bộ biên phòng còn cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc với dân bản. Ngoài các giờ lên lớp giảng dạy cho học viên, các anh còn tham mưu củng cố hoạt động của ban quản lý bản; hướng dẫn nhân dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng, vật nuôi.

 Trường PTDT bán trú tiểu học Mường Lạn cũng có nhiều đóng góp trong việc phối hợp với Đồn Biên phòng tổ chức các lớp xóa mù chữ. Cô giáo Lò Thị Hặc, Phó hiệu trưởng nhà trường, cho biết: Mục tiêu của chúng tôi là các học viên có thể thực hiện được các thao tác tư duy ở mức độ đơn giản; lựa chọn được các phép toán và công thức số học để trình bày, diễn đạt được các nội dung, ý tưởng, cách thức giải quyết vấn đề; sử dụng được ngôn ngữ toán học, các công cụ, phương tiện học toán đơn giản để thực hiện các nhiệm vụ học tập toán đơn giản.

Thiếu tá Lò Văn Tuân, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Mường Lạn, cho hay: Hằng năm, đơn vị thường xuyên kêu gọi và phối hợp với các nhà hảo tâm tặng sách vở, dụng cụ học tập cho các cháu học sinh dân tộc thiểu số trên địa bàn. Trong giai đoạn 2012-2023, đơn vị đã phối hợp với Phòng Giáo dục - Đào tạo huyện Sốp Cộp, Trường PT DTBT tiểu học Mường Lạn tổ chức tổng kết 8 lớp xóa mù chữ tại 7 bản, với 220 học viên. Hiện nay, chúng tôi đang triển khai 2 lớp xóa mù chữ tại Huổi Pá và bản Pá Kạch, với 80 học viên.

Mặc dù những học viên lớp học xóa mù chữ ở rẻo cao Huổi Pá đánh vần còn ngọng nghịu, chữ viết chưa đều, nhưng đó là sự nỗ lực của từng học viên và của các "thầy giáo quân hàm xanh". Mỗi học viên đều có chung ước mơ là được biết đọc, biết viết để hiểu thêm về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước, cũng như biết cách phát triển kinh tế gia đình hiệu quả để có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Rời Huổi Pá khi trăng đã treo trên đỉnh đầu, chúng tôi mong rằng con đường lên bản sớm được xây dựng để những kiến thức mới, điều kiện thuận lợi phát triển kinh tế- xã hội đến gần hơn với bà con và cái nghèo sẽ sớm được đẩy lùi.