Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong, khoảng 1 triệu ca tử vong vì hút thuốc thụ động mỗi năm trên toàn thế giới. Bởi vậy, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) quyết định lấy ngày 31/5 hàng năm là Ngày thế giới không thuốc lá. Ở nước ta, không chỉ hưởng ứng mà còn tổ chức Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (từ 25 đến 31/5/2020), tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Mở đầu câu chuyện chiều nay, ông trung niên hơi lo lắng:

- Theo các chuyên gia y tế, sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá chính là những nguy cơ hàng đầu đe dọa sức khỏe người dân, nguyên nhân của nhiều loại bệnh và thương tật, trong đó có ung thư, gây mất khả năng lao động, tử vong sớm và trở thành gánh nặng của xã hội. Hút thuốc lá cũng là thủ phạm làm chết một nửa số người thường xuyên sử dụng nó cùng hàng trăm nghìn người khác (do hút thuốc thụ động). Ngày thế giới không thuốc lá năm nay, WHO lựa chọn chủ đề “bảo vệ thanh thiếu niên khỏi tác động của việc quảng cáo các sản phẩm thuốc lá và sử dụng thuốc lá”, chia sẻ mối quan tâm sâu sắc, thông tin tới cộng đồng tác hại của chất nicotine có trong các sản phẩm thuốc lá, kêu gọi các quốc gia thực hiện những chính sách mạnh mẽ để bảo vệ giới trẻ, cảnh báo nguy cơ sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá.

Tỏ ra tự tin, nhưng bác da ngăm ngăm vẫn không giấu được băn khoăn:

- Kể từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá được ban hành, chúng ta thường xuyên tuyên truyền, giáo dục, phổ biến rộng rãi trong cộng đồng; nêu rõ tác hại của việc sử dụng thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá, gồm cả thuốc lá điếu truyền thống cũng như các sản phẩm của thế hệ mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha... Các cơ quan, đơn vị, địa phương đều đưa nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm. Cơ quan chức năng cũng quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc, cơ sở y tế, trường học, khách sạn, nhà hàng, nơi có trẻ em, phụ nữ mang thai, người bệnh, người cao tuổi...; chỉ đạo lồng ghép với phong trào xây dựng đời sống văn hoá trong cộng đồng, đưa nội dung phòng chống tác hại của thuốc lá vào hương ước, quy ước thôn bản, tổ dân phố...

Hết sức quan ngại, anh chàng nhỏ thó đưa ra mấy con số:

- Theo em được biết, trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 loại hoá chất, ít nhất 250 loại có hại cho sức khoẻ và khoảng 70 loại có thể gây ung thư, gây nghiện và các chất gây độc khác. Các nhà khoa học phân tích, cứ hút 1 điếu thuốc nghĩa là đã tự đánh mất 5,5 phút sống, rút ngắn 5 đến 8 năm tuổi thọ so với người không hút thuốc; hút thuốc lá làm rối loạn nhịp tim và huyết áp, dẫn đến đột tử, làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu do các bệnh ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch; đối với những người bị hút thuốc thụ động (ngửi, hít phải khói thuốc lá trong môi trường...) cũng có nguy cơ mắc các loại bệnh, trong đó có ung thư; còn khi đồng thời hút thuốc và tiếp xúc với yếu tố độc hại khác thì nguy cơ gây ung thư phổi sẽ tăng lên gấp nhiều lần.

Cứ như đang trong hội nghị, ông trung niên nói chắc từng câu:

- Hoạt động tuyên truyền, phổ biến Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá và các văn bản quy định khác đã được tiến hành một cách rộng rãi, kể cả vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn; tuyên truyền tác hại của thuốc lá còn được lồng ghép trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị, sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch...; hương ước, quy ước cộng đồng thôn bản, tổ dân phố cũng quy định không hút thuốc trong các đám cưới, đám tang, lễ hội...; khắp nơi đều xây dựng các mô hình: “Điểm du lịch không khói thuốc”, “khách sạn, nhà hàng không khói thuốc”, “cơ sở y tế không khói thuốc”, “trường học không khói thuốc”... thu hút đông đảo các tầng lớp người dân, nhất là giới trẻ tham gia. Nhìn chung, số người hút thuốc lá đang có xu hướng giảm, song cần nỗ lực hơn nữa để giảm sâu hơn nữa tỷ lệ người hút thuốc lá. Quản lý, giám sát và xử lý nghiêm các vi phạm. Đặc biệt, kiểm soát chặt chẽ hoạt động quảng cáo thuốc lá, các sản phẩm thuốc lá trên internet, mạng xã hội, youtube, facebook... Tất cả vì một xã hội không thuốc lá, các chú thấy thế nào?