Vài năm trở lại đây, Bảo tàng tỉnh đã trở thành địa chỉ, điểm đến quen thuộc của đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh, không chỉ bởi hoạt động trưng bày thường xuyên, chuyên đề với nội dung đa dạng, phong phú, mà còn “hút” khách bằng các hoạt động giáo dục trải nghiệm thú vị, hấp dẫn về văn hóa dân tộc, đáp ứng nhu cầu tham quan, vui chơi giải trí của du khách, góp phần tích cực vào việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá các dân tộc, tạo bước chuyển biến để bảo tàng bắt kịp xu thế phát triển của xã hội.

Du khách nước ngoài trải nghiệm gói bánh chưng nếp cẩm của dân tộc Dao.

Những ngày cuối năm, chúng tôi được tham gia hoạt động giáo dục trải nghiệm với chủ đề “Sắc màu văn hóa dân tộc Dao” do Bảo tàng tỉnh tổ chức, mới thấy được sự sôi động, hấp dẫn của hình thức này. Hòa mình vào không gian các hoạt động trải nghiệm văn hóa ở đây, không ít du khách tỏ ra thích thú khi được xem phần trình diễn tái hiện Lễ cấp sắc truyền thống, màn hát páo dung, múa khăn, múa chuông của người dân tộc Dao tiền; hồ hởi tham gia các hoạt động trải nghiệm văn hóa đa đạng của đồng bào dân tộc Dao ở bản Suối Lìn, xã Vân Hồ (Vân Hồ) như: nấu rượu hoẵng, làm xôi sắn, làm thịt muối chua, gói bánh chưng nếp cẩm; in hoa văn bằng sáp ong trên trang phục truyền thống và các trò chơi dân gian đi cà kheo, đẩy gậy.

Chăm chú xem nghệ nhân hướng dẫn công đoạn in hoa văn bằng sáp ong trên vải, em Nguyễn Khánh Linh, học sinh lớp 8C, trường THCS Quyết Thắng, hào hứng: Đây là lần đầu tiên em được tham gia hoạt động trải nghiệm tại Bảo tàng, khi xem nghệ nhân trình diễn in hoa văn trên vải bằng sáp ong, em không nghĩ lại kỳ công đến vậy. Với em, các hoạt động này rất bổ ích, giúp em có thêm kiến thức, hiểu biết về sự đa dạng văn hóa các dân tộc của quê hương mình, em mong thời gian tới, Bảo tàng tiếp tục có thêm nhiều hoạt động trải nghiệm thú vị như thế này để chúng em được bổ sung kiến thức bổ ích, có thêm phút giây thoải mái sau những giờ học căng thẳng.

Tại khu trải nghiệm làm bánh chưng nếp cẩm, khá đông du khách đến tìm hiểu, trải nghiệm, trong đó có cả du khách nước ngoài, ông Brighton Rufaro Rupango, du khách đến từ đất nước Zimbabwe không giấu được sự thích thú: Hôm nay, vợ chồng tôi đến tham quan Bảo tàng Sơn La, khi đến đây mới biết có hoạt động trải nghiệm văn hóa dân tộc Dao, được nghệ nhân nhiệt tình hướng dẫn làm bánh chưng, chúng tôi rất vui. Tôi thấy thật may mắn vì có được trải nghiệm đặc biệt khi đến đây ngày hôm nay, được biết thêm về nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam. Được biết, hoạt động giáo dục trải nghiệm “Sắc màu văn hóa dân tộc Dao” chỉ là một trong các hoạt động trải nghiệm mà Bảo tàng tỉnh tổ chức thành công trong thời gian qua, thu hút sự quan tâm, mang lại nhiều hứng khởi và cảm xúc cho đông đảo du khách, vì ai cũng phấn khởi khi hiểu sâu hơn về những nét độc đáo trong văn hóa các dân tộc, hoàn thành tác phẩm do chính mình làm ra.

Được biết dịp 30/4, 1/5, hoạt động trải nghiệm “Sắc màu văn hóa Thái” đã thu hút hơn 7 nghìn khách trong, ngoài tỉnh và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm. Tại chương trình, rất đông du khách, nhất là các du khách “nhí” đã rất thích thú khi được hòa vào các hoạt động: múa sạp, múa xòe, thêu khăn piêu và các trò chơi dân gian: tó má lẹ, ném còn, thưởng thức ẩm thực. Qua trải nghiệm, các em được giao lưu, học hỏi, vui chơi, rèn luyện thể lực và phát triển các kỹ năng sống; hiểu thêm về văn hóa dân tộc, góp phần khích lệ ý thức bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của thế hệ trẻ.       

Bà Lưu Thị Hải Anh, Giám đốc Bảo tàng tỉnh, chia sẻ: Sơn La có 12 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa đa dạng và phong phú. Để tôn vinh giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa du lịch, tạo cơ hội giới thiệu, quảng bá đến du khách trong nước và quốc tế, năm 2018, Bảo tàng tỉnh quyết định tổ chức thử nghiệm hoạt động giáo dục trải nghiệm “Sắc màu văn hóa Thái” và Tết trung thu, mời các nghệ nhân là những chủ thể văn hóa trực tiếp giới thiệu văn hóa của địa phương tham gia; phát tờ rơi, đăng tải thông tin quảng bá các hoạt động trải nghiệm đến các trường học trên địa bàn thành phố và trên website của Bảo tàng. Bước đầu thử nghiệm, nhiều du khách rất thích thú, hào hứng tham gia, tương tác trong các hoạt động trải nghiệm, nhận được nhiều phản hồi tích cực. Bảo tàng đã quyết định tổ chức các hoạt động này thường xuyên hơn vào dịp nghỉ lễ, ngày chủ nhật với trải nghiệm văn hóa Kinh, Mông, Thái, Dao, đối tượng hướng đến chủ yếu là lứa tuổi thanh thiếu nhi.

Trong năm 2019, Bảo tàng đón 260 nghìn lượt khách đến tham quan, riêng đối với các hoạt động trải nghiệm, đã đón, phục vụ hơn 12 nghìn lượt khách tham quan.

Với nội dung phong phú, đa dạng, tính giáo dục cao, hoạt động giáo dục trải nghiệm về văn hóa dân tộc đang là hướng đi đúng của Bảo tàng tỉnh, dần trở thành điểm đến thu hút du khách, bảo tồn được bản sắc văn hóa các dân tộc, mở ra sân chơi, điểm đến bổ ích, tạo thói quen đến tham quan bảo tàng của người dân. Trong năm 2020, nhằm đáp ứng yêu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của công chúng, Bảo tàng tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động trải nghiệm, tăng cường công tác tuyên truyền, quảng bá, thu hút khách tham quan; thực hiện đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động bảo tàng gắn với phát triển du lịch” vừa được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt, nhằm tạo bước chuyển biến để Bảo tàng bắt kịp xu thế phát triển của xã hội.