Ngày hè, nắng như một đứa trẻ nghịch ngợm đùa vui cả ngày. Từ lúc thức dậy cho đến lúc đi ngủ, nắng chiếu qua những hàng cây trước sân nhà, nắng trải vàng trên những bãi cỏ may, nắng long lanh trên con suối nhỏ hiền hòa. Nắng theo khắp những con đường đất bụi bặm đến thăm thẳm những ngọn đồi, nắng như tiếng chuông vàng vang vang của tiếng mõ trâu, gặm cỏ dưới chân đồi. Nắng tan tác vào tiếng cười trong trẻo, hồn nhiên của đám trẻ thơ một thời, để rồi một chiều bên con suối tuổi thơ, nắng ngẩn ngơ đậu trên đôi mắt ai ngậm ngùi thương nhớ về một miền xanh thẳm đã qua. Nắng thì thầm: Hình như con suối cũng biết già? Cỏ cũng như biết đi? Chỉ có nắng lúc nào cũng rực rỡ, tươi mới mỗi khi hè về.

Ảnh minh họa.

Những ngày hè tuổi thơ, nắng như một người bạn cùng ta rong ruổi khắp đường làng, ngõ xóm. Những trò chơi ú tìm, bắt chuồn chuồn giữa trưa nắng rát mặt. Mẹ tìm thấy, lôi về, đánh vài roi và bắt đứng đầu cầu thang. Tuổi thơ khóc, chạy ra sân vừa khóc vừa phơi, nắng đồng cảm, những giọt nước mắt nắng lấm tấm trên tay.

Cả ba tháng hè tắm nắng cùng tiếng mõ trâu lốc cốc trên bãi cỏ may. Tiếng mõ trâu không chỉ vọng lại thanh âm bình dị, mộc mạc… ẩn sâu trong âm thanh đó là cả một thiên đường đầy sắc nắng trải vàng bước chân mục đồng, những bước chân mệt mỏi mà lòng hân hoan mỗi chiều tắt nắng lùa trâu về nhà.

Tuổi thơ của những đứa trẻ miền núi chúng tôi giống như con bê, con nghé rong chơi trên bãi cỏ may thân thuộc, thanh bình. Gió phảng phất, nhẹ nhàng như đang dạo khúc nhạc đầu tiên của những bài ca mùa hè. Vi vu, vi vu chơi trốn tìm với nắng trong kẽ lá rung rinh... Những con bê, con nghé hồn nhiên, tinh nghịch bên mẹ, gặm cỏ no nê rồi nằm thích thú ngắm trời mây. Trước khi cánh chim thôi liệng trên bầu trời trong lành, mây xanh thôi lang thang và mặt trời sắp lặn là lúc chúng tôi hồn nhiên chơi đùa trong những khoảng chiều xanh lắm, êm đềm lắm. Có bức tranh nào đẹp hơn thế, thanh bình hơn thế.

Nắng hong khô sương sớm đọng trên cánh mỏng ong thợ đang cần mẫn hỏi đường tìm nước uống, kiếm cây khô cắn vỏ. Chim rừng khẽ hát trên những bản nhạc trong trẻo trên những vòm lá, thi thoảng lại sà xuống bãi bẻ gãy cọng cỏ cháy làm tổ. Nắng nheo mắt tuổi thơ. Dưới bóng cây, từng trang sách lật mở, những ước mơ bay lên cười ngả nghiêng để lại dây thừng trên lưng trâu vắt vẻo...

Nắng sạm da những lúc chúng tôi chờ đợi chú ong cắn vỏ cây khô về xây tổ. Bàn tay tuổi thơ che cả một vùng trời dõi theo mảnh giấy trắng bay bay trên nền trời xanh biếc. Những khi đàn trâu gặm cỏ mải mê, chúng tôi lại say sưa bên những chú ong thợ cần mẫn mùa xây tổ. Vẳng đâu những tiếng hú gọi nhau qua những cánh rừng làm đôi sừng cánh lá ngơ ngác tưởng chiều muộn buông. Một tổ ong được đánh dấu là có chủ chỉ bằng những niềm tin. Niềm tin vô hình nhưng có thực của con người dành cho nhau. Tiếng cưới ríu rít  đồng vọng chạm vào buổi chiều thăm thẳm, mặc bàn chân tuổi thơ bị gai đâm tứa máu vì chạy theo những trò nghịch ngợm, những thú vui thuở xưa cũ.

Cứ thế, lũ trẻ chúng tôi lớn lên lúc nào chẳng rõ? Để rồi một chiều sự vô tư, hồn nhiên nhường chỗ cho những suy nghĩ, trầm tư khi gặp hình dáng của mẹ in dài trên triền dốc. Dáng mẹ hao gầy, mệt mỏi sau một ngày lên nương làm mùa. Và khi về chả bao giờ quên gùi trên vai bó rau rừng xanh ngắt. Trong bữa cơm chỉ có rau, mẹ vẫn thường động viên: “Ăn cơm có rau như nhà giàu có của”. Ngày ấy đã xa. Những ngày hè rực nắng một thời ấu thơ, hình ảnh người mẹ tảo tần, người cha lo toan nuôi ta khôn lớn là gia tài trong ký ức một thời không thể quên của đời người. Những hình ảnh, những kỷ niệm đó là điểm tựa cho chúng ta trên mỗi bước đường đời. Nó an ủi, động viên, khích lệ ta trong lúc tưởng như khổng thể vượt qua nổi. Ánh mắt của những người thân vẫn luôn rõi theo trên từng bước đường ta đi. Cả ánh mắt tươi vui của bạn thuở chăn trâu. Ta vin vào dáng quê, vào ánh mắt thân thương của người thân để vượt lên những khó khăn trong cuộc sống.

Nắng gọi mùa về, trong trẻo tiếng chim, rộn ràng con ong rừng tìm mật. Trong ký ức tuổi thơ ai cũng giữ cho riêng mình những ngày hè rực nắng.

Bùi Đức Thắng (Theo Suối Reo)