Măng rừng: Rau của 4 mùa

“Mùa nào thức nấy” là đúc kết của ông cha ta từ xưa về thực tế mỗi mùa có một loại cây, rau quả. Nhưng có một thứ sản vật riêng có của vùng núi rừng không chỉ có một mùa mà quanh năm suốt tháng, trở thành loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày của đồng bào miền núi, đó là măng rừng.

 

Măng rừng được bày bán phổ biến khắp các chợ vùng quê đến Thành phố.

 

Hiếm có loại rau nào lại có sự gắn bó mật thiết với đời sống đồng bào miền núi Tây Bắc như măng. Có lẽ bởi măng có quanh năm, nên trở thành một loại thực phẩm phổ biến, xuất hiện thường xuyên trong bữa cơm gia đình. Măng có nhiều loại: Măng nứa, măng mai, măng sặt, măng vầu, măng trúc, măng giang... với đủ loại kích cỡ và hương vị tương đối khác nhau. Loại nhỏ thì bằng ngón tay út người lớn, loại to thì nặng cả kg. Có hàng chục loại tre, nên măng cũng đa dạng theo: Lập xuân thì có măng đắng rừng, măng sặt; bước vào hạ có măng bương, măng lay; sang thu rộ mùa măng giang, măng dê, măng nứa; đầu đông có măng vầu, măng mai... cùng nhiều thứ măng rừng khác mà đôi khi người ta chỉ biết gọi bằng tên địa phương.

Người miền núi thường phân biệt măng thành 2 loại cơ bản theo vị đặc trưng của nó: Măng đắng và măng ngọt. Không phải loại măng nào hái về cũng chế biến để ăn được luôn bởi có loại vị đắng gắt, he và nồng, nhất là những loại măng vốn chỉ mọc ở rừng sâu như măng giang, hay một số loại măng bương cỡ 1 - 2 kg/củ. Những loại măng này phải mất thời gian chế biến khá cầu kỳ: Măng thái mỏng, luộc sôi sùng sục trên bếp lửa cháy lớn, mở vung để nồi măng bốc hơi nghi ngút, sau đó phải ngâm nước lạnh qua đêm cho bớt vị he rồi mới bắt đầu chế biến thành từng món ăn tùy theo ý thích và khẩu vị của người ăn. Đồng bào dân tộc thường dự trữ những loại măng ngon cho mùa sau bằng cách làm khô, làm măng ớt hoặc muối chua để ăn dần. Nhà nào cũng có 1-2 vại măng chua dậy mùi ngai ngái khi lên men đặt khuất nơi góc nhà hay vài túm măng khô lủng lẳng treo trên gác bếp.

Tháng 2, tháng 3 hằng năm, khi hoa ban nở trắng cũng là lúc rộ mùa măng đắng, loại măng phổ biến và được cho là ngon nhất trong các loại măng ở vùng núi. Cứ sau Tết Nguyên đán, người dân lại lên rừng tìm những búp măng chưa kịp nhú khỏi mặt đất, chồi măng hãy còn trắng nõn, vị còn ngon ngọt. Mùa này, măng nhiều vô kể, măng đắng, măng ngọt đủ loại đua nhau mọc khắp những cánh rừng tre bạt ngàn và cả những khóm tre lẻ tẻ được trồng sau vườn nhà hay cạnh con đường mòn dẫn lối lên nương.

Từ lâu, đối với người miền núi Tây Bắc, măng rừng đi vào đời sống tinh thần của họ như một phần văn hóa cội nguồn dân tộc. Măng là thứ không thể thiếu để kết thành giàn hoa cao ngút, lung linh giữa không gian lễ hội Xên Lẩu Nó của người Thái. Măng cũng chẳng thể vắng mặt trong mâm cúng ngày lễ Pang A nụn ban của đồng bào La Ha. Với người Dao, mâm cỗ sáng ngày Tết thanh minh không thể không có một đĩa măng rừng trắng nõn được bày ngay ngắn để con cháu khấn mời ông bà gia tiên. Thế nên, búp măng rừng với bao vị ngọt - đắng - chát cứ tự nhiên gắn bó và thân thiết với mỗi người sinh ra và lớn lên cùng rừng, cùng núi.

Ngày nay, măng lại càng trở nên phổ biến khi được bày bán khắp các chợ từ vùng quê đến thành phố quanh năm. Chủng loại càng phong phú hơn khi có thêm những loại măng bát độ, măng ngọt, măng luồng... do người dân trồng, đem lại sự đa dạng, đa hương vị cho loại thực phẩm đặc trưng của miền núi. Chẳng nhà kính hay màng lưới, cũng chẳng có công nghệ trồng rau trái vụ tác động tới, măng vẫn tự nhiên gối nhau mọc quanh năm trở thành thứ rau của bốn mùa đặc biệt, riêng có của vùng núi Tây Bắc.

Thảo Nguyên

BÌNH LUẬN

Bạn còn 500/500 ký tự

Bạn vui lòng nhập từ 5 ký tự trở lên !!!

Tin mới

  • 'Đảng bộ xã Nậm Lạnh chú trọng phát triển đảng viên

    Đảng bộ xã Nậm Lạnh chú trọng phát triển đảng viên

    Xây dựng Đảng -
    Nậm Lạnh là xã biên giới còn nhiều khó khăn của huyện Sốp Cộp. Những năm trước đây, cơ sở hạ tầng yếu kém; trình độ dân trí chưa đồng đều, nhiều người chưa biết đọc, biết viết; nhiều bản chưa có đảng viên, chưa có chi bộ. Một số bản có chi bộ, nhưng lại thiếu đảng viên trẻ, nhất là ở các bản vùng sâu, vùng cao, như Bánh Han, Kéo Vai, Hua Lạnh...
  • 'Kết nối tạo việc làm cho người lao động

    Kết nối tạo việc làm cho người lao động

    Xã hội -
    Huyện Phù Yên đã tăng cường công tác tư vấn, hướng nghiệp nghề; phối hợp tổ chức ngày hội việc làm, giúp người lao động được tiếp xúc trực tiếp với các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lao động để có thêm nhiều cơ hội lựa chọn, tìm kiếm việc làm phù hợp với điều kiện, khả năng, trình độ của bản thân.
  • 'Mường La triển khai công tác tuyển quân

    Mường La triển khai công tác tuyển quân

    Quốc phòng -
    Công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm của công tác quân sự, quốc phòng địa phương. Bước vào đợt tuyển quân năm 2025, cấp ủy, chính quyền huyện Mường La đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, phấn đấu hoàn thành tốt chỉ tiêu được cấp trên giao.
  • 'Tuổi trẻ Công an Vân Hồ hướng về cộng đồng

    Tuổi trẻ Công an Vân Hồ hướng về cộng đồng

    Xã hội -
    Cùng với thực hiện tốt nhiệm vụ, Đoàn Thanh niên Công an huyện Vân Hồ luôn phát huy vai trò xung kích vì cuộc sống cộng đồng, thực hiện công tác an sinh xã hội trên địa bàn. Bằng những việc làm ý nghĩa, thiết thực đã góp phần tô thắm thêm hình ảnh người chiến sĩ công an vì nhân dân phục vụ.
  • 'Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX

    Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX

    Kinh tế -
    Thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, thành phố Sơn La đã khuyến khích các hộ nông dân liên kết thành lập hợp tác xã và tổ hợp tác sản xuất. Đồng thời, triển khai các chính sách hỗ trợ các hợp tác xã đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh.
  • 'Tạo động lực cho hộ nghèo vươn lên thoát nghèo

    Tạo động lực cho hộ nghèo vươn lên thoát nghèo

    Xã hội -
    Với mục tiêu giảm nghèo bền vững, cấp ủy, chính quyền xã Làng Chếu, huyện Bắc Yên, đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai nhiều giải pháp phát triển kinh tế theo thế mạnh của địa phương, lựa chọn các phương thức sản xuất phù hợp, nâng cao thu nhập cho nhân dân.