Những năm gần đây, tình trạng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh có xu hướng gia tăng. Theo thống kê, năm 2010, toàn tỉnh sử dụng gần 59 tấn thuốc BVTV, đến năm 2018, con số này đã tăng lên khoảng 500 tấn, trong đó, lượng thuốc trừ cỏ chiếm 72% tổng số lượng thuốc sử dụng. Việc lạm dụng thuốc BVTV trong sản xuất không theo “4 đúng” đã gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của cộng đồng. Năm 2017, toàn tỉnh đã xảy ra 461 vụ ngộ độc thuốc BVTV, năm 2018, tiếp tục xảy ra 1 vụ ngộ độc nghiêm trọng tại bản Suối Khoang, xã Tân Hợp, huyện Mộc Châu, làm 73 người dân nhập viện, nguyên nhân chính do người dân sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm thuốc BVTV.

Trước thực tế đó, những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các cấp, các ngành đã tăng cường công tác quản lý, kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV. Tổ chức các cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đối với các cơ sở kinh doanh thuốc BVTV; kiểm soát các cơ sở kinh doanh được cấp phép, nhất là trong việc tuân thủ các điều kiện về danh mục các loại thuốc BVTV được kinh doanh và sử dụng. Công tác quản lý, hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV được triển khai tại nhiều vùng sản xuất, được tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện truyền thông. Việc tổ chức thực hiện thu gom vỏ bao gói thuốc BVTV bước đầu đem lại hiệu quả, từng bước hình thành hệ thống thu gom tại các vùng sản xuất; đảm bảo an toàn cho vùng đầu nguồn nước, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường...

Tuy nhiên, tình trạng kinh doanh thuốc BVTV không có giấy phép hoạt động hoặc không đủ điều kiện vẫn diễn ra, đặc biệt là kinh doanh thuốc trừ cỏ ở vùng sâu, vùng xa; vẫn còn tình trạng lạm dụng thuốc BVTV, không tuân thủ nguyên tắc “4 đúng” trong quá trình sử dụng nên còn xảy ra một số vụ ngộ độc. Công tác thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng còn hạn chế, hình thức; người sử dụng chưa hiểu rõ hậu quả của thuốc BVTV đối với sức khỏe bản thân, gia đình và môi trường. Nguyên nhân của tình trạng trên là do cấp ủy, chính quyền một số địa phương, cơ sở còn buông lỏng, thiếu sâu sát, chưa kiên quyết nên không ngăn chặn, chấn chỉnh kịp thời.

Để tăng cường công tác quản lý, kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV, giảm thiểu những ảnh hưởng xấu của thuốc BVTV đến chất lượng nông sản, sức khỏe con người và môi trường, đặc biệt với nguồn nước sinh hoạt, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh cần quan tâm chỉ đạo việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất, sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường; chú trọng sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, giảm tính lệ thuộc, thói quen sử dụng thuốc BVTV, thuốc diệt cỏ trong sản xuất. Đẩy mạnh việc tuyên truyền, thực hiện Đề án thu gom, tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn tỉnh. Xây dựng chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ. Tổ chức đánh giá các mô hình cộng đồng không sử dụng thuốc BVTV, nhất là trong khu vực đầu nguồn nước sinh hoạt, không sử dụng thuốc trừ cỏ trong sản xuất nông nghiệp. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân, nhất là nông dân ở các xã vùng cao, vùng sâu về tác hại của thuốc diệt cỏ; các nguyên tắc sử dụng thuốc BVTV; thực hiện thu gom, tiêu hủy bao gói thuốc BVTV sau sử dụng theo quy định; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, chuyển đổi sản xuất nông nghiệp truyền thống sang sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ, hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng thuốc BVTV trong sản xuất nông nghiệp.

Tăng cường sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở đối với quản lý, kiểm soát việc sử dụng thuốc BVTV, nhất là trong khu vực đầu nguồn nước sinh hoạt; nghiêm cấm hành vi gây ảnh hưởng đến nguồn nước, môi trường đất, không khí, ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của cộng đồng dân cư. Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn, ngăn chặn và xử lý nghiêm theo quy định đối với các trường hợp sử dụng thuốc BVTV không đúng quy trình, quy định. Đó là giải pháp quan trọng để nâng cao ý thức, trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật vì môi trường trong lành; sản xuất thực phẩm an toàn và vì sức khỏe của nhân dân.