Ngày hội xoài năm 2018 được tổ chức đúng vào dịp huyện Yên Châu kỷ niệm 70 năm thành lập Đảng bộ huyện. Yên Châu những ngày này được trang hoàng rực rỡ hơn. Trên các tuyến đường của thị trấn đều treo cờ Tổ quốc, pa nô, áp phích, cờ phướn. Người dân địa phương và du khách đều háo hức đón chào Ngày hội để được khám phá và hiểu hơn những nét văn hóa truyền thống của xứ sở xoài thơm.

Gian hàng trưng bày và giới thiệu sản phẩm nông nghiệp của xã Chiềng Pằn.

Hiện nay, huyện có 1.162 ha xoài, gồm 7 giống xoài địa phương: Xoài tròn, xoài hôi, xoài mút, mắc trai, xoài trứng, xoài dài, xoài tiền và xoài lai, như xoài Đài Loan, xoài Thái, xoài Úc. Riêng xoài tròn Yên Châu đã được cấp Giấy chỉ dẫn địa lý của Cục Sở hữu trí tuệ. Vụ xoài năm nay, huyện có 650 ha cho thu hoạch, sản lượng khoảng 3.200 tấn quả, trong đó 950 tấn thuộc chuỗi sản xuất quả an toàn đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt, cuối tháng 5 vừa qua, 3 tấn xoài tượng da xanh của huyện đã được làm các thủ tục cần thiết để xuất khẩu sang thị trường Australia. Như vậy, đây cũng là năm thứ hai Yên Châu xuất khẩu xoài ra thị trường nước ngoài. Nói về mục đích của việc tổ chức Ngày hội xoài năm nay, đồng chí Lường Trung Hiếu, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: Thông qua Ngày hội xoài góp phần tạo cơ hội hợp tác, kết nối chuỗi cung - cầu giữa các doanh nghiệp, nhà phân phối, các hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh trong và ngoài tỉnh. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để hàng nông sản của Yên Châu nói riêng và của Sơn La nói chung mở rộng thị trường tiêu thụ.

Không khí sôi động, là cảm nhận chung của hàng chục nghìn người dân trong huyện, trong tỉnh và các tỉnh bạn về dự “Ngày hội xoài Yên Châu, năm 2018”. Trong Lễ khai mạc, huyện Yên Châu đã vinh danh 10 hộ gia đình sản xuất cây ăn quả tiêu biểu trên địa bàn huyện. Điểm nhấn của Lễ khai mạc là Chương trình nghệ thuật đặc sắc “Yên Châu ngày mới”, gồm 3 chương: Miền đất yêu thương; Yên Châu bản tình ca và Yên Châu ngày mới, đã mang đến cho khán giả những cảm xúc sâu lắng về miền đất, con người Yên Châu trong công cuộc xây dựng cuộc sống mới.

Tham quan 30 gian hàng của các doanh nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp và các xã, thị trấn tại sân vận động huyện, chúng tôi dễ dàng nhận thấy không gian đa sắc màu qua việc trưng bày, giới thiệu và bày bán các sản phẩm xoài, chuối, các bài thuốc gia truyền dân tộc, các mặt hàng thổ cẩm, sản phẩm đồ thủ công… Đặc biệt, sản phẩm xoài được trưng bày khắp các gian hàng, với đủ loại xoài tròn, xoài hôi, xoài Đài Loan, xoài Úc… được xếp thành những hình mang nét đặc trưng riêng của mỗi địa phương, kết hợp với trang trí bắt mắt, thu hút đông đảo nhân dân đến xem và chọn mua sản phẩm. Chia sẻ với chúng tôi về gian hàng của xã Mường Lựm, anh Lò Văn Nga – người phụ trách gian hàng nói: Là năm thứ hai tham gia Ngày hội xoài nên chúng tôi chuẩn bị chu đáo hơn, các mặt hàng nông sản của xã cũng phong phú hơn. Tôi nhận thấy, Ngày hội xoài năm nay tổ chức quy mô lớn hơn, bài bản hơn. Hy vọng tham gia Ngày hội sẽ có nhiều người biết đến những mặt hàng nông sản của xã Mường Lựm nói riêng và của huyện Yên Châu nói chung. Còn bà Lò Thị Thu, Giám đốc Hợp tác xã Hoa Mơ (Yên Sơn) cho hay: Do mới thành lập nên đây là lần đầu tiên HTX tham gia Ngày hội. Và đây cũng là lần đầu các sản phẩm nông sản của hợp tác xã được giới thiệu bài bản, sâu rộng, tin rằng điều này sẽ giúp cho hợp tác xã mở rộng thị trường tiêu thụ hơn.

Phần thi hái xoài năm nay được tổ chức tại vườn xoài của bản Văng Lùng, xã Chiềng Hặc. Trên mỗi cây xoài đều đính mác giới thiệu chủng loại xoài, như: Xoài tròn, xoài hôi, xoài tượng da xanh… Cây nào cũng sai trĩu cành. Tại đây 6 đội thi (mỗi đội 4 người) thuộc các xã: Chiềng Sàng, Chiềng Pằn,Viêng Lán, Sặp Vạt, Chiềng Khoi, Chiềng Hặc thể hiện kỹ năng hái quả. Tiếng hò reo cổ vũ của khán giả cổ động các đội thi, cùng với sự khẩn trương, tranh đua của các đội đã làm cho cuộc thi hái quả sôi động, hấp dẫn.

Nét mới của Ngày hội năm nay là phần thi bắt cá được tổ chức tại suối Vạt, đoạn dưới chân cầu sắt - con suối đã gắn bó bao đời nay với người dân Yên Châu. Tại đây, du khách được chứng kiến phần trổ tài bắt cá của các thí sinh, đồng thời được thưởng thức xôi nếp đựng trong cóm khẩu, pa pỉnh tộp, nhấm nháp với chén rượu do người dân nấu tại chỗ. Ai cũng có chung cảm nhận khó quên về cuộc thi mang đậm nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc miền núi nơi đây. Cũng trong khuôn khổ Ngày hội, tại sân vận động huyện còn diễn ra cuộc tranh tài các môn thể thao dân tộc truyền thống như đẩy gậy, kéo co, đi cà kheo... giữa các đội đến từ các xã, thị trấn trong huyện. Cuộc tranh tài đã xác định đội thắng, đội thua, nhưng dường như điều đó không còn quan trọng trước niềm vui chung trong Ngày hội xoài.

Đến với Ngày hội xoài năm nay, du khách còn được du lịch trải nghiệm tại hang Chi Đảy và Khu di tích lịch sử cách mạng Việt Nam - Lào, trải nghiệm các vườn cây ăn quả, những đồi chè trải dài... Mỗi một địa chỉ du lịch trải nghiệm đều mang đến cho khách du lịch những cảm nhận về xứ sở chuối ngọt, xoài thơm, về tình đất, tình người Yên Châu.

“Ngày hội xoài Yên Châu, năm 2018” đã khép lại, nhưng ấn tượng về Ngày hội sẽ còn đọng lại trong tất cả những ai đến tham dự về không gian mang đậm nét văn hóa dân tộc truyền thống và cũng nhớ mãi về mảnh đất, con người Yên Châu thân thiện, mến khách.