Thời gian qua, tại địa bàn xã Pá Lông (Thuận Châu) liên tiếp xảy ra các vụ mua bán phụ nữ, trẻ em, hoặc mất tích không rõ nguyên nhân, gây ra nhiều hệ lụy đối với nạn nhân, gia đình và xã hội, ảnh hưởng xấu tới tình hình an ninh trật tự địa phương.

Cán bộ Đồn Công an Co Mạ gặp gỡ, động viên nạn nhân trong một vụ mua bán người.

Là xã vùng cao của huyện Thuận Châu, với 100% dân tộc Mông sinh sống, Pá Lông hiện có số nạn nhân bị mua bán sang Trung Quốc và mất tích không rõ lí ro nhiều nhất huyện. Phần lớn nạn nhân trong các vụ mua bán phụ nữ, trẻ em đều có hoàn cảnh khó khăn, trình độ nhận thức xã hội cũng như pháp luật còn hạn chế. Cũng vì nhẹ dạ, cả tin mà nhiều phụ nữ, trẻ em ở xã đã bị đối tượng xấu lợi dụng lừa bán. Trong số đó có rất ít những cô gái được trở về sum họp cùng gia đình. Trường hợp của em Và Thị C, sinh năm 2002 ở bản Từ Sáng là một ví dụ điển hình khi có sự vào cuộc giải cứu kịp thời của lực lượng chức năng. Tuy đã 2 năm trôi qua nhưng nỗi đau, sự ám ảnh về những ngày sống ở Trung Quốc vẫn chưa thoát khỏi trong suy nghĩ của cô gái mới bước vào tuổi 16. Khi gặp chúng tôi, giọng C vẫn chưa hết bàng hoàng, em C kể lại: Năm 2017, khi em đang học lớp 10 tại Trường THPT Co Mạ (Thuận Châu), em có quen một người đàn ông qua Zalo tán tỉnh nói yêu thương và hứa sẽ lo cho em có cuộc sống tốt hơn. Sau 1 tuần nói chuyện qua điện thoại, người đàn ông lạ mặt hẹn gặp mặt. Khi đến địa điểm như đã hẹn, em bị người đàn ông này ép buộc lên một chiếc taxi chờ sẵn. Chiếc taxi này chở em thẳng tới Lào Cai, khi đó em mới biết bị lừa bán sang Trung Quốc, biết bộ mặt thật của “anh người yêu” thì đã muộn. Em bị bán làm vợ cho một người đàn ông ngoài 30 tuổi. Ở một vùng núi hẻo lánh, lại không biết tiếng bản địa, suốt ngày lầm lũi, phải lao động vất vả, bị gia đình “chồng” canh chừng. Đến tháng 5/2017, lợi dụng lúc sơ hở vào ban đêm, em đã bỏ trốn thành công, may mắn gặp lực lượng biên phòng của Trung Quốc giúp đỡ. Sau khi xác nhận nhân thân với phía lực lượng biên phòng Lào Cai em được hỗ trợ đưa trở về nhà. Và giờ đây, dù đã được trở về trong vòng tay của gia đình, người thân nhưng tinh thần em vẫn luôn bị ám ảnh về những tháng ngày đau khổ đó.

Chia tay em C, chúng tôi tiếp tục được Công an xã Pá Lông giới thiệu đến gặp em Mua Thị M, sinh năm 2000 ở bản Ká Kê. M cũng là một trong số nạn nhân bị lừa bán sang Trung Quốc may mắn trốn thoát trở về với gia đình, nhưng trường hợp của M đáng buồn hơn, bởi sau khi trở về M mang trong mình đứa con của người đàn ông Trung Quốc. Gặp chúng tôi sau 1 năm được giải cứu, khuôn mặt em vẫn còn dấu vết của sự hoảng loạn. Phải nhờ người nhà động viên mãi, chúng tôi mới có cuộc trò chuyện ngắn cùng M. Nhớ lại khoảng thời gian bị bán sang Trung Quốc, M không khỏi rùng mình vì sợ hãi. Theo lời kể của M, được biết, trong một lần lên mạng nói chuyện Facebook, M được một người đàn ông lạ mặt kết bạn, làm quen. Sau khi nói chuyện qua lại nhiều lần, người đàn ông này hứa tìm cho M một công việc nhàn hạ với mức lương cao và hẹn gặp trực tiếp tại thành phố Sơn La. M nhẹ dạ tin lời liền bắt xe xuống thị trấn Thuận Châu, tại đây có một người đàn ông (xưng là xe ôm) đến ngỏ lời muốn đưa M xuống Thành phố, M đã đồng ý, nhưng không biết đây là chuyến đi định mệnh của cuộc đời mình. Trên suốt quãng đường đi, người đàn ông thường nói chuyện qua điện thoại bằng tiếng Trung Quốc. Khi đi được một quãng đường dài, vắng người, lúc này M mới đoán được ý định của gã xe ôm, đòi quay về nhưng bị đối tượng cưỡng ép bắt đi. Sau khi bị đưa sang Trung Quốc qua địa phận Lào Cai, M bị bán cho một người đàn ông tên là Chu; sau đó bị bán tiếp làm vợ cho một người đàn ông Trung Quốc. Hơn 1 tháng ở nhà người đàn ông này, lợi dụng người “chồng” đi vắng, M đã bỏ trốn được ra ngoài. Khi trời vừa rạng sáng, M xin được đi nhờ xe của một người Trung Quốc đưa đến khu vực biên giới và báo với lực lượng chức năng nơi đây để liên hệ đưa về nước.

Đây chỉ là hai trong số rất nhiều nạn nhân của nạn mua bán người tại xã Pá Lông trong những năm qua, nhưng họ còn may mắn được trở về nhà. Bởi còn nhiều trường hợp chưa xác định rõ nguyên nhân mất tích. Qua lời kể của các nạn nhân trở về mới thấy rõ, đối tượng buôn người không từ mọi thủ đoạn để dụ dỗ, đưa người bán sang Trung Quốc. Các đối tượng chủ yếu đến các bản vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để tìm những phụ nữ, trẻ em, nhận thức hạn chế, không có việc làm ổn định; sử dụng các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo để làm quen, tạo lòng tin, gặp gỡ rủ nạn nhân đi làm các công việc nhàn hạ với mức thu nhập cao; rủ đi lấy chồng người Trung Quốc hứa hẹn cuộc sống sung sướng; giả vờ yêu, đưa đi chơi, đưa về thăm gia đình... sau đó móc nối với các đối tượng người Trung Quốc thực hiện hành vi mua bán người. Hầu hết các trường hợp sau khi bán đều bị bóc lột sức lao động và bị ép buộc trở thành vợ bất hợp pháp của những người đàn ông Trung Quốc. Với những thủ đoạn này đã có rất nhiều phụ nữ và trẻ em tại xã bị lừa đưa sang Trung Quốc.

Mang câu chuyện về tình trạng nhiều phụ nữ, trẻ em tại xã Pá Lông bị mua bán, mất tích không rõ nguyên nhân trao đổi, Đại úy Lường Quang Học, Phó Đồn trưởng Đồn Công an Co Mạ (Thuận Châu) cho biết: Do mật độ dân cư thưa, chủ yếu là đồng bào dân tộc ít người, nhận thức còn nhiều hạn chế đã khiến xã Pá Lông trở thành “đích ngắm” của tội phạm mua bán người. Mặc dù lực lượng chức năng đã vào cuộc tích cực trong việc đấu tranh, ngăn chặn loại tội phạm này, song thực trạng vẫn diễn biến phức tạp. Chỉ tính riêng từ năm 2016 đến nay, xã Pá Lông đã có 15 phụ nữ và trẻ em rời khỏi địa phương không rõ lý do; trong đó, 6 người bị bán sang Trung Quốc đã trốn được về nhà đều là phụ nữ, em gái có độ tuổi từ 16 đến 28; ngoài ra còn nhiều trường hợp mất tích chưa rõ nguyên nhân. Các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức, địa bàn hoạt động; tinh vi hơn, chúng còn cấu kết với các đối tượng bên kia biên giới lập thành đường dây mua bán phụ nữ, trẻ em; sử dụng người thứ ba làm trung gian mua bán, dụ dỗ, lôi kéo những người thiếu hiểu biết về pháp luật để làm công cụ cho chúng kiếm lời. Từ năm 2016 đến nay, Đồn Công an Co Mạ đã điều tra, phát hiện, bắt giữ 2 vụ, 3 đối tượng phạm tội và liên quan đến các vụ mua bán người trên địa bàn xã Pá Lông. Với nhiệm vụ đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội cho 6 xã vùng cao của huyện Thuận Châu, thời gian tới, các cán bộ, chiến sỹ Đồn Công an Co Mạ sẽ thường xuyên phối hợp với ban công an các xã tổ chức các tổ công tác xuống cắm bản, nắm bắt tình hình; tuyên truyền, khuyến cáo người dân có con em trong độ tuổi đi học, lao động cần cảnh giác với loại tội phạm này; vận động phát hiện, tố giác các đối tượng lạ mặt, có biểu hiện bất thường vào địa bàn; tăng cường bám sát cơ sở, kịp thời phát hiện, ngăn chặn tình trạng này.

Để hạn chế các vụ mua bán phụ nữ, trẻ em qua biên giới, huyện Thuận Châu cần nâng cao công tác phối hợp phòng chống tội phạm mua bán người; đẩy mạnh tuyên truyền, nhất là phụ nữ, trẻ em gái cần nâng cao cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng buôn người; chủ động đấu tranh, phát hiện, tố giác đối tượng phạm tội với các cơ quan chức năng. Đó là cách tốt nhất để tự bảo vệ mình và người thân trước các thủ đoạn tinh vi của tội phạm mua bán người qua biên giới.

Thanh Huyền - Nguyễn Thư