Thời gian qua, Liên đoàn Bóng đá bốn nước vào bán kết đều tích cực đầu tư nâng tầm đội tuyển với những thay đổi mạnh mẽ khi mời các chuyên gia giỏi nước ngoài làm huấn luyện viên trưởng. Thái Lan có ông Mono Polking, Việt Nam có Park Hang-seo, Indonesia là Shin Tae-yong, trong khi Malaysia là Kim Pan-gon. Một điều thú vị là có đến ba huấn luyện viên đến từ Hàn Quốc, cho thấy uy tín, sự am hiểu của bóng đá xứ Kim chi với khu vực Đông Nam Á, nhất là sau những thành công của huấn luyện viên Park Hang-seo, đóng góp vào sự phát triển của bóng đá Việt Nam trên các đấu trường khu vực và châu lục. Cả bốn nền bóng đá cũng đầu tư, thúc đẩy đào tạo và thực hiện trẻ hóa đội tuyển nhắm tới một chiến lược dài hơi trên các đấu trường quốc tế. Indonesia và Malaysia còn có tham vọng cao hơn khi tiến hành "thay máu" đội tuyển với chính sách nhập tịch cầu thủ ngoại và mời gọi những cầu thủ gốc Indonesia và Malaysia đang sinh sống, thi đấu ở các câu lạc bộ nước ngoài về thi đấu cho đội tuyển quốc gia. Mục tiêu lâu dài của họ là nâng cao trình độ cầu thủ và chất lượng đội tuyển để tham dự các sân chơi lớn chứ không chỉ loanh quanh ở khu vực Đông Nam Á. Với chiến lược này, độ tuổi của các cầu thủ trẻ hơn và có thời gian dài để cọ xát, tích lũy kinh nghiệm trên các đấu trường chuẩn bị cho những cuộc đua tài ngoài khu vực.

Bước vào vòng bảng AFF Cup năm nay, do những bất ổn trong mối quan hệ của các liên đoàn với các câu lạc bộ và vì nhiều lý do, không ít cầu thủ trụ cột của các đội tuyển không thể tham dự giải, nhưng đội hình của Malaysia và Indonesia vẫn được bù lấp bởi những cầu thủ nhập tịch có chất lượng. Ở bảng A, hai đội nhất, nhì bảng là Thái Lan và Indonesia cùng có 10 điểm và chỉ hơn kém nhau về hiệu số bàn thắng thua. Trong khi hành trình vào bán kết của Thái Lan có phần suôn sẻ hơn khi thắng tưng bừng Brunei 5-0, Philippines 4-0, thắng cách biệt Campuchia 3-1 thì Indonesia có phần chật vật hơn khi đánh bại Brunei với tỷ số đậm 7-0, song chỉ vượt qua Campuchia 2-1 và Philippines 2-1. Hai đội đã gặp nhau và hòa với tỷ số 1-1 trên sân của Indonesia ở vòng bảng. Về thực lực, Thái Lan vẫn thể hiện được đẳng cấp của một trong hai đội hàng đầu khu vực khi buộc được đội chủ nhà chia điểm trước áp lực trên khán đài và trong thế bị dẫn trước, lại chơi thiếu người từ phút 63. Khả năng tận dụng cơ hội và dứt điểm của các chân sút Thái Lan rất đáng gờm đối với các đội bóng khi đối đầu với họ, nhất là việc chuyển đổi chiến thuật rất nhanh của các cầu thủ "Voi chiến" dựa trên tình thế trận đấu. Hiện tại, Thái Lan đang có hàng tiền vệ có phong độ thi đấu ổn định, phối hợp nhuần nhuyễn, không chỉ biết kiến tạo, cung cấp bóng cho các cầu thủ tuyến trên mà còn dứt điểm tốt như Bunmathan, Yooyen, Ekanit, Phala, trong khi hàng tiền đạo với Dangda và Kraisorn khá nguy hiểm, tầm hoạt động rộng, có thể quyết định kết quả trận đấu. Đến thời điểm này, Dangda dẫn đầu danh sách Vua phá lưới của giải với năm bàn thắng.

Pha tranh bóng trong trận Thái Lan (bên trái) hòa Indonesia 1-1.

Ở kỳ AFF Cup năm nay, đội tuyển Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế của đội bóng đang xếp đầu khu vực theo bảng xếp hạng của FIFA khi có một kết quả tốt nhất ở bảng B, bất bại với những chiến thắng đậm đà 6-0 trước Lào, hạ Malaysia và Myanmar cùng tỷ số 3-0 và chỉ có một trận hòa 0-0 trước Singapore. Đoàn quân của huấn luyện viên Park Hang-seo có 10 điểm, hơn đội nhì bảng Malaysia một điểm, ghi được 12 bàn thắng, không để lọt lưới bàn nào. Điều đặc biệt là đã có tới chín cầu thủ ghi được bàn thắng ngay ở vòng bảng, lập kỷ lục có nhiều cầu thủ ghi bàn nhất ở vòng bảng tại các giải đấu trong lịch sử bóng đá nước nhà với phần lớn là những cầu thủ chủ lực ở các tuyến như: Tiến Linh, Văn Toàn, Văn Thanh, Hoàng Đức, Hùng Dũng, Văn Hậu, Tấn Tài, Ngọc Hải, Ngọc Quang, trong đó, riêng Tiến Linh đã có ba bàn thắng. Việc các cầu thủ vào sân ghi bàn giúp họ thoải mái về tâm lý có được cảm giác bóng tốt hơn trong cuộc đối đầu quan trọng ở vòng bán kết. Trong khi đó, hàng phòng ngự Việt Nam cũng lập kỳ tích lần thứ ba liên tiếp tại AFF Cup giữ sạch lưới ở vòng bảng và hiện tại được coi là hàng phòng ngự tốt nhất tại giải.

Dưới thời huấn luyện viên Park Hang-seo, đội tuyển Việt Nam chưa từng thua Indonesia cả ở cấp đội tuyển và U23. "Các chiến binh Sao vàng" đã thắng Indonesia 3-1 và 4-0 ở vòng loại World Cup 2022, hòa 0-0 tại AFF Cup 2020. Đội tuyển U23 Việt Nam cũng thắng Indonesia 2-1 và 3-0 tại SEA Games 30 và 3-0 tại SEA Games 31. Có tinh thần chiến đấu cao và không ít cầu thủ nhập tịch hoặc đang thi đấu ở nước ngoài, song đội tuyển Indonesia chưa thể hiện được nhiều trước các đối thủ yếu hơn ở vòng bảng, thậm chí còn "đánh rơi" chiến thắng trước Thái Lan khi có nhiều lợi thế hơn hẳn. Hàng công của họ không được đánh giá cao về khả năng dứt điểm bởi để lỡ khá nhiều cơ hội tưởng đã chắc ăn ở các trận đấu vừa qua và chỉ về đích với vị trí nhì bảng. Ngay cả huấn luyện viên Shin Tae-yong cũng phải thất vọng thừa nhận về điều này. Có lợi thế thi đấu trận bán kết lượt đi trên sân nhà, nếu Indonesia không thể có một kết quả tốt nhất thì sẽ rất khó cho họ khi đối đầu Việt Nam trên "chảo lửa" Mỹ Đình.

Mặc dù có những khủng hoảng trong những năm vừa qua, nhưng Malaysia vẫn là một thế lực của bóng đá khu vực và hoàn toàn xứng đáng vào bán kết. Họ từng vô địch AFF Cup 2010 và từng có chín lần vào bán kết giải và có những tiến bộ mạnh mẽ dưới thời huấn luyện viên Kim Pan-gon với lối chơi biến hóa, đa dạng hơn chứ không chỉ dựa vào thể lực như trước. Chính sách nhập tịch cầu thủ cũng phần nào củng cố sức mạnh của "Hổ Mã Lai". Mặc dù vậy, Malaysia đang có những khó khăn nhất định do thiếu vắng những cầu thủ giỏi do một số câu lạc bộ nước này không chịu trả cầu thủ cho đội tuyển. Tuy vậy, "Hổ Mã Lai" lại là một thách thức lớn với Thái Lan ở bán kết lần này bởi trong quá khứ Malaysia luôn thi đấu tốt trước "Voi chiến" ■