HTX Cà phê Bích Thao (xã Hua La, Thành phố) ngoài xuất khẩu các sản phẩm cà phê nhân sản xuất theo phương pháp truyền thống, HTX đã chủ động liên kết với các doanh nghiệp sản xuất, chế biến cà phê trong và ngoài nước, nghiên cứu và sản xuất, chế biến sản phẩm cà phê “mật ong” (cà phê honey) và trà siro vỏ cà phê có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với các sản phẩm cà phê nhân truyền thống.

HTX cà phê Bích Thao sử dụng máy rang xay trong công đoạn chế biến cà phê.

Ông Nguyễn Xuân Thao, Giám đốc HTX cà phê Bích Thao vui vẻ giới thiệu với chúng tôi về Trà siro vỏ cà phê là sản phẩm mới nhất của HTX được nghiên cứu và sản xuất thử nghiệm thành công phục vụ xuất khẩu. Ở nước ngoài, trà siro vỏ cà phê được người tiêu dùng biết đến và yêu thích bởi giàu vitamin, vị ngọt tự nhiên, chứa rất ít chất kích thích, có tác dụng làm mát gan, giảm mỡ máu... Đặc biệt, sản xuất trà siro vỏ cà phê còn khai thác triệt để sản phẩm quả; trong quá trình sản xuất, chế biến cà phê không hề sử dụng nước nên vừa tiết kiệm lại vừa không gây ô nhiễm môi trường. 

Được biết, để nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm theo chuỗi cung ứng sản phẩm an toàn, từng bước xây dựng uy tín, thương hiệu cà phê Bích Thao nói riêng và cà phê Sơn La nói chung trên thị trường quốc tế, HTX đã tập trung mở rộng quy mô sản xuất, ký kết hợp đồng thu mua nông sản với 800 hộ trồng cà phê trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2018 đến nay, HTX tích cực ứng dụng khoa học công nghệ trong các khâu sản xuất, triển khai mô hình trồng 15 ha cà phê an toàn, được công nhận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP; HTX cũng được Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên (Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao công nghệ cà phê EAKMAT) phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai Chương trình phát triển cà phê quốc gia, trồng thử nghiệm 15 ha trồng cà phê chè giống mới (THA 1) trên địa bàn xã Hua La (Thành phố) và xã Mường Do (Phù Yên). Ngoài ra, HTX phối hợp với Tập đoàn NTEA Việt Nam triển khai mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ và đầu tư giống, phân bón, trồng mới 10 ha giống cà phê chè THA 1, năng suất cao, quả to, hiện đã cho sản phẩm phục vụ chế biến xuất khẩu. 

Song song với các hoạt động trên, HTX tổ chức liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước và nước ngoài để sản xuất, chế biến sản phẩm cà phê đặc sản xuất khẩu theo hướng bền vững. Năm 2018, được Nhà nước hỗ trợ 200 triệu đồng đầu tư máy phân loại cà phê theo màu sắc, trợ cước vận chuyển, HTX còn đầu tư thêm vốn mua máy rang xay, làm nhà kính 200 m2 để sản xuất, chế biến cà phê “mật ong” và trà siro vỏ cà phê. Quy trình sản xuất, chế biến loại sản phẩm này phải tuân theo quy trình hết sức nghiêm ngặt, 100% phải là cà phê chín đỏ; thu hái, sơ chế theo quy trình và được phơi trong nhà kính. Đối với sản xuất trà siro, cà phê được thu hái trong khoảng thời gian từ 8-10 giờ sáng và 15-17 giờ chiều, để đảm bảo giữ được đường tự nhiên trong vỏ cà phê; cà phê thu hái về được rửa, hong khô trước khi thực hiện tách vỏ; vỏ cà phê được sản xuất thành trà; nhân dùng chế biến cà phê “mật ong”. Niên vụ 2018-2019, HTX đã sản xuất, chế biến và xuất bán trên 1.500 tấn cà phê nhân, trong đó, trên 18 tấn cà phê “mật ong” và trên 400 kg trà siro vỏ cà phê, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sang các nước Đức, Pháp, Mỹ (tỷ lệ cà phê xuất khẩu chiếm tới 80% tổng sản phẩm xuất bán ra thị trường)... Với giá bán từ 40.000-60.000 đồng/kg cà phê nhân thông thường; 450.000-700.000 đồng/kg cà phê “mật ong” và 450.000 đồng/kg trà siro vỏ cà phê, doanh thu đạt trên 40 tỷ đồng, đem lại thu nhập cao cho các thành viên, HTX còn tạo việc làm thường xuyên cho 9 lao động địa phương, thu nhập bình quân đầu người 5-6 triệu đồng/người/tháng.

Sản phẩm cà phê nhân và trà siro vỏ cà phê của HTX đã được Thành phố lựa chọn hỗ trợ quảng bá, triển khai thực hiện trong “Chương trình mỗi xã một sản phẩm”. Vì vậy, không chỉ đẩy mạnh xuất khẩu, HTX còn phát triển hệ thống bán lẻ cà phê bột mang nhãn hiệu Cà phê Bích Thao Sơn La. Mục tiêu sản xuất niên vụ 2019-2020, HTX dự kiến chế biến 50-100 tấn cà phê nhân “mật ong” và 3-5 tấn trà siro vỏ cà phê. Hiện nay, HTX đang đầu tư khoảng 800 triệu đồng làm 800 m² nhà kính để phục vụ sản xuất, chế biến. Đồng thời, liên kết các hộ, tiếp tục đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm cà phê đặc sản; sẵn sàng hướng dẫn, hỗ trợ HTX, hộ gia đình triển khai mô hình sản xuất, chế biến cà phê  “mật ong” và trà siro vỏ cà phê.