Phóng viên (PV): Xin Thứ trưởng cho biết về nguy cơ lây nhiễm vi rút Zika tại Việt Nam sau khi đã có 2 trường hợp dương tính với vi rút này?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Có thể nói, khả năng lây nhiễm vi rút Zika tại Việt Nam hiện nay, đặc biệt là tại 2 địa phương Thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Khánh Hoà là rất cao. Bởi vì, Việt Nam đã có bệnh nhân dương tính với vi rút Zika; đồng thời véc tơ truyền bệnh của vi rút Zika rất phổ biến tại các địa phương đó là muỗi vằn. Đặc biệt, Việt Nam hiện đang nằm trong vành đai sốt xuất huyết, sự lưu hành của muỗi vằn rất lớn. Bên cạnh đó, việc phòng, chống bệnh sốt xuất huyết ở nước ta chưa có biện pháp đặc hiệu mà biện pháp phổ biến hiện chỉ là diệt loăng quăng, bọ gậy và đòi hỏi sự tham gia tự giác của mọi người dân. Chính vì vậy, khả năng lây lan dịch bệnh do vi rút Zika tại nước ta là rất lớn.

PV: Vậy, Bộ Y tế đã có biện pháp gì để khoanh vùng và xử lý ổ dịch tại những địa phương đã có vi rút Zika, thưaThứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Cách đây hơn một tuần, Bộ Y tế đã nâng mức độ cảnh báo đối với toàn hệ thống y tế để tăng cường giám sát, phòng, chống dịch bệnh. Trước đó, Bộ Y tế đã triển khai chiến dịch người dân tự diệt lăng quăng, bọ gậy để phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika và sốt xuất huyết.

Cùng với đó, Bộ Y tế cũng đã yêu cầu các địa phương nâng mức cảnh báo lên mức độ 2 mặc dù thời điểm đó chưa có trường hợp nhiễm vi rút Zika nhưng đã coi như đã có dịch.

Đến thời điểm hiện nay, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương nâng mức độ cảnh báo lên mức độ 2. Ở mức độ cảnh báo 2 có rất nhiều biện pháp, bao gồm từ vấn đề về ban chỉ đạo, truyền thông đến vấn đề về dự phòng, khoanh vùng, xử lý ổ dịch; chuẩn bị về trang thiết bị, cơ sở điều trị, về con người và thuốc.

Bộ Y tế đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tăng cường hướng dẫn về mặt giám sát, điều trị đối với bà mẹ mang thai. Bộ Y tế cũng đã chuẩn bị tất cả các cơ sở để xét nghiệm được vi rút Zika; đồng thời, chỉ đạo các địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng bệnh.

Đặc biệt tại Khánh Hòa và Thành phố Hồ Chí Minh, ngành y tế phối hợp với địa phương tổ chức khoanh vùng ổ dịch và dập dịch càng sớm càng tốt để hạn chế đến mức thấp nhất sự lây lan vi rút Zika ở khu vực đó. Ngay sáng nay (5/4), Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã cùng đoàn công tác vào Thành phố Hồ Chí Minh và trưa nay lãnh đạo Bộ cùng đoàn công tác cũng vào Khánh Hòa để chỉ đạo triển khai kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết, đối với 2 tỉnh đã có người nhiễm vi rút Zika thì biện pháp cụ thể hiện nay là như thế nào, đặc biệt là với những người trong gia đình và người xung quanh?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Khuyến cáo chung đối với cộng đồng đó là toàn bộ người dân, đặc biệt là miền Nam và miền Trung hiện nay chuẩn bị bước vào mùa mưa là thời gian cao điểm để lưu hành muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết, thì việc đầu tiên là diệt loăng quăng và bọ gậy; lật úp tất cả những vật phế thải, những vật chứa nước không cần thiết; đồng thời triển khai nhiều biện pháp khác.

Đối với 2 khu vực phát hiện người nhiễm vi rút Zika, Bộ Y tế đã chỉ đạo Viện Pasteur và UBND tỉnh khoanh vùng ổ dịch trong bán kính 200m để điều tra dịch tễ, đồng thời triển khai tất cả các biện pháp từ khuyến cáo đối với người dân đến tổ chức phun hoá chất diệt muỗi trên diện rộng để kiểm soát tình hình dịch tại khu vực trên.

PV: Thứ trưởng có thể nói rõ hơn về trường hợp bệnh nhân nữ 33 tuổi tại Thành phố Hồ Chí Minh đang mang thai 2 tháng đã được làm xét nghiệm xác định mức độ nguy hiểm đến thai nhi chưa? Thứ trưởng có khuyến cáo gì đối với phụ nữ mang thai khi Việt Nam đã có trường hợp nhiễm bệnh?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Người dân không nên lo lắng quá mức về hội chứng não nhỏ. Không phải cứ mắc vi rút Zika là mắc chứng đầu nhỏ. Chỉ những bà mẹ mang thai ba tháng đầu ở vùng có dịch, có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm virus Zika mới đến các cơ sở làm xét nghiệm... Tuy nhiên, trường hợp phụ nữ có thai thì nên hạn chế đi đến vùng có ổ dịch.

Người dân không nên quá hoang mang, lo lắng về chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh bởi vì tính đến thời điểm hiện nay, các nước có ghi nhận hội chứng đầu nhỏ mà cụ thể là Brazil thì trong hơn 6.000 trường hợp não nhỏ chỉ có hơn 900 trường hợp nghi liên quan đến vi rút Zika. Như vậy, không phải tất cả các trường hợp nhiễm vi rút Zika là có liên quan đến hội chứng não nhỏ và không phải tất cả các trường hợp não nhỏ đều liên quan đến vi rút Zika. Vì vậy hiện nay, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tiếp tục nghiên cứu để tìm ra bằng chứng sát thực về mối liên quan giữa chứng não nhỏ với vi rút Zika.

Đối với trường hợp phụ nữ nhiễm vi rút Zika đang có thai 2 tháng tuổi tại Thành phố Hồ Chí Minh có kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút Zika đã được Bộ Y tế chỉ đạo hệ thống sản nhi có các hướng dẫn và theo dõi sức khỏe của mẹ và thai nhi. Đồng thời, các cơ sở khám chữa bệnh hướng dẫn các bà mẹ mang thai trong 3 tháng đầu có biểu hiện sốt, phát ban, triệu chứng viêm kết mạc thì lập tức đến các cơ sở y tế để được theo dõi. Các cơ sở y tế từ tuyến tỉnh trở lên đều có đủ khả năng theo dõi sức khỏe của thai nhi và khi phát hiện các dấu hiệu bất thường nào của thai nhi, các bác sỹ sẽ cùng gia đình thảo luận để đưa ra biện pháp tốt nhất .

PV: Xin Thứ trưởng cho biết về công tác điều trị, đặc biệt là với các bệnh nhân đã nhiễm vi rút Zika như thế nào?

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long: Cho đến thời điểm hiện nay, bệnh do vi rút Zika không có vắc xin và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, bệnh có một đặc trưng là diễn biến thường nhẹ và chưa ghi nhận trường hợp tử vong do vi rút Zika mà chỉ là tử vong do não nhỏ. Trước tình hình trên, để tăng cường hoạt động điều trị, Bộ Y tế đã ban hành phác đồ về chẩn đoán và điều trị vi rút Zika tại các cơ sở y tế và tổ chức tập huấn đối với các cơ sở y tế. Hiện nay, các cơ sở y tế đã nắm được phác đồ điều trị vi rút Zika và chuẩn bị đầy đủ về thuốc men, trang thiết bị cơ sở vật chất và hóa chất trong xét nghiệm.

Như vậy, có thể nói, Việt Nam đã sẵn sàng ứng phó đối với các tình huống xảy ra để phòng, chống dịch bệnh do vi rút Zika.

PV: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng./.