Cách đây 60 năm - Ngày 7/5/1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Đoàn cán bộ của Trung ương về thăm và nói chuyện với cán bộ, chiến sỹ và đồng bào các dân tộc Tây Bắc tại Thuận Châu. Lời Người dạy về công tác y tế: “Chăm lo vệ sinh, phòng bệnh, làm cho bản mường sạch sẽ, đồng bào mạnh khỏe” luôn được các thế hệ cán bộ ngành Y tế Sơn La khắc ghi, đoàn kết, nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tỉnh.

Sử dụng thiết bị y tế hiện đại vào phẫu thuật nội soi tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh.

Ảnh: Huy Ngoan

Nhớ lại, khi Cách mạng Tháng Tám thành công, sự nghiệp y tế Sơn La được bắt đầu, với 4 cán bộ, làm việc tại nhà thương cũ của Pháp, điều kiện cơ sở vật chất không có gì;  dịch bệnh xảy ra thường xuyên, nhất là dịch sốt rét, lỵ, thương hàn... các bệnh xã hội khác như bướu cổ, phong, lao cũng rất nghiêm trọng. Trong khi đó, ở các bản, người dân chưa có ý thức vệ sinh phòng bệnh, không hiểu nhiều về công tác y tế, không tin tưởng sử dụng thuốc tân dược, khi ốm đau mời thầy mo về “cúng đuổi bệnh”... Trong điều kiện khó khăn đó, ngành Y tế đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về vệ sinh phòng bệnh, phòng chống dịch; cùng với chính quyền địa phương vận động nhân dân ăn chín, uống sôi, uống thuốc phòng bệnh sốt rét, thực hiện “sạch bản - tốt ruộng nương”... Cùng với sự phát triển của ngành, hệ thống y tế dự phòng từng bước được củng cố và phát triển, tháng 6/1953, Đội Lưu động, tổ dịch tễ trực thuộc Văn phòng Ty Y tế được thành lập; 11 năm sau (1964) Trạm Vệ sinh dịch tễ Sơn La được thành lập đảm nhiệm công tác phòng dịch bệnh trên địa bàn tỉnh…

Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, các cơ sở y tế cũng là trọng điểm bắn phá của máy bay giặc. Vì vậy, cùng với làm tốt nhiệm vụ chuyên môn, các đơn vị y tế còn củng cố đơn vị tự vệ bảo đảm trực chiến và thành lập các đội cấp cứu chiến thương, sẵn sàng chi viện cho lực lượng vũ trang. Đã có nhiều tấm gương y, bác sỹ cứu sống bệnh nhân trong lửa đạn và cũng có nhiều cán bộ ngành Y tế tham gia quân đội hoặc tham gia phục vụ chiến trường...

Từ khi đất nước thống nhất, đội ngũ cán bộ ngành Y tế tỉnh đã vượt lên những khó khăn, tập trung mọi nguồn lực phòng chống, khống chế dịch bệnh để bảo vệ sức khỏe nhân dân. Đặc biệt, sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, ngành Y tế tỉnh nhà đã có những tiến bộ vượt bậc. Hiện nay, hệ thống mạng lưới y tế đã phủ kín toàn tỉnh, với 38 đơn vị y tế, trong đó 3 đơn vị quản lý nhà nước về y tế; 16 đơn vị y tế dự phòng tuyến tỉnh, tuyến huyện; 19 bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến tỉnh, tuyến huyện; cùng 204 trạm y tế các xã, phường, thị trấn. Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế ở các bệnh viện được đầu tư, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ khám, chữa bệnh cho nhân dân. Toàn ngành hiện có 4.480 cán bộ công chức, viên chức, trong đó 1.474 cán bộ có trình độ đại học và sau đại học; 2.752 cao đẳng, trung cấp, còn lại là sơ cấp và lao động hợp đồng. Hầu hết họ đều nhận thức sâu sắc về 12 điều y đức của ngành, điều đó được thể hiện ở tinh thần trách nhiệm cao, sự tận tụy phục vụ người bệnh, đau cùng nỗi đau của bệnh nhân, chia sẻ, cảm thông với người nhà bệnh nhân... Cùng với đó, đội ngũ thầy thuốc đã tích cực nghiên cứu khoa học để áp dụng vào thực tế khám, chữa bệnh cho bệnh nhân. Riêng năm 2018, toàn ngành có 265 đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở. Tại Hội thi sáng tạo kỹ thuật tỉnh lần thứ 6 năm 2018, ngành Y tế đã đoạt 1 giải nhì, 2 giải ba và 3 giải khuyến khích.

Cán bộ y tế Bệnh viện Y dược cổ truyền hướng dẫn bệnh nhân phục hồi chức năng.

Việc “trị bệnh cứu người” trên địa bàn tỉnh ngày càng được nâng cao về chất lượng. Tại các bệnh viện đã triển khai nhiều dịch vụ kỹ thuật y học hiện đại đạt kết quả tốt, giúp người dân được thụ hưởng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tiên tiến ngay tại tuyến y tế cơ sở, Trong đó, phải kể đến các kỹ thuật: Xét nghiệm huyết học, sinh hóa, miễn dịch, kỹ thuật chụp đọc cộng hưởng từ (MRI), hóa trị điều trị ung thư, phẫu thuật cột sống, phẫu thuật thoát vị đĩa đệm, phẫu thuật ghép khuyết sọ bằng Mesh titanium, thay khớp háng, tái tạo dây chằng chéo, phẫu thuật nội soi tán sỏi tiết niệu ngược dòng bằng lase, phẫu thuật nội soi ổ bụng, siêu âm tim mạch, điện tim, cấp cứu tim mạch, xét nghiệm PCR, chụp cộng hưởng từ, chạy thận nhân tạo, Xquang tăng sáng truyền hình, chụp cắt lớp (CT-Scanner), nối mạch máu…

Nhân viên y tế bản Sản, xã Chiềng Khoang (Quỳnh Nhai) phát thuốc và  hướng dẫn nhân dân phòng chống dịch bệnh.

Công tác phòng chống dịch bệnh được triển khai chủ động và tích cực, ngăn chặn và khống chế các loại dịch bệnh từng làm xáo trộn cuộc sống người dân, như: Dịch sốt rét, cúm A H5N1, cúm A H1N1, bệnh dại... Giữ vững kết quả loại trừ bệnh phong theo tiêu chuẩn của tổ chức y tế thế giới; tổ chức tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho trên 90% trẻ dưới 1 tuổi; triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống HIV/AIDS... Dù ở thị trấn, thị tứ hay vùng sâu, vùng xa, không còn xảy ra những vụ dịch lớn ngoài khả năng kiểm soát của ngành, không còn trường hợp tử vong do sốt rét… Bên cạnh đó, 204 trạm y tế xã, phường, thị trấn trở thành địa chỉ tin cậy của người dân ở cơ sở, khi ốm đau đến cơ sở y tế để khám và điều trị; đưa con, em trong độ tuổi đi tiêm đủ các loại vắc xin phòng bệnh... Các nhân viên y tế đã làm tốt vai trò của người thầy thuốc và là tuyên truyền viên y tế ở cơ sở.

Hơn nửa thập kỷ qua, đội ngũ những người khoác áo blu trắng trong tỉnh luôn trau dồi y đức, học tập nâng cao trình độ chuyên môn để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, luôn nỗ lực phấn đấu để xứng đáng với niềm tin yêu mà nhân dân trong tỉnh đã trao gửi và lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Thầy thuốc phải như mẹ hiền”.