Tình trạng sai sót thông tin trên thẻ bảo hiểm y tế đã và đang khiến người dân ở xã biên giới Mường Lạn (Sốp Cộp) gặp không ít khó khăn trong mỗi lần đi khám, chữa bệnh. Điều đáng nói, tình trạng trên đã diễn ra gần chục năm nay.

Cán bộ xã Mường Lạn xác minh những sai sót trên thẻ bảo hiểm y tế tại bản Pú Hao.

Mường Lạn là xã biên giới của huyện Sốp Cộp, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách, dự án đầu tư vào xã, trong đó có việc thực hiện cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí cho người dân vùng khó khăn. Tuy vậy, việc cấp thẻ bảo hiểm y tế cho các đối tượng trên địa bàn xã lại đang còn nhiều bất cập. Qua tìm hiểu ở 8 bản của xã, chúng tôi thấy, hầu như năm nào, thẻ bảo hiểm y tế cũng bị sai sót, chủ yếu về giới tính, năm sinh, địa chỉ, thậm chí có người chết vẫn được cấp thẻ. Ví dụ bản Huổi Men, có 150 thẻ sai (50 thẻ sai năm sinh, 100 thẻ sai giới tính), 5 thẻ trùng tên; bản Pú Hao 177 trường hợp bị sai (27 thẻ sai tên, 100 thẻ sai năm sinh, 50 thẻ sai giới tính), hơn 100 thẻ thừa không có người nhận do sai thông tin và đối tượng chuyển nơi khác, 3 người trùng thẻ (cấp 2 thẻ/người, có trường hợp cấp 4 thẻ/người)...

Bà Lường Thị Thích, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Nhiều lỗi sai do nhận thức của người dân còn hạn chế, nhất là thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi, khi cấp về bản nhưng nhiều người dân không đến lấy; trưởng bản không biết hết tên bố hoặc mẹ (trong thẻ chỉ ghi tên mẹ và tên con) nên vẫn giữ thẻ trong tủ. Nhiều trẻ bị ốm, người dân đưa thẳng ra Bệnh viện huyện, hỏi đến thẻ thì lại báo là không có, khi đến Bảo hiểm xã hội huyện xem lại danh sách thì mới biết là mình có thẻ. Bản thân người dân cũng không nghĩ đến quyền lợi của con mình, không đến lấy thẻ; còn trưởng bản không biết tên, biết mặt các cháu vì mới khai sinh... Năm 2017, phải kê khai hết các đối tượng theo tờ khai mới, xã giao cho các trưởng bản trả cho từng hộ kiểm tra xem có sai sót gì không, nhưng khi trưởng bản thu tờ khai về lại không thu được hết, do người dân đi làm ăn xa, chủ hộ không kiểm tra thông tin được. Những hộ không phối hợp cũng nhiều, khi ốm đau họ mới quan tâm đến quyền lợi của mình, lúc đó xã lại phải lo làm thủ tục cho họ...

Mường Lạn có tới 16 bản, với hơn 9 nghìn nhân khẩu, việc xác minh chính xác có bao nhiêu trường hợp sai thẻ bảo hiểm y tế là rất khó. Nhiều năm nay, tại các kỳ họp, xã đều có ý kiến về tình trạng sai sót thẻ bảo hiểm y tế, nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để. Làm việc với ông Tòng Văn Thành, cán bộ văn phòng, nguyên là cán bộ phụ trách công tác LĐ-TB và XH xã, được biết, khó khăn nhất là thông tin của hộ gia đình cung cấp cho cơ quan bảo hiểm không khớp với giấy tờ tùy thân, nhất là các bản vùng cao; sổ hộ khẩu không đúng thông tin với chứng minh nhân dân nên không biết căn cứ vào đâu. Sai thường xuyên là trách nhiệm của quản lý bản, họ mang về không kiểm soát số lượng thẻ, việc ký nhận giữa người dân với bản không có, ai thích lấy thì lấy, cứ thấy tên mình là lấy, không cần kiểm tra thông tin sai lệch như thế nào. Chỉ đến khi ốm đau đi khám họ mới biết là thẻ có thông tin sai, cũng chính vì thế mà số thẻ chưa phát hiện sai còn rất nhiều trong dân.

Tại bản Pú Hao, một trong ba bản có nhiều sai sót nhất, chúng tôi được Trưởng bản Giàng A Sộng thông tin: Bản có 113 hộ, 690 nhân khẩu. Khi tuyên truyền cho dân bản để làm thẻ bảo hiểm y tế, trưởng bản gọi các hộ dân về lấy tờ khai để người dân tự khai theo tờ khai hộ khẩu, chứng minh nhân dân. Từ năm 2016 trở về trước, ban quản lý bản tự lập danh sách những hộ trong diện được cấp bảo hiểm y tế, đến năm 2017, có biên bản cam kết từng hộ, thì tự chủ hộ làm kê khai thông tin các thành viên trong gia đình, nhưng không hiểu sao vẫn xảy ra sai sót thông tin trên thẻ. Ngoài 177 trường hợp sai thông tin, hơn 100 thẻ thừa (do trùng và không có người nhận) thì vẫn có 5 người đã chết nhưng vẫn được cấp thẻ BHYT.

Ngoài 2 bản Huổi Men, Pú Hao, qua tổng hợp ở 7 bản gần trung tâm xã, thì có 18 thẻ sai giới tính, 25 thẻ cấp cho người đã chết, 125 thẻ không có người nhận, sai địa chỉ 44 thẻ, sai năm sinh 70 thẻ. Ông Quàng Văn Diên, Giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Sốp Cộp khẳng định: Thẻ bảo hiểm y tế sai sót là do bà con kê khai không đúng, nhiều người kê khai theo hộ khẩu, nhưng khi đi khám lại mang giấy chứng minh nhân dân đi, như thế bệnh viện sẽ không tiếp nhận. Ở cơ sở thì trưởng bản không phát thẻ, cán bộ xã chưa làm hết trách nhiệm. Việc thừa thẻ là không có, vì bảo hiểm quản lý thẻ bằng mã số, thế nên nếu có thừa cũng chỉ 1 thẻ có giá trị. Còn trường hợp chết vẫn có thẻ là do cơ sở không báo giảm và những thẻ này cũng không có giá trị. Một nguyên nhân nữa là do phong tục tập quán của người dân, một số người thay đổi họ, tên tùy tiện dẫn đến sai thông tin. Trường hợp sai địa chỉ thì do bản không báo tăng, giảm người đi và đến. Còn sai về giới tính thì do lỗi kỹ thuật của cơ quan bảo hiểm, vì tên người dân tộc gần giống nhau, bộ phận kỹ thuật dễ nhầm lẫn...

Tính đến thời điểm này, số thẻ sai đã được cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh chỉ đạo BHXH Sốp Cộp tập trung chỉnh sửa. Tuy nhiên, qua sự việc trên, cho thấy công tác tuyên truyền về cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người dân chưa sát sao nên đã dẫn đến tình trạng sai sót kéo dài trong thời gian qua. Được biết, ngoài Mường Lạn, trên địa bàn huyện Sốp Cộp còn nhiều xã cũng gặp vấn đề nêu trên. Để người dân không gặp khó khăn trong sử dụng thẻ bảo hiểm y tế, các cấp chính quyền, cơ quan liên quan của huyện Sốp Cộp cần chú trọng công tác tuyên truyền, tập trung rà soát những xã còn lại để khắc phục kịp thời những sai sót tạo thuận lợi tốt nhất cho người dân khi khám chữa bệnh.