Việc vứt bỏ vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) bừa bãi, không chôn lấp, không đúng nơi quy định... tiềm ẩn các nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nước, không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người, cây trồng và vật nuôi. Nhận thức rõ tác hại của điều đó, cấp ủy, chính quyền xã Nậm Lạnh (Sốp Cộp) đã hướng dẫn, vận động nhân dân xây dựng mô hình thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật.

Nông dân bản Lọng Tòng, xã Nậm Lạnh (Sốp Cộp) thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV vào bể chứa.

Là xã thuần nông, có hơn 1.300 ha đất nông nghiệp, bà con nông dân chủ yếu canh tác các loại cây lương thực có hạt (lúa, ngô, sắn...) và cây ăn quả. Do vậy, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật để phòng chống sâu bệnh hại cho cây trồng được bà con nông dân sử dụng gần như thường xuyên với số lượng lớn. Theo số liệu thống kê của UBND xã, bà con thường sử dụng từ 3 đến 5 lít thuốc BVTV cho 1 ha lúa vụ mùa, xả ra môi trường khoảng 0,5 kg vỏ bao bì; đối với các loại cây ăn quả, sử dụng khoảng 5-7 kg thuốc BVTV cho 1 ha, đồng nghĩa xả 1 kg vỏ bao bì.

Trước đây, trên các cánh đồng lúa, tại vườn cây ăn quả, bà con có thói quen vứt bỏ vỏ bao bì các loại thuốc bảo vệ thực vật, như chai nhựa, thủy tinh, vỏ túi nilon...; nguy hại hơn, vẫn còn số lượng không nhỏ thuốc bảo vệ thực vật sót lại trong vỏ bao bì. Nhằm chấm dứt tình trạng này, UBND xã tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân thực hiện thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV, tập kết ở nơi xa nguồn nước, xa nơi ở, bãi chăn thả gia súc... thông qua các cuộc họp, hội nghị, loa truyền thanh của các bản; phối hợp với Hội Nông dân huyện tổ chức tập huấn sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng “đúng thuốc, đúng nồng độ, đúng liều lượng và đúng thời điểm”, tuyên truyền sử dụng thuốc BVTV sinh học thay thế các chế phẩm hóa học. Trong năm 2018, xã đã tổ chức 3 buổi tuyên truyền thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV, 2 buổi tập huấn kỹ thuật sử dụng thuốc BVTV thu hút hơn 300 lượt người dân tham gia. Tháng 9/2018, xã còn hỗ trợ bà con 500 nghìn đồng xây 1 bể chứa; vận động người dân đóng góp tiền, ngày công xây dựng các bể chứa. Được sự đồng thuận cao từ phía người dân, 21 bể chứa, mỗi bể dung tích 1m3, trị giá gần 20 triệu đồng đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng tại 9 bản; các bể chứa đều được đặt ở những vị trí thuận tiện, để bà con tự giác thu gom vỏ bao bì vào các bể chứa.

Trên đường ra cánh đồng bản Lọng Tòng, thấy những bể chứa vỏ bao bì thuốc BVTV được đặt tương đối gần lề đường, khi hỏi, chúng tôi được ông Tòng Văn Tiên, trưởng bản cho hay, UBND xã đã tuyên truyền, vận động thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV vào các bể chứa, không vứt bỏ bừa bãi; nhận thức rõ sự cần thiết của việc thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV đúng quy định, nhân dân trong bản đã đồng tình, nhất trí đóng góp 3,2 triệu đồng trích từ nguồn quỹ của bản, huy động bà con phát dọn để xây 5 bể chứa và thành lập 1 tổ tự quản gồm 5 thành viên chịu trách nhiệm tuyên truyền, hướng dẫn bà con thu gom và vận chuyển vỏ bao bì đi xử lý. Được biết, bản còn thống nhất đưa nội dung thu gom vỏ bao thuốc BVTV sau sử dụng vào quy ước, hương ước để mọi người dân trong bản cùng thực hiện. Ngay sau khi hoàn thành 5 bể chứa, bản đã huy động hơn 100 người dân ra đồng, lên các vườn cây ăn quả thu gom vỏ thuốc BVTV và tập kết tại các bể chứa. Bây giờ, cả bản đã không còn tình trạng vứt bỏ bừa bãi vỏ bao bì thuốc BVTV như trước.

Cũng nói về vấn đề này, chị Vì Thị Nênh, người dân bản Lọng Tòng chia sẻ: Được tuyên truyền về sử dụng thuốc BVTV đúng cách, sau sử dụng thì thu gom đem vỏ vào các bể chứa, chúng tôi nhận thức rất rõ tác hại của việc vứt vỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật ra ngoài môi trường, sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sự phát triển của cây trồng, vật nuôi. Gia đình tôi cũng bảo nhau thực hiện nghiêm túc, không vứt bỏ ra bờ ruộng hoặc bỏ lại trên nương như trước nữa.

Việc xây dựng mô hình thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn xã Nậm Lạnh đã và đang góp phần nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, góp phần thực hiện tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới, giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm môi trường từ thuốc BVTV nói riêng.

Thu Hằng (CTV)