Sông Mã là huyện có diện tích nhãn lớn nhất toàn tỉnh, hiện có trên 7.200 ha nhãn, trải rộng 19 xã, thị trấn, nhiều giống nhãn mới chất lượng cao đã được nhân rộng, như các giống nhãn chín muộn Hưng Yên (PH-M99-1, PH-M99-2); giống chín muộn T6 (Đại Thành, Hà Nội).

Các thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Hưng Lộc chăm sóc vườn nhãn.

Trong đó có 5.000 ha nhãn ghép với gần 4.500 ha đã cho thu hoạch, tổng sản lượng trên 40.000 tấn quả. Đặc biệt, vụ thu hoạch nhãn năm nay có thể kéo dài hơn, thu từ tháng 6 đến hết tháng 8, nhiều mô hình nhãn trái vụ cho thu hoạch từ giữa tháng 12 đến tháng 2. Đây là một trong những thế mạnh của Sông Mã trong việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh vùng nhãn theo hướng hiệu quả và bền vững.

Để phát triển nhãn theo hướng bền vững, những năm qua, huyện Sông Mã đã thực hiện các chương trình, chính sách hỗ trợ cho các hộ trồng nhãn; đồng thời chỉ đạo thành lập các HTX nông nghiệp kiểu mới, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến theo quy trình VietGAP, nhằm tăng năng suất, sản lượng và chất lượng nhãn quả, tăng khả năng cạnh tranh, phục vụ nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu. Hiện nay toàn huyện có 2 Liên hiệp HTX và 47 HTX dịch vụ nông nghiệp chuyên trồng các loại cây ăn quả, trong đó nhãn là cây chủ yếu. Vụ nhãn năm nay thời tiết diễn biến bất lợi, mưa ít, nắng nhiều, ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình phát triển quả; ngoài ra, một số loại sâu hại cũng ảnh hưởng đến vụ nhãn, như: bọ trĩ, bọ xít, rệp muội... Để bảo đảm cho năng suất và chất lượng nhãn, ngay từ thời kỳ ra hoa, Phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện đã chỉ đạo các HTX và các hộ dân chủ động phòng trừ sâu bệnh; bổ sung dinh dưỡng cho cây nhãn bằng các loại phân bón hữu cơ, tưới nước phân chuồng ngâm lân hoặc các loại phân hữu cơ có nguồn gốc thực vật (đậu tương, ngô...), thường xuyên tưới nước cho cây nhãn. Bên cạnh đó, phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật sản xuất nhãn theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng dẫn người dân cắt tỉa cành, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng cách và đúng liều lượng), tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc thuộc danh mục cấm...

Chúng tôi có mặt tại Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Hưng Lộc, ở bản Cỏ, xã Chiềng Khương khi các thành viên đang tập trung chăm sóc vườn nhãn. Anh Trần Văn Lộc, Giám đốc Hợp tác xã chia sẻ: Do thời tiết năm nay ít mưa, lại nắng nóng kéo dài, hàng ngày, chúng tôi huy động các thành viên bơm nước tưới vào các gốc cây để cây nhãn có đủ nước, bón đủ lượng phân hữu cơ cho cây; phát hiện sớm sâu bệnh để có biện pháp phòng trừ, sử dụng thuốc trừ sâu hợp lý, đúng quy định... Nhờ vậy, nhãn của HTX phát triển đều, ít bị bọ trĩ, bọ xít, rệp muội gây hại, làm đen quả hay đen lá. Vụ nhãn năm nay, HTX ước thu khoảng 700 đến 800 tấn quả từ 50 ha nhãn.

Trao đổi về cách thức sản xuất và tiêu thụ nhãn năm nay, ông Lương Văn Vịnh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, cho biết: So với niên vụ 2018, nhãn năm nay không được mùa, dự kiến cuối tháng 7, đầu tháng 8 bắt đầu thu hoạch đợt nhãn sớm. Chúng tôi đang cùng cơ quan chuyên môn tuyên truyền các HTX và hộ trồng nhãn lưu ý chống sâu ăn quả, bọ xít non và chống rụng để giữ số quả đã đậu; chỉ đạo áp dụng quy trình sản xuất VietGAP để nâng cao năng suất, chất lượng; tuyên truyền cho người trồng nhãn lấy chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm làm tiêu chí hàng đầu, tuyệt đối không sử dụng chất kích thích, chất cấm trong quá trình chăm sóc, bảo quản. Đồng thời, kết nối giao thương với các địa bàn có nhu cầu tiêu thụ nhãn lớn, chú trọng công tác phân phối sản phẩm qua hệ thống siêu thị chuyên kinh doanh hoa quả; cung cấp thông tin, tăng cường hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm nhãn Sông Mã tới người tiêu dùng...

Với sự chủ động, tích cực của người dân, cùng sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, hy vọng vụ nhãn năm nay tiếp tục đạt năng suất, chất lượng, hiệu quả cao, thị trường tiêu thụ ổn định, góp phần nâng cao thu nhập cho người nông dân.