Những ngày cuối năm 2017, chúng tôi có dịp về thăm xã biên giới Tân Xuân của huyện Vân Hồ để chứng kiến cuộc sống đổi thay của người dân nơi đây. Vượt qua khó khăn, Đảng bộ và nhân dân xã Tân Xuân đã và đang tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, xóa đói giảm nghèo để có cuộc sống no ấm.

Một góc trung tâm xã Tân Xuân (Vân Hồ).

Cách đây 10 năm, xã Tân Xuân được thành lập trên cơ sở chia tách xã Xuân Nha thành các xã Tân Xuân, Chiềng Xuân và Xuân Nha. Hiện nay, xã Tân Xuân có 2,15 km đường biên giới tại bản Cột Mốc tiếp giáp với huyện Sốp Bâu, tỉnh Hủa Phăn (nước CHDCND Lào). Tân Xuân có diện tích tự nhiên trên 16.000 ha, diện tích đất sản xuất nông nghiệp có gần 800 ha, chủ yếu trồng ngô và dong riềng. Xã có 9 bản, với hơn 900 hộ dân, với các dân tộc Thái, Mông, Mường, Kinh đoàn kết sinh sống.

Từ trung tâm huyện Vân Hồ đến Tân Xuân phải vượt qua gần 40 km, có nhiều đoạn đường đèo dốc quanh co. Mặc dù còn khá sớm nhưng trên đường vào xã, chúng tôi đã thấy cảnh nhộn nhịp của những chiếc xe máy chở dong riềng từ trên những đồi nương về các bản trong xã. Dừng chân trò chuyện với những người dân đang thu hoạch dong riềng ở vạt nương ngay lề đường, chúng tôi được biết, Tân Xuân là vùng có thời tiết khắc nghiệt nên trồng cây gì cũng khó, năng suất đạt thấp. Vì vậy, đời sống của nhân dân còn nhiều khó khăn. Trong đó, ngô và lúa năng suất đạt 4-4,5 tấn/ha, dong riềng đạt 8-10 tấn/ha. Bên cạnh đó, bà con chủ yếu vẫn quen với tập quán chăn thả gia súc quy mô nhỏ lẻ. Do đó, thu nhập bình quân của xã chỉ đạt 9-10 triệu đồng/người/năm.

Trao đổi với ông Hà Văn Thuyền, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Xuân về tình hình phát triển kinh tế, xã hội của xã trong những năm qua, được biết: Dù còn nhiều khó khăn, nhưng bà con luôn đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau. Xã vận động bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất mới. Đồng thời, huy động mọi nguồn lực để phát triển.

Trong câu chuyện, ông Hà Văn Thuyền nói nhiều về việc người dân Tân Xuân đã và đang chuyển đổi cây trồng trên đất dốc. Đó là thực hiện chủ trương của HĐND tỉnh về trồng cây ăn quả trên đất dốc thay thế cây lương thực đạt năng suất thấp, xã Tân Xuân đã tuyên truyền, vận động và phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện tổ chức các lớp hướng dẫn người dân kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả. Từ các nguồn vốn khuyến nông và nguồn vốn của Chương trình 135 hỗ trợ các loại cây giống như nhãn, xoài, cam... trong năm 2017, Tân Xuân đã trồng mới gần 55 ha, nâng tổng diện tích cây ăn quả của xã lên trên 104 ha, trong đó, hơn 10 ha đã cho thu vụ quả đầu tiên. Bên cạnh đó, xã còn khuyến khích bà con đưa các giống lúa lai cho năng suất cao vào sản xuất 2 vụ/năm; chỉ đạo ban quản lý các bản tuyên truyền, hướng dẫn người dân sản xuất vụ đông để tăng thêm thu nhập. Đồng thời, định hướng chăn nuôi phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa, trong đó, thực hiện việc xây dựng chuồng trại để nuôi đại gia súc vừa bảo đảm vệ sinh môi trường cũng như phòng chống dịch bệnh. Toàn xã hiện đã trồng được 4 ha cỏ voi lấy thức ăn cho đại gia súc. Ngoài ra, còn tận dụng các phụ phẩm từ nông nghiệp để làm thức ăn cho gia súc vào mùa đông. Nhờ vậy, số lượng gia súc, gia cầm của xã phát triển nhanh, với gần 3.300 con trâu, bò; trên 2.400 con lợn trên 2 tháng tuổi và trên 22.000 con gia cầm. Cùng với đó, trong năm 2017, tận dụng mặt nước của hồ thủy điện Trung Sơn người dân đã nuôi thí điểm 10 lồng cá tại bản Đông Tà Lào.

Ông Vì Văn Thủy, Trưởng bản Bướt, khoe: Cuộc sống của 160 hộ dân bản Bướt chúng tôi đã khá hơn trước nhiều, do bà con tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Vì vậy, năng suất cây ngô, dong riềng đạt khá cao, với 5 tấn ngô/ha và 10 tấn dong riềng/ha. Hiện nay, bà con bước đầu chuyển diện tích trồng cây lương thực ngắn ngày năng suất thấp sang trồng được 10 ha cây ăn quả các loại. Tuy nhiên, chúng tôi mong Nhà nước tiếp tục hỗ trợ thêm cây giống và vật tư nông nghiệp để đầu tư sản xuất.

Chia tay Tân Xuân, chúng tôi mong rằng chính quyền và nhân dân trong xã sẽ tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để có mức sống khá giả, xây dựng vùng đất biên cương ngày càng khởi sắc.