Đầu tháng 3, thời điểm bà con nông dân xã Gia Phù (Phù Yên) bước vào vụ thu hoạch tỏi. Từ nhiều năm nay, tỏi đã trở thành một trong những loại cây trồng chính trong sản xuất vụ đông ở Gia Phù, diện tích liên tục được mở rộng, sản phẩm được tiêu thụ tại nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh.

Bà con nhân dân bản Nà Khằm 2, xã Gia Phù thu hoạch tỏi vụ đông.

Vụ tỏi năm nay, nông dân xã Gia Phù trồng hơn 41 ha, chủ yếu giống tỏi tía, tỏi một nhánh, tập trung nhiều ở bản Lá, Nà Khằm 1, 2; Nà Mạc 1, 2; bản Tạo 1, 2 và bản Vi. Năng suất dự kiến khoảng 35 tạ/ha, sản lượng 143 tấn, với giá bán hiện tại khoảng 35 - 50 nghìn đồng/kg đối với tỏi tía, 250 - 300 nghìn đồng/kg với tỏi 1 nhánh, trung bình 1 ha tỏi, bà con thu về hơn 160 triệu đồng, so với trồng lúa, cây tỏi mang lại hiệu quả cao hơn rất nhiều. Trồng tỏi ít phải chăm sóc, thu hoạch khá đơn giản, chi phí đầu tư ban đầu thấp, ngày công không quá cao và tỏi có thể trồng xen với nhiều loại cây trồng khác, góp phần tăng thu nhập trên cùng một đơn vị diện tích.

Gia đình ông Lường Văn Khánh, bản Nà Khằm 2 đã trồng tỏi được gần chục năm. Vụ đông năm nay, gia đình ông trồng 1.000 m2 tỏi trên ruộng lúa 2 vụ. Ông Khánh cho biết: Tháng 10 âm lịch, khi thu hoạch xong lúa mùa, cũng giống như các gia đình khác trong bản, tôi bắt tay vào cắt gốc rạ, đốt sạch rơm để chuẩn bị đất trồng tỏi. Củ tỏi giống được gia đình để từ vụ trước, chọn những củ căng đều, màu vỏ sáng, được thu hoạch từ ruộng không bị sâu bệnh. Trước khi trồng phải tách nhánh, loại bỏ nhánh lép, rồi ngâm nhánh tỏi giống vào nước từ 2 - 3 giờ, sau đó vớt để cho ráo nước mới đem trồng. Cách làm này giúp tỏi lên mầm nhanh hơn, cây mọc đều, sinh trưởng tốt.

Còn gia đình ông Đinh Văn Khiêm, bản Nà Khằm 2, có 1.500 m2 ruộng trồng tỏi, năm nay, ông trồng 50 kg giống, thu về hơn 300 kg tỏi, trong đó có khoảng 20 kg tỏi l nhánh. Theo kinh nghiệm của ông Khiêm, ruộng càng ẩm, đất thịt, tỏi trồng dày, thì càng cho sản lượng tỏi 1 nhánh nhiều. Tỏi một nhánh cũng là giống tỏi tía, nhưng do trong quá trình phát triển cộng với chăm sóc nên hình thành tỏi 1 nhánh. Khác với những loại tỏi thông thường có nhiều tép, tỏi 1 nhánh chỉ có duy nhất một tép, màu tía, hình bầu dục, to hơn đầu ngón tay út, chứa nhiều tinh dầu, có vị cay và thơm rất đặc biệt.

Vào mùa thu hoạch tỏi, dọc quốc lộ 37, hướng Gia Phù - Tường Phù sẽ thấy rất nhiều sạp của người dân bày bán tỏi. Bà Lò Thị Thúy, bản Đông, xã Tường Phù, chia sẻ: Hiện nay, trên thị trường xuất hiện rất nhiều loại tỏi có xuất xứ từ Trung Quốc, tuy có hình thức đẹp, củ to, chắc, dễ bóc, giá rẻ, nhưng lại không thơm, cay như giống tỏi trồng tại địa phương. Bởi có chất lượng tốt hơn hẳn, nguồn gốc lại rõ ràng và an toàn cho sức khỏe, nên tỏi tía địa phương được người tiêu dùng ưa chuộng. Tỏi ở đây vừa được dùng làm gia vị chế biến món ăn lại có thể dùng làm thuốc nên bán rất chạy, mỗi ngày, chúng tôi bán được hàng chục kg tỏi tía với giá rất ổn định.

Nói về hướng phát triển sản phẩm tỏi tía Gia Phù, ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Phù Yên cho biết: Hiện nay, huyện đang khuyến khích các xã Tường Phù, Tường Thượng, Gia Phù mở rộng diện tích, tuyển chọn, phục tráng giống tỏi tía của địa phương để tăng sản lượng và chất lượng. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sản phẩm để tìm kiếm thị trường tiêu thụ ổn định cho cây tỏi. Đồng thời, chuẩn bị các thủ tục để được công nhận thương hiệu “Tỏi Phù Yên”, mở ra hướng phát triển mới, ổn định, bền vững cho cây tỏi ở Gia Phù nói riêng và huyện Phù Yên nói chung.

Tin rằng, với sự quan tâm của chính quyền các cấp và sự nỗ lực của bà con nông dân, cây tỏi Gia Phù sẽ ngày càng phát triển, mang lại việc làm, thu nhập cao và ổn định, khẳng định được chất lượng, thương hiệu trên thị trường.

Lò Thái (CTV)