Gần 20 năm nay, cây chè đã gắn bó với nhiều gia đình ở xã Mường Cơi (Phù Yên). Chè Mường Cơi có chất lượng tốt, màu sắc đẹp, đậm vị, nên được khách hàng trên thị trường trong và ngoài tỉnh ưa chuộng. Người trồng chè trong xã có thu nhập bình quân từ 40-45 triệu đồng/ha/năm.

Cán bộ khuyến nông xã Mường Cơi (Phù Yên)

trao đổi kinh nghiệm chăm bón và thu hái chè với người dân bản Văn Cơi.

Hiện, xã Mường Cơi có 150 ha chè của trên 100 hộ dân; năng suất chè búp tươi đạt 8,3 tấn/ha; sản lượng hàng năm khoảng 1.200 tấn. Chè được trồng tập trung ở các bản: Văn Cơi, Suối Bí, Nà Xe, bản Sổ... Ông Nguyễn Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Mường Cơi, cho biết: Từ năm 2001, xã Mường Cơi đã chỉ đạo nhân dân chuyển đổi các loại cây ngắn ngày sang trồng cây lâu năm, trong đó ưu tiên phát triển cây chè theo hướng sản xuất hàng hóa. Phối hợp với các đơn vị cung cấp giống, hỗ trợ kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái; xây dựng vùng chè tập trung gắn với chế biến sản phẩm tại chỗ. Trung bình mỗi năm, bà con trồng mới, thay thế trên 10 ha giống chè cũ bằng giống chè chất lượng cao. Các hộ trồng chè đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, đầu tư mua các loại máy đốn chè, máy hái chè, máy vò, sao chè, nhằm giảm công lao động và chủ động khâu chế biến, bảo đảm chất lượng sản phẩm. Từ năm 2006, UBND xã phối hợp với xưởng chế biến chè của Công ty cổ phần Nông lâm sản và dịch vụ Phù Yên cam kết bao tiêu và chế biến gần 80% lượng chè búp tươi cho bà con trong xã. Giá thu mua chè búp tươi ổn định từ 3.800 - 4.500 đồng/kg. Bình quân xưởng chè sản xuất và cung cấp ra thị trường trên 170 tấn chè khô/năm.

Về bản Văn Cơi, trên con đường bê tông dẫn vào tận chân nương chè, chúng tôi nhận thấy, những vạt chè trải dài theo đường đồng mức trên những quả đồi hình bát úp, xen lẫn  cây ăn quả. Trong bản hiện có 15 hộ trồng 17 ha chè. Ông Trịnh Văn Vinh, bản Văn Cơi là một trong những hộ đầu tiên ở xã trồng chè và thực hiện trồng chè xen ghép cây ăn quả, cho biết: Cây chè cho thu hoạch từ tháng 3 đến tháng 10, các tháng mùa đông nên đốn tỉa, chăm sóc, dưỡng cây. Năm 2013, gia đình tôi thực hiện trồng xen ghép 150 cây ăn quả các loại vào diện tích trồng chè. Hiện, gia đình tôi có 1,1 ha chè đã cho thu hoạch, hằng năm bán chè búp tươi được trên 50 triệu đồng, ngoài ra còn thu gần 20 triệu đồng từ sản phẩm cây ăn quả trồng xen cây chè. Những năm tới, gia đình tôi sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng diện tích chè và trồng xen ghép thêm cây ăn quả để tăng thu nhập.

Cây chè đã và đang là cây trồng có thế mạnh ở xã Mường Cơi, tạo việc làm cho lao động nông thôn, hạn chế rửa trôi, xói mòn đất, góp phần tăng thu nhập bình quân ở xã lên 29 triệu đồng/người/năm, giảm tỷ lệ hộ nghèo còn 7,7% năm 2018. Thời gian tới, xã Mường Cơi phấn đấu hằng năm trồng mới và thay thế trên 15 ha chè già cỗi, chè địa phương bằng các giống chè Phú Hộ (TRI777, LDP1), A1, Kim Tuyên, San Tuyết... Tin rằng, cây chè sẽ là một trong những cây trồng bền vững giúp bà con nơi đây có cuộc sống khá giả.