Nắng hạn kéo dài, khiến nguồn nước tự chảy cung cấp nước sinh hoạt của tổ 3, phường Chiềng An, thành phố Sơn La những ngày này giảm mạnh. Theo phản ánh của người dân, không có nước sinh hoạt để sử dụng, nhiều hộ dân phải đi xin từng can nước hoặc mua nước sinh hoạt với giá cao.

Tổ 3, phường Chiềng An được sáp nhập từ 3 bản: Hìn, Lọng Bon và Nặm Trặm, có gần 300 hộ, khoảng 1.500 nhân khẩu sinh sống. Theo quan sát của phóng viên, mó nước cung cấp nước cho các hộ dân được xây dựng bao quanh bằng bê tông, có nắp đậy. Tại khu vực bể thu nước trên đầu nguồn, ống dẫn nước vẫn chảy nhưng lượng nước nhỏ và lực chảy yếu.

Ông Tòng Văn Se, Tổ phó Tổ quản lý công trình cấp nước sinh hoạt bản Hìn, phường Chiềng An, thông tin: Công trình xây dựng, hoàn thiện và đưa vào vận hành, khai thác năm 2003. Hơn 20 năm qua, công trình phát huy hiệu quả, cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho khoảng 150 hộ dân. Tuy nhiên, những năm gần đây, số lượng hộ sinh sống trên địa bàn tăng lên khoảng 40%, bên cạnh sự ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, nên vào mùa khô, từ tháng 2 - 6 dương lịch hàng năm, thường xuyên xảy ra tình trạng thiếu hụt nước sinh hoạt, nguồn nước không đủ cung cấp cho các hộ dân. Năm nay, nắng nóng kéo dài, tình trạng thiếu nước càng trở nên trầm trọng.

Theo thông tin của tổ 3, hiện có khoảng 30 hộ không có nước sinh hoạt. Các hộ ở vị trí cao và xa nguồn nước không thể tới; còn nhiều hộ, nước có chảy về tới bể chứa, nhưng ít không đủ sử dụng.

Vợ chồng chị Tòng Thị Dung vừa đi làm về, sau xe chở theo can nước và túi quần áo đã giặt sạch. Chị Dung chia sẻ: 2 vợ chồng đi làm thuê ở phường Tô Hiệu, được nhà chủ tạo điều kiện cho tắm giặt, cho nước sinh hoạt mang về. Vì thế, đỡ vất vả hơn nhiều hộ trong bản. Bể chứa nước gần 6 khối của gia đình, giờ chỉ để dùng nấu cơm, đun nước uống.

Dẫn chúng tôi ra bể chứa nước của gia đình đang cạn sát đáy, bà Quàng Thị Cương nói: Không có nước sinh hoạt khổ lắm, hàng ngày đi làm nương về rất mệt, còn phải đi xin từng can nước về nấu cơm. Gia đình phải đặt mua nước của tư nhân với giá 100.000 đồng/m³. Chấp nhận mua nước với giá cao, nhưng không phải lúc nào cũng có người nhận chở, như hôm nay, bể đã cạn nước mà vẫn chưa mua được nước. Mỗi lần mua một xe chở nước được 5 m³, nhà có 4 người lớn, 2 trẻ con, tiết kiệm lắm chỉ đủ dùng 1 tuần. Con, cháu đi làm ở trung tâm Thành phố hàng ngày phải vào nhà người thân tắm, giặt nhờ trước khi về, rất bất tiện. Mong muốn phường và Thành phố sớm có phương án hỗ trợ các hộ khắc phục tình trạng khan hiếm nước sinh hoạt, ổn định cuộc sống.

Tìm hiểu được biết, công trình cấp nước sinh hoạt của bản là công trình nước tự chảy đầu tư theo hình thức “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”. Công trình sau khi hoàn thành, bàn giao cho địa phương quản lý, vận hành. Thời điểm đó, bản Hìn họp thống nhất, thành lập Tổ quản lý công trình cấp nước sinh hoạt bản, xây dựng nội quy, quy chế hoạt động. Bản nhất trí với mức thu 2.000 đồng/m³ nước, các hộ nộp lại cho Tổ để quản lý, vận hành và chi cho công tác duy tu, sửa chữa đường ống dẫn nước khi cần thiết.

Theo ông Tòng Văn Se, Tổ phó Tổ quản lý công trình cấp nước sinh hoạt bản Hìn: Tổ quản lý công trình cấp nước của bản đã khảo sát, tìm được địa điểm mạch nước ngầm khá dồi dào. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay là chưa có kinh phí mua máy bơm, đường ống dẫn nước đến các hộ. Về lâu dài, mong muốn được Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình khai thác nguồn nước tự nhiên tại đây theo hình thức “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ”, giải quyết vấn đề cấp bách thiếu nước sinh hoạt ở địa phương.

Trao đổi sự việc với ông Cầm Việt Quân, Trưởng Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thành phố, cho biết: Hiện nay, Thành phố còn nhiều tổ, bản đang sử dụng công trình nước sinh hoạt tự chảy. Ban sẽ phối hợp với các xã, phường rà soát, tổng hợp đề xuất xin ý kiến Thành ủy, HĐND và UBND Thành phố bổ sung danh mục các dự án sử dụng vốn đầu tư công trung hạn. Trước mắt, đối với kiến nghị của nhân dân tổ 3 về hỗ trợ đường ống lấy nguồn nước từ giếng đào cung cấp cho các hộ, Thành phố đã giao phòng chuyên môn khảo sát, tính toán phương án.

Tình trạng thiếu nước sinh hoạt đang là vấn đề cấp bách cần được giải quyết cho hàng trăm hộ dân sinh sống tại tổ 3, phường Chiềng An. Đang vào mùa nắng nóng, khô hạn, để đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân, các địa phương cần có các giải pháp quản lý, vận hành khoa học, người dân nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, chia sẻ nguồn nước chung. Phương án bền vững và lâu dài, Thành phố cần khảo sát, đầu tư các công trình cấp nước tập trung, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho nhân dân.