Công trình nước sinh hoạt bản Huổi Ỏi, Bua Xá, xã Mường Hung được UBND huyện Sông Mã phê duyệt đầu tư theo Quyết định số 3599/QĐ-UBND, ngày 2/12/2019. Công trình được bàn giao đưa vào sử dụng tháng 11 năm 2020, nhưng chỉ sau vài ngày đã dừng hoạt động. 3 năm nay, bà con vẫn mong mỏi nguồn nước sạch từ công trình này.

Hai công trình này do Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện làm chủ đầu tư, với tổng vốn 4,4 tỷ đồng, từ nguồn vốn đầu tư công trung hạn và chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Công trình do Công ty cổ phần tư vấn và xây dựng ACLT tư vấn; Công ty cổ phần tư vấn xây dựng và tài nguyên môi trường Ngọc Môn thi công. Quy mô đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt ở 2 bản, gồm: Đập dâng thu nước, bể lắng lọc, bể điều hòa, bể tập trung, cáp treo ống, trụ treo ống, hố van, trụ vòi dẫn nước vào các hộ gia đình; cung cấp nước sinh hoạt cho 142 hộ dân ở 2 bản.

Theo phản ánh, nguyên nhân công trình chỉ sau vài ngày hoạt động nước sinh hoạt không về tới các hộ dân là do bị hỏng ống đấu nối. Mặc dù, các bản đã kiến nghị nhiều lần trong các cuộc họp, tiếp xúc cử tri ở bản, xã. Gần 3 năm nay vẫn chưa có đơn vị nào đến khảo sát hoặc có phương án khắc phục để nhân dân có nước sinh hoạt.

Ông Cút Văn Thân, nguyên Trưởng bản dẫn chúng tôi lên thượng nguồn, nơi xây dựng đập dâng thu nước. Công trình đập nằm ở trên đồi cao, cách trung tâm bản gần 3 km; nguồn nước được lấy từ mó Huổi Luông. Do nhiều năm không tu sửa, phát dọn, nên khu vực đập cỏ mọc um tùm, lượng nước chảy nhỏ và có màu đục. Ống nối từ bể lắng lọc (khu vực đập) được đặt chìm dưới đất. Di chuyển về khu bể lọc, chúng tôi thấy các đường ống dẫn nước vẫn còn nguyên, nước chảy nhỏ giọt vào bể; xung quanh có nhiều vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng. 

Chị Lò Thị Cấu, bản Bua Hin, nói: Khi họp dân, bản thông báo được đầu tư công trình nước sinh hoạt bà con vui lắm. Nhưng khi công trình đưa vào sử dụng thì chỉ được 3 hôm là không thấy nước về nữa. Để có nước sinh hoạt, chúng tôi phải dẫn nước ở các mó xung quanh về dùng. Mong cơ quan chức năng sớm có giải pháp để nhân dân có nước sinh hoạt đảm bảo vệ sinh.

Công trình nước sạch bản Huổi Ỏi, nguồn nước được lấy từ mó Huổi Pá Păn; đập thu dung và nguồn nước đảm bảo, các bể lọc, bể chứa, bể điều hòa. Các hộ dân ở bản phản ánh là ngay sau khi bàn giao đưa vào sử dụng thì cút nối từ bể điều hòa dẫn nước về các hộ bị vỡ.

Ông Cút Văn Nga, Bí thư chi bộ, Trưởng bản, thông tin: Khắc phục đoạn cút nối bị vỡ, tôi đi hỏi một vài cửa hàng ở huyện, nhưng không có loại ống đó. Ban quản lý bản đã nhiều lần gọi điện cho đơn vị thi công, họ lên xem, nhưng không thấy khắc phục. Việc lắp thiếu trụ vòi, khóa van, đồng hồ dẫn nước vào hộ dân trước đây bị thiếu đến nay vẫn như vậy. Cùng với đó, do ảnh hưởng của mưa lũ nên một số đoạn ống dẫn nước đến các hộ dân bị vỡ khoảng 80m. 

Theo biên bản bàn giao, nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng đã nêu rõ trách nhiệm của các bên liên quan. Đó là, UBND xã Mường Hung tiếp nhận công trình, hồ sơ công trình, đưa công trình vào khai thác sử dụng, có trách nhiệm tự bảo vệ, quản lý, bảo trì thường xuyên để đảm bảo sự ổn định lâu dài của công trình. Nhà thầu có trách nhiệm bảo hành công trình, sửa chữa thường xuyên những hỏng hóc do lỗi của nhà thầu trong vòng 12 tháng theo quy định. Xã chỉ đạo các bản thành lập ban quản lý, khai thác vận hành công trình. Tuy nhiên, khi bàn giao đưa vào sử dụng ban quản lý, khai thác vận hành công trình các bản hoạt động không hiệu qủa. Công trình mới bàn giao đã hỏng, chưa thu được tiền sử dụng nước, nên không có nguồn lực sửa chữa các hạng mục bị hỏng, nên công trình không phát huy hiệu quả, gây lãng phí. 

Ông Cà Văn Xoan, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Hung, cho biết: Mặc dù thành lập ban quản lý, nhưng hoạt động không hiệu quả. UBND xã đã kiến nghị cấp trên, phối hợp kiểm tra thực địa để có phương án khắc phục. Đồng thời, mời gọi doanh nghiệp có tiềm năng vào khai thác, vận hành. Có như thế công trình nước sạch mới phát huy được hiệu quả.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Công Minh, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Sông Mã, lại nói: Chúng tôi mới nắm được nội dung về công trình nước sinh hoạt ở bản Bua Hin và Huổi Ỏi không hoạt động. Ban sẽ cử cán bộ phối hợp với UBND xã Mường Hung tiến hành khảo sát thực địa và có phương án khắc phục sửa chữa công trình, đảm bảo nước sinh hoạt cho nhân dân.

Mới đây, nội dung này được kiến nghị tại Hội nghị đối thoại giữa đồng chí Chủ tịch UBND huyện Sông Mã với nhân dân xã Mường Hung. Chủ tịch UBND huyện đã giao cho Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện phối hợp UBND xã Mường Hung có phương án khắc phục sửa chữa. Nhân dân hai bản đang mong sớm khắc phục để công trình hoạt động, nâng cao chất lượng cuộc sống, góp phần hoàn thiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới ở địa phương.