2 năm liên tục (2021-2022) xã Nặm Păm, huyện Mường La thực hiện vượt chỉ tiêu về số người tham gia BHXH tự nguyện. Về Nặm Păm, được gặp gỡ, trao đổi với bà con trong xã, chúng tôi được tiếp nhận thêm nhiều thông tin về lợi ích của việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ những người nông dân có cuộc sống còn nhiều khó khăn này.

Thông điệp lợi ích thiết thực

Phải hẹn nhiều lần, chúng tôi mới gặp được anh Lò Văn Doản, cán bộ công chức Lao động, Thương binh Xã hội xã Nặm Păm. Anh Doản bảo, ngoài công việc tại trụ sở UBND xã, các anh còn luân phiên nhau về các bản để tuyên truyền, vận động bà con tham gia BHXH tự nguyện. Hôm nay cũng có chuyến về các bản, vậy là chúng tôi theo anh ngược tỉnh lộ 109 về bản Ít của xã Nặm Păm, giáp với xã Ngọc Chiến.

Được thông tin có cán bộ xã về bản tuyên truyền về BHXH tự nguyện, đã có một số bà con tập trung tại gia đình anh Cà Văn Ngắm. Chủ nhà xởi lởi:Vợ chồng tôi tham gia BHXH tự nguyện được hơn 1 năm rồi. Trước khi tham gia, ngoài được cán bộ xã tuyên truyền, vận động, chúng tôi còn tìm hiểu thêm trên mạng internet về những lợi ích của hình thức bảo hiểm này. Với mức tham gia chỉ vài trăm nghìn đồng mỗi tháng, đến khi đủ điều kiện theo quy định sẽ được nhận lương hưu hàng tháng.

Tham gia câu chuyện, chị Cà Thị Thêm, vợ anh Ngắm, chia sẻ: Mặc dù bây giờ cuộc sống chưa khá giả, nhưng còn trong độ tuổi lao động, nên vợ chồng tôi động viên nhau cố gắng tăng gia sản xuất, kinh doanh hàng tạp hóa để có thêm thu nhập và tham gia BHXH tự nguyện, mỗi năm đóng trên 3 triệu đồng. Số tiền này là “của để dành” ổn định cuộc sống và an hưởng tuổi già.

Anh Doản đã giải thích thêm để bà con hiểu, đây là chế độ bảo hiểm được Nhà nước đảm bảo, do cơ quan BHXH thực hiện. Những người lao động không thuộc cơ quan, đoàn thể nào, không tham gia BHXH bắt buộc thì có thể lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của gia đình mình. Với sự hỗ trợ thêm theo Nghị quyết số 49 của HĐND tỉnh, mức tham gia thấp nhất đối với hộ nghèo là 198.000 đồng/tháng, hộ cận nghèo là 214.500 đồng/tháng, người dân tộc thiểu số là 264.000 đồng/tháng. Có thể chọn nộp từng tháng, 3 tháng, 6 tháng, hoặc 12 tháng.

Từ câu chuyện của vợ chồng anh Ngắm, cùng sự chia sẻ của anh Doản, bà con có mặt đã nhờ anh Doản tính toán giúp để họ về bàn với gia đình tham gia với mức phù hợp với thu nhập của gia đình.

Chúng tôi tiếp tục về bản Ban. Con đường nối từ tỉnh lộ 109 vào bản đã được đổ bê tông nên đi lại khá thuận lợi. Đến thăm gia đình anh Tòng Văn Hiện, một trong những cặp vợ chồng đầu tiên ở bản tham gia BHXH tự nguyện. Khi được hỏi về việc này, anh Hiện mở tủ lấy cuốn sổ BHXH ra khoe: 2 vợ chồng tôi tham gia BHXH tự nguyện từ tháng 10/2019. Kinh tế gia đình dựa vào sản xuất nông nghiệp nên thu nhập không đều. Nhưng vợ chồng tôi bàn nhau nuôi thêm lợn, cuối năm bán lấy tiền nộp BHXH. Chúng tôi tham gia vì nhận thấy rõ lợi ích của BHXH tự nguyện. Sau này, khi tuổi cao không còn lao động được nữa, hai vợ chồng tôi đều có lương hưu và được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian nhận lương hưu để chăm sóc sức khỏe.

Một ngày đồng hành cùng cán bộ xã Nặm Păm, chúng tôi nhận thấy, nhiều bà con có nhận thức khá tốt về việc tham gia BHXH tự nguyện. Họ không chỉ tham gia cho bản thân mà còn truyền tải lợi ích của BHXH tự nguyện đến những người xung quanh.

Nỗ lực nâng cao tỷ lệ bao phủ BHXH tự nguyện

Nặm Păm có 10 bản, với 962 hộ dân, thuộc 4 dân tộc Thái, Mông, Kháng và La Ha. Là xã vùng 3, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, chịu nhiều ảnh hưởng của thiên tai, nên đời sống nhân dân còn khó khăn, đến hết năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo còn hơn 25%.

Ông Tòng Văn Oai, Phó Chủ tịch UBND xã, cho biết: Hằng năm, xã đã hướng dẫn nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, nâng cao mức sống. Đồng thời, thực hiện Quyết định của UBND huyện về việc giao chỉ tiêu số người tham gia BHXH tự nguyện, UBND xã đã phối hợp với cơ quan BHXH huyện tổ chức các đợt tuyên truyền về BHXH tự nguyện tại 10 bản trong xã. Chúng tôi còn phân công 2 cán bộ công chức xã luân phiên về từng bản để tuyên truyền cho bà con hiểu về ý nghĩa, lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện.

Trong câu chuyện với chúng tôi, anh Lò Văn Doản còn chia sẻ: Chúng tôi đã tuyên truyền theo cách “mưa dầm thấm lâu” để bà con từng bước hiểu được lợi ích của việc tham gia BHXH tự nguyện. Vì vậy, chúng tôi về các bản trong cả những ngày thứ 7, chủ nhật và nghỉ đêm tại bản. Bởi ban ngày bà con đi làm nương, làm ruộng, buổi tối mới là thời gian thuận lợi để phân tích cho bà con hiểu về BHXH tự nguyện. Trong khi tuyên truyền, chúng tôi còn lấy những trường hợp người cao tuổi trong bản không có nguồn thu nhập, sống phụ thuộc vào con cháu, cuộc sống không thực sự thoải mái. Tham gia BHXH tự nguyện khi còn trẻ, sẽ ổn định cuộc sống lúc về già.

Theo anh Doản, những người tham gia BHXH tự nguyện trong xã sống dựa vào sản xuất nông nghiệp, thu nhập không ổn định. Do vậy, đã có trường hợp đến kỳ đóng phí BHXH, nhưng lại thiếu tiền. Cũng có trường hợp đã tham gia, nhưng lại muốn bỏ giữa chừng. Anh Doản đã từng nhiều lần trích tiền lương của bản thân ứng trước cho bà con để nộp phí đúng thời gian quy định. Chính việc làm này đã tạo niềm tin và khuyến khích bà con tham gia BHXH tự nguyện.

Tín hiệu vui

Trong 2 năm 2021 và 2022, xã Nặm Păm đều hoàn thành vượt chỉ tiêu được giao về số người tham gia BHXH tự nguyện. Riêng năm 2022, có 105 người tham gia, nâng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện trong xã lên 130 người. Hiện nay, 100% các bản đều có người tham gia, trong đó có cả 3 bản vùng cao của đồng bào dân tộc Mông là Nong Bẩu, Huổi Có, Hua Phiệng; 2 bản đồng bào dân tộc La Ha là Huổi Liếng và Huổi Hốc.

Anh Đỗ Ích Thắng, Phó Giám đốc BHXH huyện Mường La cho rằng, con số 130 người tham gia BHXH tự nguyện tuy không lớn, nhưng Nặm Păm là xã có tỷ lệ hộ nghèo cao và so với các xã khác trong huyện, đây là con số rất đáng được ghi nhận. Quan trọng hơn, lợi ích của BHXH tự nguyện đã đến được với nhân dân ở một xã còn nhiều khó khăn như Nặm Păm. Đây là điều kiện quan trọng để nhân rộng số người tham gia BHXH tự nguyện.

Điều này cũng được ông Tòng Văn Oai, Phó Chủ tịch UBND xã chia sẻ thêm khi nói về việc tiếp tục triển khai BHXH tự nguyện trên địa bàn xã: Ngay từ đầu năm nay, xã đã triển khai công tác này đến các bản. Đồng thời, ra quân đầu xuân tại 1 bản, tuyên truyền cho nhân dân về sự cần thiết và quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện. Sau đó, sẽ triển khai đến tất cả các bản còn lại trong xã, từng bước tăng số người tham gia BHXH tự nguyện.

Một ngày ở xã Nặm Păm, được chứng kiến sự tận tình, khéo léo trong tuyên truyền, vận động của cán bộ xã phụ trách lĩnh vực Lao động - Thương binh và Xã hội xã về công tác BHXH tự nguyện; được nghe những chia sẻ của nhân dân về việc tham gia loại hình bảo hiểm này, chúng tôi tin rằng, Nặm Păm sẽ tiếp tục có thêm những con số ấn tượng về số người tham gia BHXH tự nguyện trong những năm tiếp theo.