Theo báo cáo của Bộ Công an, trong 9 tháng đầu năm 2025, số vụ phạm tội về trật tự quản lý kinh tế ít hơn 28,97%, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ ít hơn 17,57% so với cùng kỳ năm 2024. Tỷ lệ điều tra khám phá các vụ án vượt chỉ tiêu Quốc hội giao, kéo giảm hầu hết các loại tội phạm.

Tình hình tội phạm về chức vụ, mà chủ yếu là tội phạm tham nhũng tiếp tục diễn biến phức tạp, xảy ra ở nhiều ngành, nhiều cấp, thậm chí trong chính các cơ quan bảo vệ pháp luật; có sự đan xen giữa khu vực công và khu vực tư. Tội phạm tham nhũng có những biến đổi, có sự đan xen với tội phạm kinh tế buôn lậu.

Điển hình trong số vụ án kinh tế buôn lậu do Bộ Công an chỉ đạo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu điều tra, xử lý có sự can thiệp của lãnh đạo trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp như vụ án vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, đưa hối lộ, nhận hối lộ xảy ra tại Công ty cổ phần Tập đoàn Thuận An; Tập đoàn Phúc Sơn.

Cơ quan điều tra cấp tỉnh như Lào Cai, Thanh Hóa, Đồng Nai đã phát hiện, khởi tố điều tra vi phạm trong quản lý đất đai, tài nguyên, xử lý đối với nhiều cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý, vấn đề này trước đây chủ yếu do cơ quan điều tra Bộ Công an thụ lý, cho thấy công tác điều tra, xử lý tội phạm đã được phân cấp, khắc phục tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”.

Qua hàng loạt các vụ án lớn, nghiêm trọng xảy ra ở nhiều lĩnh vực trọng yếu (quản lý đất đai, giám định tư pháp, quản lý bệnh viện) do Bộ Công an điều tra, xử lý nghiêm minh, thể hiện tinh thần “không có vùng cấm”.

Trong vụ xảy ra tại tỉnh Đồng Nai, liên quan Công ty cổ phần Free Land và một số đơn vị, cho thấy sự đan xen “tham nhũng” giữa khu vực công và khu vực tư, có sự cấu kết giữa doanh nghiệp và cán bộ quản lý nhằm chiếm đoạt tài sản nhà nước. Các đối tượng đã móc nối, thông đồng giữa doanh nghiệp với một số cán bộ lãnh đạo (gồm một cựu Chủ tịch, ba cựu Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân) và cơ quan định giá nhằm làm sai lệch kết quả xác định nghĩa vụ tài chính về đất, giảm tiền sử dụng đất trái quy định, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, tạm tính gần 200 tỷ đồng.

Đây là những đòn đánh trực diện vào một nhóm lãnh đạo cao cấp tại một địa bàn trọng điểm, cho thấy “không có vùng cấm” với bất kỳ chức vụ nào, đồng thời cảnh tỉnh về tham nhũng trong quản lý đất đai, lĩnh vực “nóng” trên toàn quốc.

Từ tháng 6 đến tháng 9/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Đưa hối lộ, Nhận hối lộ xảy ra tại Công ty TNHH tập đoàn bất động sản Đông Á; khởi tố 4 bị can, trong đó có Cao Tiến Đoan, Tổng Giám đốc, người đại diện pháp luật và 3 đối tượng là nhân viên công ty.

Mở rộng điều tra, cơ quan chức năng khởi tố thêm 11 bị can là cán bộ, lãnh đạo tỉnh về các tội danh “Vi phạm quy định về hoạt động bán đấu giá tài sản”, “Nhận hối lộ”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Những vi phạm này được đánh giá rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền địa phương.

Cùng với đó, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh đã khởi tố vụ án hình sự trốn thuế xảy ra tại phường Hạc Thành, tỉnh Thanh Hóa, đồng thời khởi tố bị can Nguyễn Văn Vi (tức Vi ngộ) và vợ. Vi được coi là “trùm giang hồ” ở Thanh Hóa, thân cận Nguyễn Anh Tuấn (còn gọi là Tuấn “thần đèn”), đối tượng đã bị Bộ Công an bắt giữ trước đó để điều tra về các sai phạm trong khai thác tài nguyên, khoáng sản. Đây là vụ án liên quan đến giang hồ cộm cán, với nhiều tiền án, tiền sự, dư luận quan tâm. Việc xử lý nghiêm, đầy đủ các tội danh thể hiện tính nghiêm minh đồng thời là thông điệp rõ ràng về sự nghiêm khắc của pháp luật trước các đối tượng lợi dụng quyền lực mạng hoặc tiền bạc để vi phạm pháp luật, góp phần lập lại trật tự xã hội, mang lại niềm tin cho nhân dân. Năm qua, lực lượng Công an đã mở rộng phạm vi đấu tranh vào các lĩnh vực mới, nhạy cảm.

Trong vụ án xảy ra tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương, các đối tượng nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ trong quá trình giám định, vi phạm lan từ Viện ra các cơ quan tư pháp. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hà Nội đã khởi tố 49 bị can. Trong đó, 6 bị can phạm tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; 35 bị can phạm tội Nhận hối lộ. Vụ án là minh chứng rõ ràng về xử lý tham nhũng ngay trong nội bộ các cơ quan thực thi pháp luật, chứng minh tinh thần “không có ngoại lệ” ngay cả với đơn vị có chức năng bảo vệ pháp luật, từ đó “cảnh tỉnh” toàn bộ lĩnh vực giám định tư pháp. Các vụ án vi phạm trong quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, gây lãng phí, thất thoát cũng được đẩy mạnh.

Điển hình, vụ án xảy ra trong quá trình triển khai hai dự án y tế trọng điểm do Bộ Y tế làm chủ đầu tư, gồm Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cơ sở 2. Đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố 7 bị can để điều tra 3 tội danh: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Bước đầu, cơ quan điều tra xác định, trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt dự án, tổ chức đấu thầu và triển khai thực hiện, các đối tượng gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hơn 760 tỷ đồng.

Cũng trong năm qua, lực lượng Công an toàn quốc triệt phá hàng trăm đường dây sản xuất, kinh doanh hàng giả, nhất là sản xuất, kinh doanh thuốc, thực phẩm chức năng giả, bắt giữ hàng nghìn đối tượng… Đặc biệt, không chỉ đánh trúng, đánh mạnh vào các đường dây sản xuất hàng giả, lực lượng Công an đã làm rõ, bắt giữ các đối tượng là cán bộ nhà nước có hành vi bao che, thậm chí tiếp tay để các đối tượng sản xuất, mua bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng lộng hành. Năm 2025 cũng được xem là “năm thanh lọc” với việc lực lượng chức năng tăng cường xử lý các KOL (người có sức ảnh hưởng), người nổi tiếng vi phạm pháp luật, nhất là trong lĩnh vực thương mại điện tử và quảng cáo. Có thể kể tới hàng loạt các đối tượng như: Hoàng Hường, Mailisa; DJ Ngân 98, Lương Bằng Quang, Thùy Tiên, Quang Linh Vlog, Hằng du mục…

Điều đáng nói, quá trình điều tra các vụ án này, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã làm rõ các đối tượng là quan chức, cán bộ nhà nước có trách nhiệm trong việc quản lý, kiểm soát chất lượng sản phẩm đã dung túng, bao che, tiếp tay cho đối tượng làm giả thực hiện hành vi phạm tội. Trong đó, nguyên Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong đã bị 2 cơ quan của Bộ Công an (Cục Cảnh sát kinh tế và Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an) khởi tố ở 2 vụ án đều về hành vi nhận hối lộ; Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Trần Việt Nga cũng bị bắt về hành vi nhận hối lộ; đồng thời, khởi tố hàng chục bị can khác là lãnh đạo Cục, Trung tâm, Phòng thuộc Bộ Y tế.

Qua công tác điều tra, phá án, Bộ Công an đã phát hiện những sơ hở, thiếu sót trong các quy định của pháp luật, cơ chế về quản lý kinh tế-xã hội, từ đó tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Chính phủ để chỉ đạo sửa đổi, bổ sung hoàn thiện pháp luật, hướng tới phòng ngừa từ gốc. Việc xử lý triệt để có tác dụng răn đe, buộc các cơ quan, địa phương, lĩnh vực phải rà soát, chấn chỉnh. Cùng với công tác đấu tranh, truy xét, việc thu hồi tài sản được đặc biệt chú trọng.

9 tháng đầu năm 2025, dù số vụ tham nhũng phát hiện giảm 26,82%, nhưng số tiền, tài sản thu hồi trong giai đoạn điều tra lại tăng mạnh (hơn 181%), tỷ lệ thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng đạt gần 86% (vượt 25,9%). Số tài sản tham nhũng thu hồi ở giai đoạn điều tra tăng 53,81%. Điều này chứng tỏ công tác điều tra đang đi vào chiều sâu, tập trung vào việc khắc phục hậu quả, thu hồi tài sản thất thoát, đánh trực tiếp vào động cơ vụ lợi của tội phạm.