Nâng cao hiệu quả hoạt động tranh tụng của kiểm sát viên tại các phiên tòa hình sự, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp nâng cao kỹ năng tranh tụng của đội ngũ kiểm sát viên, góp phần cùng Tòa án làm sáng tỏ các tình tiết của vụ án, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng quy định của pháp luật.

Lãnh đạo Viện Kiểm sát nhân dân (KSND) hai cấp quan tâm, chú trọng khâu phân công, lựa chọn kiểm sát viên phù hợp; chỉ đạo kiểm sát viên nâng cao năng lực, trình độ, trách nhiệm khi thực hiện nhiệm vụ, nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, chuẩn bị kỹ lưỡng các tình huống có thể xảy ra tại phiên tòa, trau dồi và nâng cao văn hóa pháp lý khi tranh tụng. Ngoài ra, Viện KSND tỉnh thường xuyên có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, tổ chức tập huấn các văn bản pháp luật mới, cử kiểm sát viên tham dự các lớp tập huấn chuyên sâu về hoạt động tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa do Viện KSND tối cao tổ chức. Tích cực triển khai số hóa hồ sơ các vụ án hình sự và ứng dụng công nghệ thông tin trong phân tích, chứng minh các chứng cứ tại phiên tòa, nâng cao chất lượng hoạt động tranh tụng. Phối hợp với Tòa án cùng cấp tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp, giúp cho cán bộ, kiểm sát viên tham dự, rút kinh nghiệm học tập, nâng cao kỹ năng tranh tụng...

Bà Hoàng Thị Xuân, Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh, đánh giá: Qua thực tiễn các phiên tòa hình sự sơ thẩm trên địa bàn tỉnh, nhìn chung các kiểm sát viên đã thực hiện tốt vai trò trước và trong khi tham gia phiên tòa; bình tĩnh, tự tin trong đối đáp tranh luận, thể hiện được bản lĩnh của kiểm sát viên khi thực hành quyền công tố; có sự chuẩn bị chu đáo, nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, đánh giá các chứng cứ buộc tội, gỡ tội, các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ và các nội dung khác có liên quan đến việc giải quyết vụ án.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, trước các phiên tòa, kiểm sát viên tập trung xây dựng đề cương xét hỏi và dự thảo luận tội dự kiến những nội dung cần tranh luận; tích cực tham gia xét hỏi nhằm đấu tranh làm rõ những chứng cứ, tình tiết chưa rõ và tập trung theo dõi mọi diễn biến, ghi chép đầy đủ bút ký phiên tòa, các câu trả lời của bị cáo, bị hại và những người tham gia tố tụng khác. Các bản luận tội, cũng như việc đối đáp tranh luận của kiểm sát viên có đủ căn cứ, sức thuyết phục cao; tình trạng sai sót trong việc giải quyết các vụ án hình sự đã giảm rõ rệt, nhất là không xảy ra trường hợp Viện Kiểm sát truy tố nhưng Tòa án tuyên bị cáo không phạm tội; mang tính giáo dục, góp phần trong công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm, nâng cao vị thế của ngành Kiểm sát...

Điển hình tại vụ án Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Sở Y tế, được đưa vào diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, được tỉnh Sơn La đưa ra xét xử, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Đây là vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, chủ thể là những người có chức vụ, quyền hạn, phương thức thủ đoạn phạm tội rất tinh vi, mối quan hệ xã hội rộng; có kiến thức chống lại các biện pháp phát hiện, đấu tranh của các cơ quan bảo vệ pháp luật, nên công tác kiểm sát xét xử điều tra gặp nhiều khó khăn.

Là kiểm sát viên được lãnh đạo Viện KSND tỉnh phân công trực tiếp thụ lý vụ án Sở Y tế, bà Nguyễn Thu Quý chia sẻ: Để tranh tụng tốt, trước khi tham gia phiên tòa, tôi nắm chắc hồ sơ vụ án, các tài liệu, chứng cứ, chuẩn bị đề cương xét hỏi và dự kiến một số tình huống có thể xảy ra. Kết quả tại phiên tòa, tôi tranh luận đủ căn cứ, sức thuyết phục cao, bảo vệ thành công quan điểm truy tố, các bị can nhận thức được hành vi sai phạm, thay đổi thái độ, thành khẩn khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình và của những đồng phạm khác...

Trong thực tế xét xử hiện nay, nhiều kiểm sát viên đảm bảo tốt vai trò khi tham gia tranh tụng tại phiên tòa, thể hiện sự bình tĩnh, tự tin trong đối đáp, tranh luận và bản lĩnh người thực hành quyền công tố, tạo được hiệu quả tuyên truyền, giáo dục pháp luật. Tuy nhiên, cũng có một số kiểm sát viên khi tranh luận với luật sư, bị cáo chưa có sức thuyết phục, không phản bác lại được quan điểm phản biện của luật sư, dẫn đến không thuyết phục được hội đồng xét xử, ảnh hưởng đến chất lượng truy tố tại phiên tòa.

Viện KSND tỉnh tiếp tục quán triệt đến từng kiểm sát viên nâng cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, thể hiện bản lĩnh người thực hành quyền công tố tại phiên tòa; chủ động sắp xếp, phân công hợp lý đối với những kiểm sát viên mới được bổ nhiệm để tích lũy kinh nghiệm; phối hợp với tòa án tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm, nâng cao hơn nữa chất lượng tranh tụng của đội ngũ kiểm sát viên, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.