Sáng 12/1, tại Hà Nội, Tòa án nhân dân tối cao tổ chức Hội nghị triển khai công tác tòa án năm 2017 và Lễ công bố Quyết định bổ nhiệm thẩm phán cao cấp. Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương dự và phát biểu chỉ đạo.

Cùng dự Hội nghị có Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình; Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (TANDTC) Nguyễn Hòa Bình; cùng lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương. 

Các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng được giải quyết kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật

Trình bày báo cáo công tác tòa án năm 2016, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn cho biết: Năm 2016, TANDTC đã chủ động đề ra nhiều chương trình, kế hoạch công tác với những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể và tổ chức thực hiện quyết liệt trong toàn hệ thống, do đó kết quả công tác của các tòa án trong năm qua tiếp tục có những chuyển biến tích cực, về cơ bản hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và sự phát triển chung của đất nước.

Trong công tác xét xử, tòa án các cấp đã triển khai sâu rộng việc nâng cao chất lượng tranh trụng tại tất cả các phiên tòa, đặc biệt là đã phối hợp với viện kiểm sát các cấp tổ chức 3.937 “Phiên tòa rút kinh nghiệm”.

Việc xét xử các vụ án hình sự cơ bản đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang trao Quyết định bổ nhiệm cho 80 thẩm phán cao cấp. 

Các vụ án lớn, đặc biệt nghiêm trọng hoặc các vụ án dư luận xã hội quan tâm được giải quyết kịp thời, nghiêm minh, đúng pháp luật như vụ án Phạm Công Danh, Phạm Thị Bích Lương…

Việc áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định với trên 99%, trong đó tỷ lệ các bị cáo phạm tội tham nhũng được tòa án cho hưởng án treo chiếm 10,3%, giảm 7,1% so với năm 2015.

Đã triển khai và giải quyết xong nhiều trường hợp có đơn kêu oan theo đúng yêu cầu Nghị quyết 69 và Nghị quyết 96 của Quốc hội. Tỷ lệ ra quyết định thi hành án hình sự đạt 99,8%; việc hoãn, tạm đình chỉ thi hành án, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù về cơ bản đều đảm bảo có căn cứ pháp luật.

Việc xem xét áp dụng biện pháp xử hành chính tại tòa án có nhiều đổi mới và đạt được kết quả tích cực. Công tác xây dựng pháp luật, tổng kết kinh nghiệm, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật được đặc biệt chú trọng và có nhiều nét mới…

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn chưa khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật do lỗi chủ quan; việc tạm đình chỉ vụ án còn nhiều; vẫn còn bản án tuyên không rõ, gây khó khăn cho công tác thi hành án; tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm còn thấp; còn để xảy ra các trường hợp cán bộ, công chức tòa án vi phạm đạo đức, kỷ luật công vụ, thậm chí vi phạm pháp luật… Bảo đảm phán quyết của tòa án phải chính xác, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực, kết quả, thành tích xuất sắc mà TAND các cấp đã đạt được trong năm qua. Nhấn mạnh năm 2017, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến rất phức tạp, kinh tế - xã hội trong nước còn khó khăn; trong lĩnh vực tư pháp, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật vẫn diễn biến phức tạp, nhất là tội phạm kinh tế, tham nhũng; các tranh chấp dân sự, kinh tế, thương mại, lao động và khiếu kiện hành chính phát sinh ngày một nhiều… đặt ra cho TAND các cấp nhiệm vụ rất nặng nề, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đề nghị Tòa án các cấp tiếp tục bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, nỗ lực tổ chức thực hiện để hoàn thành các nhiệm vụ công tác đề ra, nhất là đối với các chỉ tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ công tác theo các nghị quyết của Quốc hội; gắn việc thực hiện nhiệm vụ công tác với đẩy mạnh thực hiện các nội dung cải cách tư pháp.  Tiếp tục đổi mới các mặt công tác, nhất là công tác chỉ đạo điều hành; đổi mới mạnh mẽ công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp, xây dựng quy định về công khai hóa các hoạt động của Tòa án, đặc biệt đối với các bản án, quyết định của Tòa án để các cơ quan, tổ chức và người dân dễ tiếp cận, giám sát, đồng thời nhằm nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ thẩm phán. Tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra và tự kiểm tra trên các lĩnh vực công tác, tập trung vào lĩnh vực giải quyết, xét xử các loại vụ án. 

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Chủ tịch nước lưu ý: Với vai trò là cơ quan xét xử, bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, Tòa án các cấp cần đề cao pháp chế xã hội chủ nghĩa và tuân thủ các nguyên tắc tư pháp đã được Hiến pháp và pháp luật quy định. Tập trung thực hiện tốt chức năng xét xử và thực hiện quyền tư pháp, xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện các tài liệu, chứng cứ đã được thu thập trong quá trình tố tụng, bảo đảm phán quyết của Tòa án phải chính xác, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm. Chủ tịch nước đề nghị ngành Tòa án cần chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra, viện kiểm sát và các cơ quan có liên quan để đẩy nhanh tiến độ đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án kinh tế, tham nhũng nhằm một mặt sớm trừng trị nghiêm khắc kẻ phạm tội, thu hồi tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt, thất thoát, mặt khác, thể hiện thái độ quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong đấu tranh, đẩy lùi tham nhũng. “Thẩm phán làm công tác này phải luôn giữ cho mình thật sự liêm chính, chí công, vô tư; phải là người có bản lĩnh, dũng khí, kiên quyết đấu tranh bảo vệ cái đúng, không khoan nhượng với tham nhũng, lãng phí. Trong quá trình xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng, cùng với việc xét xử nghiêm minh, cần làm rõ những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tham nhũng; kiên quyết khởi tố vụ án tại phiên tòa nếu phát hiện tội phạm mới và người phạm tội mới…”, Chủ tịch nước nêu rõ. Cùng với đó, cần mở rộng và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trên lĩnh vực tư pháp; chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng các cấp Tòa án thực sự trong sạch, vững mạnh. Chú trọng cải tiến lề lối làm việc, chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương trong thi hành công vụ, hạn chế đến mức thấp nhất vi phạm xảy ra. “Mỗi cán bộ Tòa án phải thấm nhuần sâu sắc và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”; phải có cái tâm trong sáng, tinh thông nghiệp vụ, nhìn nhận, đánh giá sự việc một cách đầy đủ, chính xác, khách quan; phải rèn cho mình phương pháp làm việc khoa học, cẩn trọng, bản lĩnh, trí tuệ với tinh thần “Thượng tôn pháp luật”, Chủ tịch nước căn dặn. Tại Lễ công bố Quyết định bổ nhiệm thẩm phán cao cấp, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã trao Quyết định bổ nhiệm cho 80 thẩm phán cao cấp.

Năm 2016, các Tòa án đã giải quyết 432.441/463.152 vụ việc các loại, đạt tỷ lệ 93,4%, đã giải quyết tăng 33.383 vụ việc so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,27%, giảm 0,08% so với năm 2015, vượt 0,23% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 111/2015/QH13 đề ra.

Trong năm 2017, ngành Tòa án xác định tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm: Tiếp tục quán triệt và triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Nghị quyết và các văn kiện Đại hội XII của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp. Tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử; làm tốt công tác kiểm tra, giám đốc việc xét xử; tăng cường việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với cá nhân, đơn vị vi phạm kỷ luật công vụ, công chức. Tích cực tham gia hoàn thiện pháp luật, làm tốt công tác tổng kết thực tiễn, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật và phát triển án lệ. Tiếp tục kiện toàn tổ chức cán bộ của Tòa án; mở rộng các hoạt động hợp tác quốc tế. Tiếp tục đầu tư xây dựng, cải tạo trụ sở và trang cấp các phương tiện, điều kiện làm việc cho các Tòa án…