Luật Nuôi con nuôi được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 17/6/2010 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2011. Thực hiện Luật Nuôi con nuôi, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai; ban hành Quy chế phối hợp giải quyết việc nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài; tăng cường công tác kiểm tra tại các xã, phường, thị trấn, kịp thời chấn chỉnh và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về nuôi con nuôi trên địa bàn tỉnh.

Tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.                       

Ảnh: PV

Trong quá trình thực hiện, các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh đã chú trọng tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về nuôi con nuôi; tạo điều kiện cho trẻ có hoàn cảnh đặc biệt được nuôi dưỡng trong môi trường gia đình thay thế phù hợp, được pháp luật bảo vệ khi việc nuôi con nuôi được đăng ký tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 100% xã, phường, thị trấn sử dụng phần mềm đăng ký hộ tịch điện tử do Bộ Tư pháp cung cấp, góp phần giúp các cơ quan đăng ký hộ tịch theo dõi, thống kê số liệu nhanh, chính xác, đầy đủ thông tin theo yêu cầu, rút ngắn thời gian tra cứu...

Hằng năm, Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ giải quyết việc cho, nhận con nuôi cho cán bộ tư pháp - hộ tịch trong tỉnh về các nội dung: Trình tự thủ tục, hồ sơ giải quyết việc đăng ký nuôi con nuôi trong nước; nuôi con nuôi thực tế; nuôi con nuôi ở khu vực biên giới; cách thức xử lý hồ sơ đăng ký con nuôi, sử dụng biểu mẫu, sổ đăng ký nuôi con nuôi... bảo đảm cho nhiều người, đặc biệt là phụ nữ độc thân hoặc các cặp vợ chồng hiếm muộn có quyền làm cha, mẹ.

Việc giải quyết cho, nhận nuôi con nuôi trên địa bàn tỉnh được thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định tại Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành. Các thủ tục hành chính liên quan đến nuôi con nuôi thường xuyên được rà soát, sửa đổi, bổ sung và niêm yết công khai để người dân thuận tiện tìm hiểu, thực hiện thủ tục. Theo thống kê, từ ngày 1/1/2011 đến ngày 31/12/2020, số lượng nuôi con nuôi toàn tỉnh là 411 trường hợp, trong đó 255 trường hợp đăng ký tại các cơ quan đăng ký hộ tịch, 156 trường hợp nuôi con nuôi thực tế nhưng chưa đăng ký và 1 trường hợp chấm dứt nuôi con.

Anh L.V.L, xã Chiềng Xôm (Thành phố), chia sẻ: Vợ chồng tôi lấy nhau đã được 6 năm, nhưng chưa có con. Sau khi tìm hiểu Luật Nuôi con nuôi, tháng 10/2019, gia đình tôi nhận cháu trai của gia đình không đủ điều kiện nuôi con về làm con nuôi. Chúng tôi được chính quyền xã hướng dẫn làm các thủ tục pháp lý đúng quy định của Luật Nuôi con nuôi. Được làm cha, làm mẹ, chúng tôi rất vui mừng.

Bà Dương Thị Thu Huyền, Giám đốc Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh, cho biết: Hiện, Trung tâm đang chăm sóc, nuôi dưỡng 81 trẻ mồ côi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Từ khi Luật Nuôi con nuôi có hiệu lực đến nay, Trung tâm mới giải quyết cho, nhận làm con nuôi trong nước đối với 1 trường hợp là trẻ bị bỏ rơi. Việc cho, nhận được thực hiện đúng quy định của pháp luật về con nuôi.

Trong thực hiện Luật Nuôi con nuôi còn gặp vướng mắc. Đơn cử như Luật quy định: “Người nhận con nuôi phải có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở, bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi”, nhưng thực tế lại không có căn cứ xác định tiêu chuẩn “có điều kiện về kinh tế”. Cũng theo quy định của Luật, việc nhận nuôi con nuôi phải được sự đồng ý của cha, mẹ đẻ hoặc của người giám hộ của trẻ được nhận làm con nuôi, nhưng thực tế có trường hợp sau khi sinh con, cha mẹ đẻ chỉ viết tay hoặc giao giấy chứng sinh, không để lại địa chỉ hoặc để lại địa chỉ giả. Do vậy, khi làm thủ tục đăng ký nuôi con nuôi, UBND cấp xã không liên hệ được với cha, mẹ đẻ theo quy định của pháp luật...

Có thể nói, thực hiện Luật Nuôi con nuôi đã góp phần giải quyết nhu cầu cho, nhận con nuôi của nhiều gia đình, phụ nữ độc thân và được pháp luật bảo vệ; đồng thời, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình. Để Luật Nuôi con nuôi đi vào cuộc sống, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về công tác nuôi con nuôi, rất cần hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về nuôi con nuôi hoàn thiện hơn, quy định cụ thể hơn những vấn đề còn vướng mắc, tạo cơ sở pháp lý để việc cho và nhận con nuôi thuận lợi nhất.