Những năm qua, Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai nhiều hoạt động thực hiện tiêu chí số 6 (cơ sở vật chất văn hóa) và 16 (văn hóa) trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới. Qua đó, góp phần xây dựng đời sống văn hóa, nếp sống văn minh, nâng cao mức thụ hưởng văn hóa, phục vụ đời sống tinh thần cho người dân.

             Nhà văn hóa bản Mệt Sai, xã Sặp Vạt (Yên Châu) được xây dựng khang trang.

Hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành hướng dẫn thực hiện tiêu chí số 6 và 16 trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Phối hợp với Văn phòng điều phối của Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới tỉnh tiến hành rà soát, thẩm định đánh giá kết quả thực hiện tiêu chí số 6 và tiêu chí số 16 trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới tại các xã xây dựng đạt chuẩn nông thôn mới. Phối hợp với các cấp, ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền liên quan đến tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới bằng nhiều hình thức phong phú đa dạng, như: Tuyên truyền lồng ghép trong chiếu bóng lưu động, giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao... góp phần nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, các ngành, đoàn thể và các tầng lớp nhân dân về trách nhiệm, nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hóa trong xây dựng nông thôn mới. Từ năm 2017 đến nay, Trung tâm Văn hóa Điện ảnh tỉnh đã biên tập và phát hành trên 26.000 cuốn bản tin chuyên đề về phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tới các xã, phường, thị trấn, các bản, tổ dân phố trong toàn tỉnh; xây dựng chương trình văn nghệ với nội dung tuyên truyền “Chung sức xây dựng nông thôn mới” và tổ chức biểu diễn tại các xã Phổng Lăng, Chiềng Pha, Phổng Lái (huyện Thuận Châu); triển lãm ảnh về đề tài “Chung sức xây dựng nông thôn mới” tại huyện Sốp Cộp; tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho các hạt nhân văn nghệ quần chúng thuộc các xã, bản trên địa bàn tỉnh...

Thực hiện tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa, từ năm 2010 đến nay, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh hỗ trợ xây dựng 6 nhà văn hóa cấp xã, 6 nhà văn hóa bản và hỗ trợ trang thiết bị cho 2 nhà văn hóa bản, xã trên địa bàn tỉnh, tổng trị giá gần 3 tỷ đồng. Thông qua Ngày hội văn hóa, thể thao cho trẻ em tại các xã điểm xây dựng nông thôn mới năm 2018, 2019, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hỗ trợ mua sắm trang thiết bị cho 10 nhà văn hóa xã, 3 nhà văn hóa bản, tổng kinh phí gần 300 triệu đồng. Đồng thời, chỉ đạo phòng văn hóa - thông tin các huyện, thành phố rà soát lại các thiết chế văn hóa xã, bản, từ đó tham mưu với UBND các huyện, thành phố xây dựng kế hoạch hỗ trợ, đầu tư xây dựng. Quá trình thực hiện, huy động từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa và xây dựng nông thôn mới được hỗ trợ hằng năm và nguồn xã hội hóa từ các tổ chức, đoàn thể, cá nhân hỗ trợ về kinh phí, hiến đất, ngày công lao động... Đến hết năm 2019, toàn tỉnh có 183/204 nhà văn hóa cấp xã, 2.345/2.509 nhà văn hóa tổ, bản; 165 Trung tâm Văn hóa - Thể thao cấp xã (có 60 Trung tâm đạt chuẩn); 2.051 nhà văn hóa - khu thể thao bản (có 726 nhà văn hóa đạt chuẩn theo quy định), đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.

Thực hiện tiêu chí số 16 về văn hóa, Sở Văn hóa, Thể thao, Du lịch đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản, hướng dẫn triển khai thực hiện phong trào “Xây dựng gia đình văn hóa”; “Xây dựng bản, tổ, tiểu khu văn hóa” phù hợp với yêu cầu thực tiễn của tỉnh. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với xây dựng nông thôn mới, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa phi vật thể... Thông qua thực hiện phong trào xây dựng gia đình văn hóa, bản văn hóa, góp phần thay đổi diện mạo, đời sống văn hóa xã hội tại khu vực nông thôn, nhiều giá trị đạo đức, văn hóa cộng đồng từng bước khơi dậy, hình thành; đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao; nhiều hủ tục, lạc hậu được xóa bỏ, văn hóa truyền thống tốt đẹp được giữ gìn, phát huy giá trị. Năm 2019, toàn tỉnh có 195.703/284.267 hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, tăng 12,16% so với năm 2016; 1.436/2.758 bản, tổ, tiểu khu đạt danh hiệu văn hóa, tăng 23,95% so với năm 2016.

Để thực hiện tốt các tiêu chí về văn hóa trong năm 2020 và những năm tiếp theo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục phối hợp với các địa phương, sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về ý nghĩa, vai trò của công tác xây dựng đời sống văn hóa trong xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh công tác xã hội hóa xây dựng các thiết chế văn hóa. Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy di sản văn hóa gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Tổ chức các lớp tập huấn cho đội ngũ cộng tác viên quản lý nhà văn hóa bản của các xã đăng ký đạt chuẩn về xây dựng nông thôn mới; phát huy chức năng, khai thác giá trị của các thiết chế văn hóa tại các bản; đẩy mạnh phong trào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn.             

Nguyễn Thị Duyên (Trường Chính trị tỉnh)