Chỉ còn gần 1 tháng nữa bắt đầu bước vào thu hoạch cà phê. Qua khảo sát vùng nguyên liệu với diện tích 20.000 ha, năm nay cà phê nhiều quả, sản lượng ước đạt 40.000 tấn nhân. Các doanh nghiệp, HTX đã và đang chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng cho vụ sản xuất cà phê năm 2021.

HTX Cà phê Bích Thao giới thiệu máy rang xay công nghệ cao chế biến cà phê (ảnh tư liệu).     

Ảnh: Huy Ngoan

Toàn tỉnh hiện có 10 doanh nghiệp, HTX sản xuất, sơ chế cà phê theo quy mô chế biến sâu và hàng trăm cơ sở thu gom, chế biến thủ công. Để nâng cao chất lượng cà phê, trong điều kiện dịch bệnh COVID-19 kéo dài, không thể mở các lớp tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật chế biến cho người dân, các doanh nghiệp, HTX đã xây dựng các video, tạo nhóm facebook, zalo để chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn người dân thời điểm và kỹ thuật thu hái quả cà phê để đạt chất lượng tốt nhất... Bên cạnh đó, các huyện, thành phố cũng tổ chức tuyên truyền, ký cam kết phòng chống ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước do chế biến cà phê với các hộ dân. Còn các doanh nghiệp, HTX bắt đầu liên hệ các hộ dân chuẩn bị thu mua để phục vụ chế biến.

Ông Vương Văn Hải, Chủ tịch Hội Cà phê tỉnh Sơn La, cho biết: Sơn La là tỉnh có diện tích, sản lượng cà phê chè (Arabica) lớn nhất cả nước, tập trung chủ yếu ở các huyện: Mai Sơn, Thuận Châu và Thành phố. Đây là cây trồng có thế mạnh, tiềm năng lớn trong tỉnh, thu hút hàng vạn hộ nông dân phát triển vùng nguyên liệu cùng với gần chục doanh nghiệp, HTX và hàng trăm cơ sở thu gom, chế biến thủ công tạo công ăn việc làm cho khoảng 40.000 lao động trong và ngoài tỉnh.

HTX Cà phê Bích Thao (Sơn La) đang đẩy nhanh tiến độ hoàn thành Nhà máy sản xuất cà phê.

Cũng theo ông Hải, Sơn La đã được cấp chỉ dẫn địa lý “Cà phê Sơn La” cho các loại sản phẩm: Cà phê nhân sống; Cà phê hạt rang và Cà phê bột. Có 6 doanh nghiệp, HTX sản xuất cà phê lớn là Công ty cà phê Sơn La, Công ty TNHH sản xuất và Thương mại Cát Quế, Công ty cổ phần Phúc Sinh Sơn La, Chi nhánh Sơn La - Doanh nghiệp tư nhân cà phê Minh Tiến, HTX cà phê Bích Thao, HTX ARA - Tay Coffee AraTay đã được cấp quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý “Cà phê Sơn La” và đều có chế biến sâu, sản xuất ra các sản phẩm cà phê hạt rang, cà phê bột. Hiện nay, giá cà phê thế giới đang tăng rất cao, đặc biệt giá cà phê chè (Arabica) lên mức 4,3USD/kg (100.000 đồng/kg nhân sống).

Là đơn vị có kinh nghiệm nhiều năm trong sản xuất, chế biến quả cà phê, HTX cà phê Bích Thao (Thành phố) cũng đã bắt đầu chuẩn bị bước vào vụ sản xuất. Ông Nguyễn Xuân Thao, Giám đốc chia sẻ: HTX có trên 60 ha cà phê giống THA1 thu hoạch năm thứ nhất, cùng với đó là liên kết trên 1.000 hộ dân trên địa bàn có diện tích trồng cà phê theo quy trình VietGAP để thu mua và chế biến. Hiện, HTX đang đẩy nhanh tiến độ thi công và hoàn thiện Nhà máy chế biến cà phê đặc sản Bích Thao Sơn La, công suất 30 tấn nhân/ngày đêm, tổng đầu tư trên 15 tỷ đồng. Nhà máy đi vào hoạt động, ngoài bao tiêu sản phẩm cho bà con, HTX sẽ tuyển dụng, tạo việc thường xuyên cho 5-10 lao động và sử dụng 30-50 lao động thời vụ...

Khu vực đóng gói sản phẩm cà phê nhân của Công ty Cổ phần Phúc Sinh Sơn La. 

Công ty cà phê Sơn La có các sản phẩm thương hiệu Minh Châu Coffee; nhiều thành phẩm từ cà phê như: Cà phê hòa tan, cà phê pha phin, cà phê Espresso nguyên hạt dùng cho pha máy... Minh Châu Coffee còn có các sản phẩm từ túi cà phê thơm, cà phê hộp. Các sản phẩm này hiện đã bán trên thị trường toàn quốc. Ông Đặng Văn Thịnh, Giám đốc Công ty cà phê Sơn La, cho biết: Công ty đã thực hiện bảo dưỡng dây chuyền sản xuất, cử cán bộ đi khảo sát vùng nguyên liệu, đánh giá, tiếp thị thị trường. Năm nay, do dịch bệnh COVID-19, nhiều tỉnh, thành đang áp dụng Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ nên nhiều bạn hàng tạm ngừng hoạt động, đơn vị đang điều chỉnh phương án để đảm bảo vụ sản xuất vẫn diễn ra.

Cũng theo thống kê của Hội Cà phê Sơn La, hiện nay cà phê Sơn La 99% chế biến ướt, trong đó 75-80% chế biến nhỏ trong dân và các đại lý, chỉ có 20-25% chế biến tập trung trong các nhà máy của 3 đơn vị lớn là Minh Tiến, Cát Quế và Phúc Sinh. Do vậy, việc kiểm soát chất lượng hết sức khó khăn.

Để đảm bảo phát triển cà phê bền vững, các doanh nghiệp, HTX mong tỉnh quan tâm, tạo điều kiện hơn nữa đến việc đầu tư, mở rộng cơ sở sản xuất, chế biến. Trước mắt, để niên vụ sản xuất cà phê năm 2021 được mùa, được giá, rất mong sở, ngành chức năng, các huyện, thành phố tiếp tục hướng dẫn người chế biến nhỏ trong dân và các đại lý áp dụng quy trình thu hái đảm bảo đúng kỹ thuật, thời điểm. Làm sao khi chế biến, cà phê vừa nâng cao được chất lượng, tăng giá trị sản phẩm và vừa bảo vệ được môi trường.