Sau nhiều năm nỗ lực xây dựng thương hiệu cho sản phẩm cà phê Sơn La, Hợp tác xã Bích Thao tại thành phố Sơn La đã có sản phẩm cà phê bột nguyên chất - 1 trong 28 sản phẩm OCOP của tỉnh đã được công nhận OCOP 4 sao và là 1 trong 80 thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam 2020. Cà phê Bích Thao đang phấn đấu đạt tiêu chuẩn 5 sao cấp Quốc gia.

HTX cà phê Bích Thao được tôn vinh thương hiệu Vàng nông nghiệp Việt Nam năm 2020.

Ảnh do HTX cung cấp

Dẫn chúng tôi đi thăm xưởng chế biến cà phê tại bản Hoàng Văn Thụ, xã Hua La (Thành phố), ông Nguyễn Xuân Thao, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã cà phê Bích Thao, cho biết: Sản phẩm cà phê của HTX bao gồm cà phê nhân, cà phê hạt rang và cà phê bột. Nước cà phê có màu nâu cánh gián, trong và có vị chua thanh, đắng nhẹ, hậu vị lâu, vị ngọt và hương trái cây cũng là một trong những yếu tố tạo nên hương vị đặc trưng của cà phê Sơn La được đông đảo người tiêu dùng trong và ngoài nước tin tưởng và sử dụng.

Trăn trở đưa cà phê Sơn La lên tầm cao mới, giúp người trồng cà phê nâng cao thu nhập, ông Thao đã tích cực ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm cà phê, áp dụng quy trình sản xuất cà phê theo tiêu chuẩn VietGAP, UTZ. Toàn bộ 90 ha cà phê của HTX được sản xuất tuân thủ các quy định an toàn, không có dư lượng thuốc trừ sâu. Hiện nay, 11 hộ thành viên của HTX đã trồng cà phê giống mới với 60 ha, đang tiếp tục chuyển đổi 30 ha còn lại trồng giống THA1, TN6, TN7, TN9... Đây là những giống cà phê chè có năng suất chất lượng cao, chủ yếu phục vụ chế biến xuất khẩu, do Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên, Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao công nghệ cà phê EAKMAT phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cung ứng và hỗ trợ triển khai mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ. Từ nay đến năm 2025, HTX sẽ tiếp tục vận động thành viên và các hộ liên kết trong vùng trồng cà phê chuyển đổi hoàn toàn diện tích trồng cây cà phê giống cũ sang trồng giống mới đặc sản THA1 với tổng diện tích trên 900 ha.

Nhờ chú trọng sản xuất cà phê chất lượng đã góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, hiện nay, cà phê nhân thông thường chế biến theo phương pháp truyền thống được bán với giá từ 40.000 - 45.000 đồng/kg; cà phê bột từ 150.000-200.000 đồng/kg; cà phê nhân đặc sản từ 80.000 - 120.000 đồng/kg; cà phê bột đặc sản từ 450.000 - 700.000 đồng/kg; doanh thu của HTX, mỗi năm đạt trên 40 tỷ đồng, đảm bảo thu nhập ổn định cho 5 đến 11 lao động thường xuyên và từ 15-20 lao động thời vụ với thu nhập từ 5-6 triệu đồng/người/tháng.

Trò chuyện được biết thêm, sản phẩm đủ điều kiện đề xuất có khả năng đạt 5 sao phải đảm bảo tính đặc sắc bản địa, chủ thể gắn bó với cộng đồng địa phương, có đầu tư mạnh mẽ vào nâng cao chất lượng sản phẩm, quy trình quản lý tiên tiến, tiếp cận thị trường quốc tế. Để đảm bảo đủ các tiêu chí đạt OCOP 5 sao, HTX đã được Văn phòng điều phối NTM Trung ương hỗ trợ 100% kinh phí tư vấn, tập huấn xây dựng, phát triển sản phẩm, thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu sản phẩm OCOP . HTX đang tiếp tục đầu tư mở rộng quy mô sản xuất và nâng cấp máy móc, công nghệ chế biến cà phê thành phẩm, như: dây chuyền chế biến cà phê thóc, đầu tư máy rang xay cà phê có công suất khoảng 50kg/mẻ cà phê nhân; xây dựng nhà xưởng diện tích hơn 1.000m² .

HTX ứng dụng công nghệ cao, máy móc hiện đại vào chế biến sản phẩm cà phê.

Cầm gói cà phê bột nguyên chất đạt tiêu chuẩn 4 sao pha mời chúng tôi thưởng thức, ông Thao phấn khởi, nói: Thương hiệu cà phê Bích Thao Sơn La đã lọt top 10 thương hiệu xuất sắc nhất tại cuộc thi Cà phê đặc sản Việt Nam năm 2020, với số điểm đạt được là 82,46. Đây là yếu tố quan trọng để sản phẩm cà phê bột nguyên chất của HTX đạt tiêu chuẩn OCOP 5 sao. Đặc biệt, vấn đề thị trường tiêu thụ là tiêu chí khó thực hiện nhất thì sản phẩm cà phê Bích Thao đã đạt được. Hiện nay, sản phẩm cà phê Bích Thao đã xuất khẩu sang thị trường các nước Đức, Pháp, Mỹ... tỷ lệ cà phê xuất khẩu của HTX chiếm tới 80% tổng sản phẩm xuất bán ra thị trường.

Đến nay, HTX cà phê Bích Thao đã  hoàn thiện sản phẩm đảm bảo các quy định tại Bộ tiêu chí về đánh giá, phân hạng sản phẩm chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” theo Quyết định số 1048/QĐ-TTg ngày 21/8/2019 của Thủ tướng Chính phủ, như: nguồn nguyên liệu, phát triển sản phẩm, sức mạnh cộng đồng, tiếp thị, câu chuyện sản phẩm, chỉ tiêu cảm quan, tính độc đáo, công bố chất lượng sản phẩm - kiểm tra định kỳ, đảm bảo chất lượng sản phẩm, cơ hội thị trường toàn cầu với tổng số điểm chấm sơ thẩm đạt 92 điểm. (Phân hạng sản phẩm chương trình OCOP căn cứ vào kết quả đánh giá sản phẩm theo Bộ tiêu chí, sản phẩm hạng 5 sao có tổng điểm từ 90 - 100 điểm, là sản phẩm cấp quốc gia, có thể xuất khẩu).

Bà Hoàng Thị Thu Hiền, Phó Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh Sơn La, cho biết: Sơn La là một trong 12 tỉnh được Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương lựa chọn làm điểm xây dựng sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn 5 sao. Cà phê bột nguyên chất của HTX Bích Thao là sản phẩm đầu tiên của tỉnh Sơn La được trình Hội đồng OCOP Quốc gia để đề nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP có tiềm năng đạt 5 sao. Trên cơ sở đề nghị của Tổ tư vấn, Chủ tịch Hội đồng OCOP Quốc gia đã ban hành Quyết định số 01/HĐQG-OCOP ngày 22/10/2020, Hội đồng chuyên ngành bắt đầu tiến hành thẩm định hồ sơ, đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP lần 1 cho các sản phẩm có tiềm năng đạt chuẩn 5 sao, trong đó có sản phẩm cà phê Bích Thao. Các sản phẩm đạt yêu cầu qua lượt đánh giá này sẽ được tiếp tục đánh giá lần 2. Với hàng chục năm kinh nghiệm trồng và chế biến cà phê, cùng với tâm huyết xây dựng thương hiệu, tin tưởng rằng sản phẩm cà phê Bích Thao sẽ được công nhận 5 sao OCOP quốc gia.