Xã Mường Bú hiện được biết đến là “vựa” trồng cây ăn quả chất lượng cao, quy mô lớn của huyện Mường La, trong đó táo đại được trồng theo quy trình VietGAP, giòn ngọt nổi tiếng, được bày bán tại các gian hàng hoa quả của siêu thị BigC, Lotte, Ione, Vinmark ở Hà Nội và nhiều cửa hàng rau, củ, quả sạch trong và ngoài tỉnh.     

Vườn táo đại của hộ dân ở bản Ta Mo, xã Mường Bú (Mường La).

Chúng tôi tới vườn táo của HTX Hưng Thịnh đúng thời điểm các thành viên đang thu hái những trái táo đại để xuất bán. Những cành táo cao 2 đến 3 mét sai trĩu quả, được chủ vườn dùng thanh tre, gỗ chống đỡ cẩn thận. Giám đốc Nguyễn Đình Hướng cho chúng tôi biết: HTX hiện có 20 thành viên, trong đó 7 thành viên trồng táo trên 10 ha theo quy trình VietGAP (đã được chứng nhận từ năm 2015). Vườn táo được chăm sóc đúng quy trình, chủ yếu bón phân chuồng ủ hoai, nước tưới được dẫn từ suối, phòng trừ sâu bệnh bằng thuốc thảo mộc. Năm nay, trong khi táo địa phương mất mùa thì táo đại lại được mùa, ước đạt 17 tấn quả/ha, giá bán tại vườn 35.000 đồng/kg, nhà vườn có thể thu về trên 500 triệu đồng/ha. Được biết, riêng gia đình anh Hướng có gần 1.000 gốc táo đại, ước vụ này thu trên 50 tấn quả, khoảng hơn 1,7 tỷ đồng. Hiện giờ, đang đầu vụ, trung bình mỗi ngày HTX xuất 200 kg táo theo đơn đặt hàng cho siêu thị BigC, Vinmark, Lote, Ione và một số hệ thống cửa hàng bán rau củ, quả sạch khác. Vào chính vụ, mỗi ngày xuất bán từ 4-5 tạ quả. Để xây dựng thương hiệu cho quả táo đại, từ năm 2018, tỉnh và huyện đã hỗ trợ cho HTX tem nhãn, bao bì đóng gói sản phẩm; HTX cũng đang phối hợp với một số đơn vị liên quan xây dựng thương hiệu “Táo đại Sơn La”.

Tìm hiểu được biết, bắt đầu từ năm 2005, giống táo đại được đưa về trồng trên địa bàn và người có công đầu tiên là anh Nguyễn Đình Hướng, Giám đốc HTX Hưng Thịnh, mang giống táo đại từ Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Bắc về chiết, ghép, nhân giống trong vườn nhà, giờ phát triển lên 3 ha, với khoảng 1.000 gốc. Do hiệu quả kinh tế, nhiều hộ gia đình trên địa bàn và các xã lân cận đã đến học tập, nhờ anh ghép cải tạo và mua giống táo đại về trồng. Theo kinh nghiệm của các nhà vườn, giống táo đại được nhân giống bằng phương pháp chiết, ghép cành khá dễ trồng và ít sâu bệnh. Vụ trồng táo đại từ tháng 2 đến tháng 4 dương lịch hàng năm, cuối năm, cây có thể cho thu hoạch quả. Đất trồng táo chỉ cần tơi xốp thoát nước tốt và được cung cấp đủ dinh dưỡng. Tuy nhiên, giống táo ưa nước và ánh sáng nên khi gặp khô hạn kéo dài quả sẽ chua, dày vỏ và chất lượng kém. Vì vậy, định kỳ hàng năm, phải bón thêm phân khi cây ra hoa và sau thu hoạch quả.

Vườn táo đại ở bản Ta Mo, xã Mường Bú (Mường La).

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, táo là một loại quả có nhiều chất dinh dưỡng, hàm lượng vitamin C trong táo đại nhiều hơn trong táo ta. Bên cạnh đó, táo đại chứa nhiều kali, sắt, kẽm... đều là những loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Không chỉ có hàm lượng vitamin phong phú, táo đại còn có chứa nhiều chất chống oxy hóa như: quercetin, catechin, axit chlorogenic... những hợp chất thực vật cực kì tốt cho sức khỏe, giúp phòng ngừa nhiều căn bệnh. Đặc biệt, hàm lượng chất xơ lớn trong táo sẽ giúp hệ tiêu hóa luôn khỏe manh, có tác dụng giảm cân khá tốt.

Năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế trái táo đại ở Mường Bú đã được khẳng định. Với sự quan tâm của tỉnh, các ngành chức năng và của huyện Mường La, HTX Hưng Thịnh đang tiến hành các bước xây dựng thương hiệu “Táo đại Sơn La” để xác lập vị thế cho táo đại Sơn La ở thị trường trong nước và xa hơn là hướng ra xuất khẩu; là cơ sở để phát triển vùng trồng táo đại theo hướng hàng hóa bền vững, đưa trái táo đại trở thành một trong những mặt hàng nông sản tiêu biểu của địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.