Dù đã có nhiều giải pháp trong công tác tuyên truyền, vận động, nhưng đến nay, xã Ngọc Chiến (Mường La) vẫn là một trong những “điểm nóng” về tình trạng sinh con thứ 3 trở lên. Riêng 8 tháng năm nay, đã có 41 trường hợp sinh con thứ 3, chiếm 29% số trẻ được sinh ra. Điều này làm tăng áp lực dân số, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Cán bộ xã Ngọc Chiến (Mường La) tuyên truyền về chính sách dân số KHHGĐ tại bản Lướt.

Ông Lò Văn Chẩu, Trạm trưởng Trạm Y tế xã thông tin: Xã Ngọc Chiến hiện có hơn 2.000 hộ dân, với 11.366 nhân khẩu. Tình trạng sinh con thứ 3 trở lên ở Ngọc Chiến diễn ra khá phức tạp trong nhiều năm qua, tập trung chủ yếu ở một số bản vùng cao, như Pú Dảnh, Nậm Nghẹp, Lọng Cang, Huổi Ngùa... và rải rác ở các bản gần trung tâm xã.  Nguyên nhân là do tâm lý trọng nam, khinh nữ, “trời sinh voi, sinh cỏ” và mong muốn có thêm nhiều lao động, “thêm con thêm của”, phòng trừ bất trắc xảy ra... Vì vậy, nhiều gia đình không chỉ sinh 3, mà sinh đến 4, 5 người con. Song, các chế tài xử lý về vi phạm chính sách dân số hiện nay chưa đủ mạnh, chỉ mang tính chất nhắc nhở, giáo dục, răn đe.

Từ năm 2019 đến nay, bản Nậm Nghẹp có 11 cặp sinh con thứ 3, trong đó có gia đình chị Thào Thị Dịnh. Ôm đứa con trai nhỏ mấy tháng tuổi trong tay, chị Dịnh kể: Dù đã có 4 con gái, nhưng vì mong muốn có con trai nên vợ chồng tôi cố gắng đẻ thêm lần nữa. Đông con, lại đẻ dày, khiến gia đình khó khăn, tôi đã bàn với chồng sử dụng biện pháp tránh thai để dừng việc sinh con, tập trung phát triển kinh tế gia đình cho các con được học hành đầy đủ.

Còn anh Lò Văn Chợ, bản Lướt, sinh năm 1990, lấy vợ từ năm 16 tuổi, nay đã có 4 đứa con. Anh chia sẻ: Tuy đã có cả con trai lẫn con gái, nhưng gia đình tôi muốn đẻ thêm con để có người lao động và chăm sóc lúc về già. Vì sinh nhiều con lại sinh dày, nên sức khỏe vợ tôi yếu đi nhiều, việc chăm lo cho các cháu không được chu toàn như trước.

Để giải quyết bài toán về tình trạng sinh con thứ 3 trở lên, cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể xã đã tuyên truyền nâng cao ý thức chấp hành chính sách dân số - KHHGĐ. Trong đó, giao nhiệm vụ cho các tổ công tác “Ngày thứ 7 về với dân” phối hợp với ban quản lý các bản để nắm bắt tình hình, phát hiện những trường hợp có nguy cơ sinh con thứ 3, sẽ trực tiếp đến phân tích để các cặp vợ chồng hiểu và từ bỏ ý định sinh con thứ 3 trở lên; vận động mỗi gia đình dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt và thông suốt tư tưởng, giải tỏa tâm lý định kiến về giới tính. Đồng thời, đưa việc không sinh con thứ 3 trở lên vào hương ước của bản; thống nhất phương thức xử phạt các trường hợp vi phạm phù hợp với tình hình địa phương và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Cùng với đó, nâng cao trách nhiệm của nhóm liên gia tự quản trong việc quản lý các thành viên... Đưa việc không sinh con thứ 3 trở lên trở thành một trong những nội dung để xét công nhận gia đình văn hóa, bản văn hóa...

Với những nỗ lực và nhiều biện pháp thiết thực, tin rằng sẽ từng bước làm thay đổi nhận thức của người dân ở Ngọc Chiến về công tác dân số, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và sinh con thứ ba trở lên, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống người dân ở vùng cao nơi đây.