Mường Chùm - vùng quê giàu truyền thống cách mạng, nơi cách đây 70 năm, đồng chí Trần Quyết (Bí thư tỉnh ủy khi đó) đã công bố Quyết định của Tỉnh ủy về việc thành lập Đảng bộ huyện Mường La. Hôm nay, Mường Chùm đang “thay da đổi thịt”, bên những ngôi nhà sàn truyền thống lợp mái ngói đỏ tươi là những nhà cao tầng, đường làng ngõ xóm được đổ bê-tông vững chãi, phẳng phiu, đời sống nhân dân các dân tộc ngày càng được nâng lên...

Mô hình trồng sa nhân dưới tán cây thiên ngân tại bản Mường Kham, xã Mường Chùm (Mường La).

Dẫn chúng tôi tới thăm gia đình ông Quàng Văn Châu (bản Mường Kham), nguyên Bí thư Đảng ủy xã Mường Chùm giai đoạn 2005-2014, là cán bộ địa chính của xã. Trong căn nhà sàn truyền thống, mời khách chén trà ấm nóng, tỏa mùi thơm nồng, ông Châu kể: Ngày Pháp tái chiếm Mường Chùm, tôi còn nhỏ, dù không trực tiếp được tham gia hoạt động cách mạng nhưng được nghe lại nhiều câu chuyện qua lời kể của các cụ Lò Khun, Lù Nhùn, Quàng Văn Song, Lò Văn Nến... là những chiến sĩ cách mạng, được biết tháng 6 năm 1949, tại lũng Đán Đanh, đồng chí Trần Quyết, Bí thư tỉnh ủy đã công bố Quyết định của Tỉnh ủy thành lập Đảng bộ huyện Mường La. Sự ra đời của Đảng bộ huyện Mường La đã đánh dấu bước phát triển mới trong phong trào cách mạng ở địa phương. Từ đây, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ, nhân dân các dân tộc Mường La phấn khởi, đồng tâm hiệp lực, nêu cao tinh thần chiến đấu, quyết tâm đánh thắng giặc Pháp xâm lược. Tiếp đó, trong những năm kháng chiến chống Mỹ, Đảng bộ và nhân dân Mường Chùm lại sát cánh cùng quân và dân cả nước tập trung sản xuất, hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến, góp phần giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.

Sau câu chuyện kể gợi nhớ về thời kỳ lịch sử hào hùng của Mường Chùm, ông Châu dẫn chúng tôi lên thăm mô hình trồng cây ăn quả trên đất dốc của gia đình. Đứng giữa vườn cây ăn quả xanh tốt, cao hơn đầu người, ông Châu tự hào: Mường Chùm hôm nay khác xưa nhiều rồi! Những ánh điện thắp sáng từng nhà, người dân được xem vô tuyến, học hỏi cái mới, cái hay, cách làm ăn hiệu quả, hăng hái lao động sản xuất xây dựng bản mường ngày một giàu đẹp, ấm no... Sau mấy năm chuyển 1 ha đất trồng ngô sang trồng xoài, cam Vinh, vừa cho gia đình thu hoạch vụ đầu tiên được hơn 10 triệu đồng; nhiều hộ trong bản thu gần 100 triệu đồng.

Chia tay ông Châu, chúng tôi tiếp tục tới bản Huổi Hiểu. Dừng lại bên chiếc cầu mới xây đầu bản, anh Lê Thanh Toàn, cán bộ địa chính xã thông tin: Sau hơn 2 năm thi công, tháng 9/2019, cây cầu đã hoàn thành, đưa vào sử dụng phục vụ bà con bản Huổi Hiểu và việc đi lại vào khu sản xuất cho các hộ dân bản Mường Kham và Trang Lứa. Cầu được xây kiên cố bằng bê-tông, rộng 3,5 m, dài hơn 33 m, tổng vốn đầu tư hơn 2 tỷ đồng, đảm bảo cho xe có tải trọng dưới 10 tấn đi qua. Ông Mùa A Nênh, Trưởng bản Huổi Hiểu, vui vẻ: Bản có 58 hộ, với 333 nhân khẩu. Từ ngày có cây cầu mới, bà con dân bản ai cũng phấn khởi, không phải lội suối như trước, tư thương vào tận bản thu mua nông sản cho bà con, nhiều hộ đã mua sắm xe máy để đi lại, cả bản chỉ còn 18 hộ nghèo.     

Trở lại trụ sở UBND xã, đồng chí Lèo Văn Phúc, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Chùm phấn khởi nói với chúng tôi: Dù trong điều kiện nào, thời kỳ tham gia hợp tác hóa nông nghiệp hay giai đoạn khoán sản phẩm và công cuộc đổi mới hiện nay, người dân Mường Chùm luôn phát huy truyền thống đoàn kết, cần cù, chịu khó, hăng hái thi đua lao động sản xuất, xây dựng cuộc sống mới ấm no, hạnh phúc. Mừng nhất là năm 2018, xã đạt xã NTM; năm 2019, hoàn thành việc sáp nhập từ 27 bản xuống còn 16 bản; nhiều chỉ tiêu xây dựng NTM tiếp tục được duy trì, củng cố và nâng cao. Đến nay, 100% hộ được sử dụng điện lưới quốc gia, nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 86,9% đường giao thông nội bản được cứng hóa; 91% số nhà ở đạt chuẩn; 27/27 bản có nhà văn hóa; 100% trẻ trong độ tuổi đến trường học; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 8,9%; an ninh trật tự, trật tự an toàn xã hội được giữ vững.

Chia tay Mường Chùm, chúng tôi cảm nhận sắc xuân đang tràn ngập khắp ngả đường, ngõ xóm của vùng quê cách mạng, mùa xuân càng đẹp hơn  bởi niềm vui của người dân về một cuộc sống có nhiều thay đổi với những bước phát triển mới, để mỗi độ xuân về, cuộc sống người dân thêm ấm no, hạnh phúc.