Việc xử lý rác thải sinh hoạt ở vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều bất cập, do chưa có công nhân thu gom rác tập trung; rác thải sinh hoạt được các gia đình tự xử lý, vì vậy tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất cao. Trước thực trạng đó, xã Ngọc Chiến (Mường La) đã vận động người dân xây dựng lò đốt rác thải mini tại hộ gia đình, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ môi trường.

Người dân bản Đông Xuông, xã Ngọc Chiến (Mường La) sử dụng lò đốt rác thải mini.

Ông Quàng Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến, cho biết: Do thói quen vứt bừa bãi rác thải, vừa gây mất vệ sinh môi trường, vừa ảnh hưởng đến mỹ quan trên địa bàn. Để bảo vệ môi trường và góp phần thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, xã đã có chủ trương xây dựng lò đốt rác thải mini tại các hộ gia đình. Việc làm này đã được người dân hưởng ứng  và tích cực thực hiện.

Tìm hiểu được biết, trong quá trình thực hiện chủ trương xây dựng lò đốt rác thải mini, cán bộ, đảng viên trong xã đã gương mẫu đi đầu. Các tổ chức đoàn thể trong xã tích cực cuộc tuyên truyền, vận động và hướng dẫn đoàn viên, hội viên xây lò đốt rác thải. Đồng thời, hướng dẫn bà con cách phân loại rác thải để khi đốt không làm ô nhiễm môi trường. Qua sử dụng, lò đốt rác thải mini đã phát huy hiệu quả, cho thấy sự tiện lợi, không gây ô nhiễm môi trường. Đến nay, toàn xã có 2.176 hộ có lò đốt rác thải mini tại nhà, đảm bảo xử lý rác thải ngay từ hộ gia đình.

Lò đốt rác thải mini được thiết kế xây dựng khá đơn giản, không chiếm nhiều diện tích, tùy nhu cầu của mỗi gia đình mà lò đốt rác được xây theo kích cỡ khác nhau, trung bình mỗi lò có thể tích từ 1-2 m³. Theo thiết kế, các lò đốt rác thải mini xây bằng gạch, cao từ 0,8-1,2m, rộng từ 0,7-1m; phía trong, cách 1/3 chiều cao thân lò được gắn những thanh sắt đan vào nhau tạo thành giàn để đặt rác thải lên; sử dụng tấm lợp fibrô-ximăng hoặc không cần mái che, tổng chi phí xây 1 lò đốt rác khoảng 300.000 - 600.000 đồng. Sau khi đã phân loại, rác thải được bỏ vào lò từ 3-5 ngày đốt một lần, gồm các loại rác thải sinh hoạt của gia đình như túi nilon, vỏ hộp xốp, lá cây rụng... Do có lỗ thông khí, nên các loại rác được đốt cháy nhanh, không gây ô nhiễm môi trường.

Nói về sự tiện lợi của lò đốt rác thải mini, ông Lò Văn Pháng, Bí thư Chi bộ bản Đông Xuông (Ngọc Chiến) cho biết: Thực hiện chủ trương của Đảng ủy xã, cán bộ, đảng viên trong bản đã đi đầu làm gương để bà con nhận thấy được những lợi ích của việc xây dựng lò đốt rác thải. Xây dựng lò đốt rác thải mini, việc xử lý rác của bà con tiện lợi hơn, không ảnh hưởng đến môi trường. Hiện nay, 100% hộ dân của bản Đông Xuông đều có lò đốt rác thải mini tại nhà.

Còn chị Lò Thị Nghẻn, bản Phày, cho biết: Trước đây, gia đình tôi thường tập trung rác thải về khoảnh đất trống sau nhà để đốt. Song, cách làm này chỉ có thể áp dụng vào mùa nắng, còn mùa mưa, rác thải bị ẩm ướt không thể đốt được hoặc nếu đốt thì lâu cháy và tạo nhiều khói. Từ khi xây dựng lò đốt rác thải mini, tất cả rác thải sinh hoạt của gia đình đều được thu gom và phân loại, mỗi tuần đốt từ 1-2 lần, thời gian đốt rác chỉ mất khoảng 10 - 15 phút, đảm bảo vệ sinh môi trường. Ngoài ra, gia đình tôi còn tận dụng tro để bón cho cây trồng.

Mô hình lò đốt rác thải mini ở xã Ngọc Chiến đã cho thấy hiệu quả rất thiết thực, giải quyết cơ bản lượng rác thải ngay từ gia đình; từng bước hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, góp phần hoàn thành tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới ở địa phương.